5°
videmus vascula, et vínculos diuerfi generis neceffario adeffe debere, cunt ad fuccos
alibiles I'ecernendos atque vehendos, tum ad partium nouarum euolutionem promo-
vendam, quod officium Hedwigius vasorum fpiralium aclioni non ex mera coniectura,
fed ex obferuationibus rite inftitutis tribuit. Praeterea in muscis, vt in plantis pro-
cerioribus, omnibusque corporibus organicis deprehendimus cuticulam feu epider-
midem, totam ftructuram interiorem veftientem, et ab externis iniuriis tufantem;
inde corticem e vafis fibrillisue parallelo itinere excurrentibus, ad rami vero, vel
gemmae ortum diuerfimode implexis conftantem; tandemque medullam feu contex-
tùs fpongiofi fubftantiam media occupantem, cui quidem pierique Botanici et Pliy-
fiologi primas partes in vegetabilium oeconcmia adfcripferunt, illam praeftantiorum
fuccorum elaboratione caeteris partibus multum antecellere credentes, quam vero
Hedwigius motui fluidorum in fuccigeris vafculis partiumgue extenConi promo-
vendis, potiffimum inferuiie exiftimat.
Muscos vafcuiis fuccos admittenlibus, elaboranlibus et vehentibiis donari
ab omnibus conceditur, fed nunc quaeritvr an inter ilia etiam vafa ilia fpirialia
reperiantur, quae trachearbm, muñere fungi, neinpe aens vellicala effi, Malpighius et
Grewius eorum detectores voluerunt, Hedwigio contra hoc munus illis abnuente
et fuccigera potius effe poft Raium pronuniiante. Non tantum analogia fuadet
haec in vegetabilium mechanismo tanti momenti vascula, etiam in muscis praefentia
effe, fed et Hedwigius in plantarum noftrarum calyptris vafcula quaedam obferuauit,
quae cum fpiralibus ductulis fummam affinitatem habere videntur. Nitor enim,
obferuante Hedwigio, ex aere illis inclufo aderat quo expreffo iterum euanescebat,
quod phaenomenon foil fpirales ductuli in aliis firmioris ftructurae ftirpibu.s, huio
magno obferuatori oftenderunt. Quin et eadem vascula in antheras penetrantia
fucceffu temporis obfcuriorem induere colorem, folidiora tandemque lig n e a euadere
v id it, quod etiam in fpiralibus vasculis aliarum plantarum accidere conftat. Hinc,
quamuis fpiralis horum ductuìorum fabrica, propter fummam eorum tenuitatem
oculis, vel optime armatis, deprehendi non potuerint, ea talis effe ftructurae haud
immerito eoncliidltur.
Cuiuscumque autem fint fabricae’, obferuationibus conftat ea in trunco parallelo
itinere iuxta procedere, ad ramorum vero et gemmarum ortum diuerfimode
implecti, in folia etiam penetrare eorumque reticulum anaftomofationibus fuis for?
mare,parenchymate inter huius retís areolas contento, illis virorem impartiente, cuius
defectn
defectu folia albicantem colorem adipiscunlitr, ut in Bryo argenteo et Sphagno palus
tri cernere eft. An vero multiplici ftrato fibi inu'cem impofito in muscorum
foljis procurrant, ut in pyri citrique euidenter obferuatur, nondum detérminari
potnit. lila autem, fi ad muscorum exiguam ftaturam refpicias, minimi diametri
effe debere, facile nobis concedetur. Non tamen credendum, eorum aditum non nisi
tenuiffimis fluidis, qualia in eis labentia vidit Hedwigius, p ate re ; nam, ut taceani
partes terrestres fimpliciffimas, quas illa admitiere nectffa eft, ex odore, fapore et co lore,
quibus musei fenfus nostros afficiunt colligi poteft, in eis etiam falinas, ferru-
gineas, imo oleofas partioulas terrenis immixtas recipi. Sic colorem rutilantem
aut rubiainofum, quae muscorum nonnullorum praefertim palustrium folia nobis
ostendunt, e ferrugineis particulis, ductibus fuccigeris aduectis et inter eorum reticuli
areolas depofìtis, parenchyraaque tingentibus oriri probabile eft. Sic et oleofas in
eis non deeffe fuadent, tum Hedwigii experientia, qui cum A iuti pahistris aliorumque
muscorum caulium cacumina intra aquam aoicula diffolueret, confeftim lácteo turbar!
colore eam-vidit, turn quod Dillenius de quadam Mn ii anotini varietale refert, qua»
pluuiali aquae immerfa illico fuffusoo colore tingebatur.
lidem ductuli qui foliorum, rete et compaginem folidiorem efficiunt, in pedunculum
quoque penetrant, fuccisque referti eius fubftanliam elafticam firmiorera-
que reddunt. Si vero, obiiciente Koelreutero, in ea parte nihil foliofi vnquam
deprehenditur, hoc inde oritur, quod in tam exigui diametri corpora, vt eft rausco-
rom pedunculas, fuccis nutritiis non tanta conceditur mora, quam vt partes quaedam
fub folii forma erompere poffint. Nam vafculis'iisdem in capfulam calyplram-
que cuius rete anaftomofibus fuis coniexunt transeuntibus et in fpatium maius ex-
plìcatis, fucci ad fuperiora celerius feruntur et in pedúnculo diu remorari non
poffunt,
Caeterum quod ad ductuìorum cum in muscis, tum in aliis ftirpibus o riginem,
naturam, et vfum attinet, non poffum, quin in Hedwigii fententiam difcedam,
qui illos omnes tam foliorum quam pedunculi capsulae et antherarum ( fio dieta
vascula Spermatica) e caulis fpiralium vasculorum communi penu, originem ducere
exiftimat. Imo haud improbabile eft, illos his variis vfibus pro diametri varia magnitudine,
qua nunc illis fuccis elaborandis et vehendis aptiores fiunt partibus ho-
mogeiieis tantum admiffis caeteris vero exclufrs, inferuire, ita, vt fi canalium apertura
internane ftructurà caufa quaoumque immutetur, vfum etiam alium illius natura
G 2 tribuat.