.■ t
íi
'■ f
■ uh
4<5
Periftoma fiqlpîex ftatim ab ortu în parles, feu lacinias plures abit, quae fi ab
externé membrana p rocédant-danílímí figuram et nomen habent; fi vero ab interna
originem ducunt, propter fummam tenuitatem cilia dicuntur, vtrisque membra-
Bae, e quâ oriuntur nateraiu feruantibus. Hinc periftomata fimplicia dentata funt,
v e lc ilia ta .
Periftomatis dentati dehtes itarnm funt vel fo lita r ii et integr i, vei geminati,
yel diuiß. Solitarii et integri funt ih Tetraphide immero quatuor ; in Octailephii-
»•enumero o c to ; in Leerfià, Grim mia , Pterigynandro, numero fedecim ;
in Polytricho numero triginta et duo. Geminati funt in Splachno paribus o cto;
in Didymodo paribus octo vel fedecim, in Swarzia paribus fedecim. Diuifi tandem
feu hiiidi in iTrichoftamo, Fiffidente et Dicrano, n um e ro . fedecim inueniuntur.
.
Periftomate fimplici ciliato duo tantum genera gaudent, nempe' Tortula et Barbuta,
numero aliorum funis inftar cohtortorum, a fedecim ad triginta et duo variante.
’ '
T r ip lic is generis funt periftomata compofita. i . Dentato ■ e ilia ta , nempe
periftomate exteriore e dentibus , inter iore e ciliis conflato. 2. Dentato - membranacea,
exteriora etiam dentato, interiore vero e ciliis magis minusue exftanti-
bus, et aliquando v ix confpicuis membrana fuppofità agglutinatis confiante. 3.
Dentato ■ re ticula ta , exXetiore d entato, interiore e trabeculis transuerfini pofitis,
aut varié anaftomofantibus et reticulum formantihus, compofito. .In omni periftomate
compofito, exterioris dentes fedecim numero inueniuntur.
Periftomatum dentato - c’iliorum dentes funt apice, vel lib eri vel dohaeren-
tes. Qùae dentibus apice.Iiberis gaudent, periftoma internum habent vel e ciliis
fedecim bafi non cohaerentibus.compofitum, vt in Neckera et Orthotricho; vsl e
bafi membranacea in cilia vniformia diuifnm, vt in Letkia ; vel tandem e tali rr.em-
branaceà bafi )n cilia difformia, id eft alia latiora alia anguftiora formàqua diuerfâ,
productum, vt in Hypno, Bryo, Mnio. Periftomate d e o ta tò - ' ciÌiato, dentibus
apice cóhaerentibus vnum genus Koelreuterâ anftructum eft.
In.periftomatibus dentato-membranaceis tientes funt vel acuti, in Webera, Bar-
tramia et Pohlia, vel apice truncati, in Buxbaumia.
Tandem
"...... 4 t
Tandem periftomàdentato • reticulatum duobus tantum generibus, nempe Fontin
a li et Meefiae competit; a quo caractere tamen Meefia longifeta (M triquetrum)
recedit, quandoquidem eius internum periftoma minime reticulatum eft, fed e proceffibus
liberis per paria approximatis conftat. Hinc genus illud vitio laborat.
Periftoma externum in plerisque muscis interius longitudine circiter aequat;
in nonnullis autem longe fuperat, ex : g r : in Neckera pennata [S'!, Neckerà pumi-
là. Contra in Meeftà vliginofa (B tr ich ode s ), Buxbaumia aphylla interiore bre-
vius eft.
Dentium fo rm a , diuifio , co lo r , fuperficies, longitudo fummopere diuerfae
funt) tam in periftomatibus fimplicibus, quam in compofitis. Formà funt troncati,
in Buxbaumia aphylla; obtufi in Meefia vliginofa, Mnio crudo; triangulares, in
Octohlepharo albido (B), Grimmia apocarpa (B y , pyramidales, in Tetraphide pellucida
(M ;, Fontinali antipyretica; breuefacuti, in Mnio fontano, Polytricho hercynico;
looge acuminati, in Mnio caefpititio (B); cuneilotmes, in Bartramia Halleriana;
acirtiffimi, in Pohlia etongata; fubulati, in heskia attenuata, Fontina lifqua-
mofa ; lineares, in Didymodo rigidulo, Weiffia incuruiroftra; integri, in muscis plerisque;
diuifi, in generibus aliquot fupra memoratis; femibifidi, in Dicranis Fiffi-
dentihusqne fere omnibus; vltra medium bifidi, in Dicrano heteromalla (B ) ; ad bafim
vsque fiffi, in Trichojlomis omnibus; aequaliter diuifi, in Dicrano fcopario (B ) ;
inaequaliter partiti altero rrure vel hreuiore, vt in Dicrano fla g e lla r i, Fiffidente
adianthoide ( Ì Ì ) , vel anguftiore, vt in Dicrano heteromalla; tr ifid i, quadrifidi in
Dicrano fp u r io , Trichojlomo fo n lin a lo iie etc.
Longitudo dentium fummopere diuerfa eft in diuerfis generibus ac fpeciebus.
Sic in M n iis , H ypn is , Trichojlomis etc. plerisque infigni longitudine oculis fefe
facillime fpectandos praebent. Contra in Polytrichis omnium breuiffimi inueniuntur,
ct in Leerfia vulgari (B exftinctorium). adeo minuti funt, vt oculorum acumen
fere effugiant, vnde minus perfpicaces obferuatores huius periftoma nudum decla-
rauerunt.
In pauciffimis fuperficies omnino laeuis reperifur. In plerisque, fi tamen vitro
multum augente obferuantur, Iransuerfim lineata vel ftriata apparet; quin el in
Grimmia cribrofa dentes fatis regulariter foraminibus multis pertufi funt; in Tri-
Tom. I. F chofto-
I’l ,