
I ’h .
I " f
fine quo pollinis explofio nullatenus fuccedere poteft. Ea^pdem ob caufam foeminea
genitalia talibus filamentis fuccofis ftipata inueniuntur, fine quorum auxilio de-
ficcata atque oorriigata nec pollinem. foecundantem admitiere neo admifforum gra-
nulorum rupturam promouere valerent. Fatendum tamen, fpecies nonnullas dari
in quibus flores modo alterutrius modo vtriusque fexus iis carere videntur, fiue in
eis reuera deficiant, fiue in opportuno tempore obferuata iamque corrupta cerni
non potuerint, fiue propter fummam exilitatem oculorum vel non iaerraium acumen
effugerint. V t vt fit , Neckerae non p a u o a e ,'e x : gr: filifa rm is , heteromalla
(SPH . a rb o reum); F i f f id e ^ s multi, adianthoides (H ) , poltgpodioides, bryoides
(H ) etc. Grimmia apocarpa (B ) , Gymnoftomum curuirojlrum, Trkhojlomum
canefcens (B.h ypn o id e s ), in ytroque fexu paraphyfibus carent. In Didymodo rigi-
d u lo , Weiffià controaerfà, Mnio turb in ato , flos masculus iis pracditus eft, fo e mineus
vero deftituitur. Contra ia Orthotricho crispo et Ortkotncho flr ia to (B )
flos foemineus folus iis gaudet.
Quod ad parapbyfium formam attinet omnes funt tenerrimae, bafi filiformes,
feptis transuerfis interceptae et quafi articulatae, apicem verfus vero nunc bafis
diametrum feruantes ficque lineares vt in foeminis plerisque; nunc fenfim in clavara
incraffatae, vt in floribus masculis MhH fo n ta n i, Barbulae ruralis ( B ) et in
Polytricho communi, vbi clauam acuminatam reticuiatam referunt; nunc tandem
fphaeruiis duabus tribusue fibimet fuperimpofitis terminatae, cuiusmodi in Gytn-
noftomo truncaiulo (B ) et disciformibus plerisque obferuatae fueruiit. In Koel-
reutera hygrometrica (M ) autem polymorpha inuenitur. Caeterum non alia
hucusque parapbyfium forma deprehenfa eft quam lin e a r is , clauaeformis et
capilata.
Situs earum a linea perpendiculari non abfcedit; in folo Sphagno paluflri
genitalibus inftar fili contorti circumductae apparent. Nec tantum in vicinio vtrius-
que fexus organorum habitant fed interdum, «xemplum praebet Metfia longifeta
(M . triquftrum), in foliorum axillis hofpitantur, in eundem nempe finem, vt eorum
ope folia et caulis nimià ficcitate non laedantur. Obferuandum tamen paraphyfes
iftas ab eis quae genitalibus circumftant, forma aliquantum difcrepare, quippe quaé
tribus quatudrue articulis conftant quorum fupremum aliis multoties longius eft.
Pauca nunc de foeminei floris paraphyfibus dioenda veniunt, quae hic quam-
vis alieno lo co et contra rnihi propofitum ordinera, breuitatis et commoditatis caufá
exponam,
ex ponam. In Orthotrichis omnibus impraegnationis tempore paraphyfes nullae ad-
fu n l,q o à ab fo ln tà v e ro e x ip fà calyptrà enasci incipiuntet breui adeo fuccrefcunt vt ca-
lyptra inde pilofa euadat. Primus Ehrliartus fufpicatus eft, eos pilos qui Polytricho-
rumOrthotriehorutnqnecclyglras muniunt, eiusdem effe naturae ac filamenta fuccofa;
et reipfà rufum illud tegumentum quod comae inilarPolytrichorum plurium capfulaa
apice dependet, nihil aliud'eft quam parapbyfium congerie,s, qiiae apice vifcofo calyptrae
agglntinantur et cum eà, bafi auulfa in altum feruntur. In Hedwigia cilia-
tà genitalia foeminea filamentis longiffimis argenteis ftipata funt, perichaetialium
foliorum ciliis omnino fimilibus; vnJe concludi poteft ilia, cilia vt et pilos qui in
muscis non paucis e foliorum apice emittuntur, vtriculorum vices ger ere aquam in
folii vfum exoipientium; idque eo verofimilius mihi videtur, quod pierique musei
qui locorum aridiorum, faxorum nempe, rupium, inurorum , arenoforum tandem
in co la e , vt Hedwigia ciliata , Tortula muralis [ B ) , Fiffidens puluinatus, {B~)
Dicranum ouatum. Trichoftoma pleraque etc. humore genitabili facilius orban-
tu r , caloreqne igruente inde magis afficiuntur, pilis longiffimis gaudent qui in
aquaticis paluftribusque muscis prorfus deflciunt.
D e foemineo muscorum flore nunc loqimturi, ante omnia obferuabimus fe.m- 2.
per effe feffilem; fed modo terminaUm, nempe in trunci ramorumue apice, vt in Fios f o t -
Mn io , Bry o , Polytricho, Fontinali minore etc. modo lateralem feu e caulis ra- m'nbus.
mornmue latere erumpentem, vt in fic c fe rn , Hypno, L e skià , Fontinali antipyretica
etc. modo bafilarcm, id eft e caule proxime, ad bafim orientem, vt in Fijfi-
dente taxifolio, (H ) Hypno fp in i fo rm i , aliisque nonnullis.
Partes quae in fiore foemineo nobis obferuandae veniunt fu n t, c a ly x , coro
lla , genitalia, et nectaria feu paraphyfes de quibus fupra dictum.
Florum foemineorum calyx in muscis plerumque multo fpeciofior eft C I a l tx .
quam masculorum, cumquein generibus nonnullis cum fructu augeaturet ilio maturo
maxime vigeat, facile a priftinis muscologis obferuari p otuit, qui ex eius prae-
fentià vel abfentià genuinos generum caracteres eruere conati funt, fed immerito,
quandoquidem omnibus muscorum fpeciebus illum competere certiffimum eft. V t
vt fit, foeminei floris calycem in Hypnorum famiiii, perichaetii nomine infignjue-
ru n t , quod nempe pedunculi vel fstae (Graecis 'xpitrn') bafim cingat. Nobis autem
cuiuscumijue musei ca iix foemineus perichaetium erit, et folia quibus conftat
perkhaetialia nomine proprio nuncupabuntur. Equidem ab Hedwigio pcrigonia-
Tcm. 1. D ft'a