I
w
N ï Cke-
RUS.
t
iM’ r
fummopere repugnantes effínxit. Caeterum huius in obferuando fagacitas non fa-
tis laudari poteft, et fi explorandae naturae potius, quam nouo fyftemati condendo
incubuiffet, non dubitandmn eft, quin naturae arcana altius penetraffet. Vide eius
inclytiffimum libellum, qui infcribitur, das entdekte Geheimnifs [der iCryptogamie
Karlsruhe 1 7 7 7 .
E tam ' diuerfis de muscorum prop ag atone fententiis apud viros nonnuîlos
ingenii non expertes fyftemataque perofos dubium ortum eft, an renerà partes illae,
quas mascula vel foeminea organa effe caeteri Botanici pronunciabant, talibus mn-
neribus fungerentur. Quin et alii, inter quos Neckerus primum obtinet lo cum,
has plane fuperuacaneas nulliusque faltem in muscorum propagatione vfus effe fibi
perfuaferunt. *) Certaminis fui contra Sexualiftas ad noftros usque dies petuían-
tius, quam veritatis amatores decet, p ro d u c t, Neckerus initia fecit in fuâ Commen-
tatioiie de Muscorum ct Algarum generatione. Act. Acad. Thcad. Palat. V. H. p.
4 2 s , in quâ fententiam fuam nempe ad Algarum g t muscorum generationem du-
plicem fexum non r e q u ir i, quam iam pridem in Fiord Gallobelgicd propofuerat,
vlterius probare conatur, Diftincta mascula et foeminea organa feminaque vera,
quae ab aliis auctoribus iis tribuuntur, negat. Experimenta varialaddacit a fe in
quibusdam muscorum fpeciebus iisque praefertm, quibus duplex adfcribitur fexus,
in f t tu ta , qui, quamuis eorum Cc dicta genitalia deftructa fuiffent, prolem tamen
contnuauerant. His experimentis, quae ratiociniis firmare conatur, nitens,
muscorum generationem copulatiuam negat et tantum euolutiuam a dm it t t , eos-
que viuiparos declarat. Cum vero h i viui muscorum partus formâ fedeque nata
li diuerfiffimos fefe p raebeant, omnes muscos generaliori fignificatu fumtos
ad quatuor ordines hoc modo reducit :
1 . Gemmipari, nudas in adulto furculo gemmulas profrudentes. Hue
pertinent Lycopodia, Hypna , Sphagna, Brya quaedam etc.
2. Bulbi.
*) Doebellus vir in fduarum cultu non rudis caeterum Botanices ignarus muscis, vt et
visco et fungís fua femina negat. Vid. Oecon, Hachr. V. V IH . Celebérrimas Wris-
bergius etiam contra muscorum et fungorum e femine prouentum argute quidem,
fed ob experientiarum defectum non folide fcripílt.
2. Bulhipari, propagines bulbiformes, quibus proles propagatur euoluenies,
vt Phasca, B ry a , Mniaque nonnulla etc.
3. Plmnulipari, furculos a priftinis nouellos plumuliformes fub terrà recónditos
emitientes, quales funt Polytricha, Mnia p lurima, Brya quaedam etc.
4. Frondipari, puluerulcntas partículas ad fuperficiem, aut frondium pri-
tnordia ad marginem inque cauitate promentes in ter quos omnes fere recentiorum
Hepaticae comparent.
Haec prima fuit Neckeri muscorum difpofitio ; poftea vero in fua Musco,
rum methodo inter omnia' quae edidit maxima cura et diligentià confecto opere
ordines fuos quatuor, Bulbiparorum ordine fu b la to , ad tres reduxit. Nouera
autem priorum genera in quinqué contraxit, neinpe Polytrichum D ille n ii, Splach-
;mní Linnaei, Hypnum auctorum, cui Fontinalem et Sphagmem accenfet, Mnium
Linnaei et Bryum auctorum cui Phasca fupperaddit Polytrichum et Sphagnum
inter muscos plumulafcentes, Hypnum v e ro , Bryum et Mnium inter gemmas-
ceníes ab ìlio referuntur. Buxbaumiam nullatenus memorat. Iisdem fere vi-
tììs, quam praecedentes, methodus ifta afficitur. Ibi naturalia genera dilacerata,
diuifiones e falfis obferuationibus inftitutas, Sphagna inter Hypna calyptra deftituta
relata; Brya multa acaulia dieta, quae caule euidentiffimo gaudent; Polytri-
chutn alpinmn ínter Polytricha indiuiduis ftellìferis carentia perperam relatum ; Polytrichum
et Splachnum a caeterà muscorum frondoforum cohorte, Lycopodiis in-
terìectis, feparata etc. inuenies. In eodem opere auctor Schreberum, tanti nominis
et doctrinae virum, fatis petulanter impetit, quod Phascorum capfulam prò vero feminis
receptáculo habuiffet. Neo modeftius humaniusque fefe in Phyjiologia muscorum
aliquot poft annos edita expediuit. Cum etenim in priore opere, quicquid
de muscorum fexu dicium effet, aut in pofterum dici poffet figmenta, fomniaque
pronunciaffet, iactabundum illud affertum in in i muscorum Phyjiûlûgiâ e Bonneti,
Mu lle r i, R o b in e ti, Baileri etc. compilaîâ, nec tam obferuationibus, quam citatio-
nibus euincere nititur. Muscos cum polypis, qui, fine fexùs copula foìaque fimpli-
ciffimae ftructurae vi, propagavi vulgo creduntur, comparar, iisque eundem propagationis
modum tribuit. Nec alia afferta in eo libro defunt perito naturae obfer-
vatori v ix probanda. Sic auctor, pag. I I , Hypnum abietinnm, et Hypnum
fluitans numquam cum capfulà reperta effe affìrmat, quam tatúen Linnaeus de-
ic r ip fit. Pag. 9 1 , Grimmiae apocarpae ( B ) , Fijfidenti puluinato (BJ , Barbu-
P 2 lae