tura difïèrt) éfîë fimillimam, & quidni indubitanter dixerim, eandem cum noftra
plantam. Non ita multi funt anni, quod innotuerit verum Tartaricum Giiidenl
nafci etiam in Canada, Nova Anglia & Marilandia, (vid. Lettr. Edif. & Cur.
Tom. X. p. 172. Add. Phil. Angl.'Num. 337. p. 337'. & feqq. Vaill. Serm. de
Struct. Flor. p. 43. & Lafitau Memoire concernant la precieule plante deGinfeng
de Tartarie;) & fuperius etiam demonftratum eft, Phytolaccam noftram Mexi-
caham baccis feffilibus videri eandem cum Sjoorihi, vulgo Ranima Gobi Japonum:
(conferantur etiam Kakußn, vulgo Kawara fijagi: Arbufcula foliis lappaceis
nonnunquam auriculatis, flore pentapetaloide, filiquis prælongis anguftis, femine
reniformi tenuiflîmo, utrinque barbato Kcempf. Aman. Ex-H. Fafc. V. p. 841.
842. & Bignonia Urucu foliis, flore fordide albo, intus maculis purpureis & lu-
teis afperfo, flliqua longiffima & anguftiflima Cæt. ffift. AT! Car. p. 49. F. 49. (cur
videatur infôlens, Arborem verniciferam nafci in America plagis, eadem cum
Japonia latitudine gaudentibus, Nova nempe Anglia, Virginia & Carolina. Qua
commoda in colonias Anglicas vel ex hac arbore, reliquisque fpeciebus (nam fimi-
lem lachrymam fundunt) vel ex radice ilia redundatura tint, ipfæ prolpexerint.
Nec forte inutilis fufpicio & perquifitio fuerit, num & frequentiffimæ nunc lôr-
billationis Thea in illis oris reperiri queat. Mihi quidem, fi non poflît inveniri
videtur operæ pretium fore, ut quacunque impenfa regiones illæ conquirant Theæ
fruticem, cum nullum fit dubium, quin æque bene, ac apud Sinas & Japonos,
proventura fit, de eo vero nemini non conltare queat, Theam, modo rite colli-
gatur & ficcetur, ob itineris cömmoditatem meliorem inde in Europam affèrri
poiïè. Mirum autem tantam plantam ad nos nondurn pervenifïè, cum jam a
quadraginta & amplius annis, nempe anno 1687. hujus arbufculas lèdecim ex Ja.
ponia per Georgium Meifterum miferit in Hortum Promontorii Bonæ Spei Andreas
Cleyerus, ut teftatur Meifterus in Traâatu, quem de Itinere fuo & Plantis
in Japonia & Java majori vifis, confcripfit lingua Germanica p. 227.
Ceterum hiftoriam Vemiciferæ arboris Japonic*, diligenter 8r accurate more iùo
exlêquutus eft laudatus Kæmpferus, cujus &defcriptio & figura, quin 8c planta ficca
quæ in Japonia ledta fervatur in Phytophylacio Sherardino, noftræ huic fpeciei
examuflïm quadrat ; id tantum, fexus nempe differentia, prætervifa fuit auctori:
Quoniam autem ille liber non in omnium his in locis, multo minus in America
manibus verfatur, non alienum videtur, fi qui, quorum intereft, hæc legerint'
ut norint, quæ ille de colleétione & præparatione Vemicis illius habet, hoc locô
tranfcribere.
„ Cortex, inquit, arboris cultro crenatus ladteum fundit liquorem, humore
„ cryftallino, ex aliis duâibus ftillànte, permixtum, qui ad aëris contadum ni.
