l b
i
SCÜRÏBSRUS.
perperam credidit. A t , vt Hedwigius ait negari non poteft illum multo acutius reli-
quis vidiffe e t quam proxime a vero muscorum fructificationis negotio reuelando
abfuiffe Hedw. fun d. Musc. Fol. H. p. 32. Eadem experimenta dejmuscis feminis
ope multiplicandis eodemque fucceffu Staehelinus inftituit.
A liq u o t bine annis elapfis Schreberns Phascorum genus monographiâ om.
nium elegantiffimâ illuftrauit; duas nouas fpecies pilifcrum et ferratum detexit atque
defcripfit, et iam cognitas rneiius accuratiusque expofuit. Huius in tot fcien-
tiis eximii viri fagacitas, ingenium a c re , arsque naturam explorandi vbique in eo
opusculoeluoent, alterque ab Hedwigio in ea parte dici poteft. Puluerem qui in muscorum
omnium vasoulis inuenitur verum femen effe pronunciai quippe qui plantarum
perfectiorum femina exacte referai, nec pars alia in plerisque muscis occurrat quae
p ro eorum feminibus haberi poffit, tandemque terrae commiffus prolem eiusdem
fpeciei produoat. Contra Hillii et Meefii fententiam autem aliud pollen huic puluer
i admixtum antherarumque pollini aequiparandum vel optimis microscopiis detegl
poffe negat; hincque grantim feu capfulam cui puluis includitur pollinis foecundan-
lis et feminum commune receptaculum nullatenus effe, fed verum pericarpium
fiftere déclarai quod in aetate tenerrimâ, antequam partes intus contentae euoluan-
tu r , cum plantarum proceriorum germine optime comparan poteft. Praeterea calyptrae
totam capfulam eo tempore veftientis acumen pro ftylo habet, eiusque apicem a
ftigmatis indole non multum abludere pronunciai. T an ta fuit huius viri in muscis
inueftigandis fagacitas! A t non tam bene de filis articulatis pedunculi bulbillo cir-
cumpofitis et a Schmidelio in Tetraphide pellucida M) detectis iudicat. Ea etenim
fabricae et directionis ratione ftirpium aliarum ftaminibus aequiparat et ab iis vascu
lum, dam adhuc tenerrimum eft et fetulam cylindricam refert, foecundari verofimile
ducit. Masculos igitur ignorauit flores, at in caeteris quantam fagacitatem inge-
niique acumen oftendit! Nec tantum in eo opusculo Schreberus de museologia
bene meritus eft fed et in fuo Florae Lipficae Spicilegio aliquot nouas fpecies ex. gr.
Brijum crispu.u, Hypnum p ilifc rum , Hypnum intrieatum nobis cognofcendas
tradidit, et alias nonnullas obfcuriores acuratioreque inueftigatore eatenus egentes
imo fpecifico nomine carentes, vt Leskiam polyanthon (H ) , Lesiiiam a ttenuata li
(H ) optimis defcriptionibus illustrauit et nomine proprio infigniuit.
In Plantarum Danicarum Enumeratione Oederus OïOlRVS. de muscorum pr roi poagation
e , c a p f u l a e v f u g e m m i s lateralibus discisque terminaîibus, capitulis tandem fo-
lio f is , puluerulentis, pedunculatïs, partim fane, partim perperam iudicat. Bene
etenim
etenim nos monet, fi perpendatur ortus muscorum, quos quotidie fub oculis noftris
denfiffimo agmine fuccrefcentes videmus, tantâ plantarum nouellarum copia musco-
rum propagationem e minimo pariter ac copiofiffimo femine fummopere probabi-
lem fieri. A t gemmas, rofulas, discos, quae mascula organa e recentiorum obfer-
vationibus continent, his infolitis propagationìs modis aequiparat, qui interdum in
plantis manifefto flore praeditis obuü funt, cum aut iuxta folitum florem bulbifor.
mia germina nunc decidua, nunc in matte perfiftentia prorumpunt, aut cum in flore
viuipario femen ex ipfâ planta germinat et varie escrefcit. • Sic verum falfumque ia
Oaderi fententiâ mixturn inuenitur.
A vero longius adhuc recedit Milleri hortulani A ng lic i-fententia, qui in fuo
de Linnaei fyfteinate lib ello partem celíularem columnulae in operculi cauitatem
continuatam et faepe funiculi inftar ficcitate contractam in lageniformem. antheram
e ffinx it.
A t ínter Imìiis aetatis Botánicos uullus tot tamgue egregia experimenta ad Koelrm-
ftirpium copulationem vindicandam omnique dubio foluendam inftituit, quam Koel-
reuterus, nec tantum in euidentioris fabricae ftirpibus, fed etiam in cryptogamis
plantis. Cum vero nouum fyftema de muscorum foecundatione effingere conaretur,
ex obferuationibus fuis, quamuis rite inftitutis, faifas confequentiasduxit. Nam cum
calyptrae ortum, ftructuram, nexum cum piftiJIo accurate inueftigaffet, praetereaque
fructum perire, fi illud capfulae tegumentum maturius decerperetur, expertus
effet, illud masculum genitale feu antherae fpeciem peculiarem effe pronunciauit,
intra cuius vascula masculum fperma paratur atque excernitur, quam fructificatio-
nem vnicutaneam vocat. Hoc certe optime vidit, nulìi muscorum fpeciei calyptram
deeffe, huicque officium in muscorum impraegnatione maximi momenti tribuen-
dum effe. Illam vero masculum organum effe, ex eius experimentis nullatenus fe-
guitu r ; nam fi, calyptrà feftinanter nimis et ìutempeftiue ablatà, fructus interit,
hoc multo melius damno explicatur, quod e taiis integumenti dilaceratione vel
•iacturà tenerae adhuc herbarum partes, quae illius tutela eloagari ao dìlataridebent,
fubità exficcatione percipiunt, Quod ad ftellulas rpfglasue polytrichçyum et
Mnìornm attinet, illas e clauis luteis et corporibus fufiformibus componi, hasque
lúteas clauas auram feminalem continere, corpora fufiformia vero finguiaris naturae
femina effe declarat, fic antheris verum fuum tribuens officium, at nectaria
pro feminibus habens. Duos igitur in muscis feminum ope propagationis modos
non tantum inter fe toto coelo diuerfos, fed et naturae hucusque cognitis legibus
Tom» L P fummo