i26 M Ö T A C I L L A , LuscmrA, N A C H T E G Ä E L
Hiec zuiver. Op de krop zyn de vedertjens wat. gryzer. De borft en buik zyn gedekt met
zwartgepluimde vederen, wier topeinden, zoo verre zy naer buiten over elkanderen heen lig-
aen wit zyn. In ’t mannege is dit wk van ’t voorlyf helderer dan by de wyfjens. Daeren-
tegen zyn de aersvederen der wyfjens,.die gelyk ook aen de mannelyke voorwerpen van on-
deren tegen de ftaertpennen liggen, rosachtiger uit den geelen. Wanneer men by zonnefchyn
deeze vogelen in de vlugt ziet van achteren, vertoont zig iet gloeijende of roods in hun ftuit,
en ftaertgevederte. De Oogen zyn vry groot en zwart. De Bek is als die van alle (horten der
Kwikftaerten elsvormig. De Pooten hebben eene vleeschkoleur, (*) en 3 Voorvingeren en 1
Achtervinger, met kromme en zwarte nagelen , welker achterfte de langfte is. De bovenfte
kleine vedertjens van het vlerkdek , op de binnenzyde befchouwd, zyn flaeuwlyk bont. De
gaeping der nebben, die tot kort onder de oogen zynen hoek heeft, is geel.
A E N T E K E N I N G E N.
Wat men ook wegens de fchmwheid en ongezelligheid der Nachtegaelen möge gefchreeven
hebben, zy zyn uitermaete nieuwsgierig: eene eigenfchap, die hen ook ten val brengt, wan-
neer de’ vogelaer daer van gebruik wil maeken. Ten aenfchouwe naementlyk deezer vogelen
fpant men op den van ftruiken en opilag tot dat einde geblootten grond het kleine en genoeg-
bekende fpringnetje; men hecht aen deszelfs houvast eenen meelworm; en men heeft naeuw-
lyks de hielen van deeze plaets geligt, of de Nachtegael is door ’t weghaelen van den worm,
en ’t los trekken van de houvast, onder het netje gevangen De zulken echter, aen de vryheid
gewoon, zyn veel bezwaerlyker in kooijen te temmen en op konftaes te brengen, dan die,
welken men, pas voor dat zy vlug geworden zyn, uit de neften neemt en opvoedt. Die de
manieren daer toe weeten wil, kan by O l in a ( f ) en anderen genoegzaeme onderrechting kry-
gen Wanneer het wyfje zig te broeden zet, (en ibmtyds doet zy dit, gelyk ik m dit voor*
faer zulks gezien lieb, op 6 ftuks eijeren,) plukt zy haere borftvederen, die digt over elkan-
deren heen liggen, een weinig uit, zoo dat zy met haeren kaelen huid de eijeren , of eenigen
van die, beilaet, opdat zy hier door te onmiddelyker wärmte aen dezelven zoude mögen aen-
brengen. De eijeren zyn olyfgroen, en ongefpikkeld. De rand van de Neften, die vry diep
of hol zyn, zonder eenig beleglel met haeir, wolle, of gevederte, heeft van vooren eene in-
keeping omtrent van 2, duimen breed,. die op ’t hellend vlak van den bladerhoop gelykftreekig
uitkomt, terwyl de overige wanden van het neft een weinig boven dien bladerhoop uitfteeken,
ter meerdere luuwte. Deeze inkeeping is naer ’t Zuid-Ooften gekeerd, opdat de zon met het
meefte voordeel op de moeder en in het neft zou kunnen fchynen. Gemeenlyk is een Naeh-
tegaels broed van 4 Eijeren, en in ’t begm van Jrny voleindigd. De allgoede Voorziemgheid
heeft wysfelyk de Broedpketlen deezer vogelen op of aen en naeby de dorre en getotte blader-
hoopen verordend; Een ieder weet, dat zy fchuil en kweekplaetfen zyn voor een overvloedig
aental van veelerlei btoedelooze diertjens, zoodat ’er meeften tyds, indien koude en vorft het
niet beletten, op de plaets zelf met kleine moeite eene genoegzaeme voorraed van fpyze te
Wien is. Men heeft langen tyd begreepen, dat alle beplantte lheeken niet gefchikt waren
voor ’t verblyf van Nachtegaelen , endat zy van laegliggende en moerige gronden, fchoon digt
bezet met weelig groeijend hakhout, eene natuurlyke afkeerigheid hadden. De ondervinding
nocbtans heeft federt eenigen tyd geleerd, dat men in zulk hout, en op zulke gronden, mids
men’ er de ümengewaeide bladerhoopen niet flechtte of van daen haelde, wel degelyk Nachtegaelen
planten kan; die daer, eens ongeftoord gebroed hebbende, van jaer tot jaer zyn weder-
gekeerd. Zoo weet ik, dat zy op mcer dan eene Buitenplaets aen den ¿Imftel, tusfchen Uu-
derkerk en ¿irnfterdam, gebragt zyn, en nu hun jaerlyks verblyf koomen houden, en men zou
dit algemeener uitbreiden en nog verbeteren kunnen, door Kreupelbosch van
Eikenhout te planten, en ongehavend te laeten liggen.
nV De Heer Lilmsre fpreekt « Libtemigi Kna-landm , m e t die ( fl In m B o e l UcctlStra ivrn Difiirfi Min Natura Se. f* fonA
zyn aen mjne voorweipen niet te belpeuren. Ucceüi. Roms 1622. pag. i- o .
ili