„ grefcit. Eundem furculi divulfi, foliorum pediculi & nervi produnt, nullius
„ guftabilis qualitatis participem, nifi calefacientis fine acredine. Venenatosta-
„ men fpiritus hæc arbor exhalare dicitur, vehementer adeo, ut pueris circa
„ eandem commorantibus exanthemata in corpore pariant, qualia etiam ligna
„ traçantes alii, non omnes, (quod convenir cum obfervatione Dudiejana in A£h
„ . Phil. Num. 367. p. 146) experiuntur. Colledio ürusji five Vernicis, ut inffi-
„ tuatur, caudices, præcipue triennes, paucis crenis vulnerandi funt, ex quibus
„ ftillans liquor lùbinde excipitur, iterata in recenti loco fcdtionc, donee exfiicci
marce
H orti E l t h a m e n s i s . 395
,, marcefcant.” (Obfèrvandum ex relatu Audoris pag. 794. Japonenfès in cul-
ta arbore col lectio nem lacrymæ inftituere, non in fylveftfi, ceu quæ parciflimam
fundit, ut eam colligere non fit operæ pretium.) „ Emulii atque omni fucco orbati
j, caudices illico amputandi funt ; fie nova e radice provenit fobdlês, quæ trien-
,, nis fa£ta, colleftioni denuo fubjicitur. Cofituf frequens in provinciis Tß Koc-
,, ko & Figo, in quibus inferti agris feapi radices agunt, & caudices edunt, poft
„ triennium vernicem füppeditantes. Optima regionis, quin totius mundi, ver-
;, nix pérhibetur circâ urbem Jaflino colligi. Vernicem CerÉs Japotiiea largitur
„ oppido nobilem & ptetiofifîimam, fèd admodum parcam, nec pro operibus,
„ quæ regio conftruit, fufficeret, nifi prius cum Nam Rack, i. e. Vernice ignobi-
„ liore ex Siamo inveüta pro bafi illinerentun Siamenfis Vernix promitur in
„ provincia Corfama & regno Cairibàdioe, ex arbore Anacardo, incolis Tonj
„ Rack difîta, cujus fruftüs Officinis noftris Anaeardium diétus, Luk Rack, liquor
„ Nam Rack appellatuf. Perforatus truncus^ immiflb tubulo, tartta copia fun-
„ dit liquorem, ut Sirae, Tiinqtänö & Japonic? pto deliniendis utenfilibus fuffi-
„ ciat. Quin jam Bataviam & alia India? loca, vafis ligneis inclufa appéllit; ut
„ mirer, cur non etiam invehatur Belgio? Vernix nativa vix praeparatione indi-
„ get. Japonica per duplicatam chartam fubtiliffimam, telæ aranearum paene fi-
„ milem, & eam in rem fingulariter conftructamj dodta enchirifi torqüeri fôlét,
3> ut a partiaalis heterc^eneis & craffioribus mundetur; mundatæ pauxillum
„ admifeetur (centefima fere pats) olei Toi di£ti, ex firuétu arboris Kiri. Sic va-
„ fibus ligneis indifa per Japoniam venalis tranfvehitur, fine periculo expiratio-
„ nis, nifi in fuperficie, quæ ftatim nigrieante tenfà cutieula Obducitur. Proftat
,, non fincera moda, fed & colorata, vel Cinnabari nativa Sinefifi, (quam Bata-
„ vi anted, nunc Sinenfès advehunt) vel atramenti popularis matefia. Utraque
H Japonica & Siartienfis Vernix venenatum expirât halitum, eX quo labia tume-
„ feunt, 8c caput dolet, unde in deliniendo artifices ftrophiolo os & nares obliganf.
Legi in hanc rem merentar quæ de Vernice Sinenfi 8c lîoxiis ejus exhalationibus
proftant in Tranfird. Phil. Num. 260. p. 525. & Num. 274. p. 947. Quæ con-
gruuntcum ligni Toxicodendri refinofo liquore Sc ejus noxia qualitate, vel folo
tadu, v e l per evaporationes communicata, obfervata in America Septentrionali
a Paul Dudley; vid. did*Tranfi Num. 367. p.. 145. 146.
Fruftus, porro inquit Kæmpferus, utriufque Vemiciferæ arboris, una cum
arboris Sindan baccis tufi 8c cocti, calentes prelo fubmiffi fèvum linquunt minus
„ feetens, adeoque pro fundendis candelis aptius, quam quod ex baccis utriufque
„ Lauri Taab 8c Tfans excutitur.
Ceterum jam ante Kæmpfèrum arboris illius Japoniæ figuram dedit Cleyerus
Eph. Germ. Dec. II. An. 3.1686. Obfi 40. p. 79. fig. 12. nomine Arboris Japo-
nenfis, Faßwhy five Namra diftæ, fed minus bonam, nec defcriptioejusaccurata
eft. Lacrymam incolas cum oleo ex nucibus Kokos expreflb diluere dicit; an
vere, nos latet. Forte diverfi præparandi modi funt.
TRIOST EO