I;
46 ^...............
lia quoque dicuntur; fed forte linguae botanicae claritati et perfectioni melius con-
fuleretur, fi hoc vltimo nomine fola masculi floris calycina folia defigoarentur, fio
que muscorum ca ly x foemineus perichaetium, masculus veto perigotiium audiret.
F loris hermaphroditi autem c a ly x perianthium, foliaque calycina perianthiqlict
haud improprie dici poffent. Perich?etium Hedwigio etiam peripodium dicitur.
Difpofitione, forma, numeroque pro variis fpeciebus, admodum varia funt
haec folia. Modo etenim marginibus reductis pedunculi bafim arete amplectentia
cylindrum q u e m d a m formant, vt in Baréi«.'« conuolutà, Dicrano fp u r io , Hypno
cuspidato, Polytrichis nonnullis etc. Modo imbricatim difpofita afcendendo malora
euadunt et gemmae fpeciem praebent, vt in Fontinalibus, Hijpnisque plurimis
cernere eft. Non raro e centro communi diuergentia in caulis ramorumue apice
rofulae feu flellulae formam aemulantur; exemplo fuerint Ai»ia fera omnia, Gyiii*.
noflomum truncatulum ( B ) etc. Quin et Koelreuterae hygrometricae (M ; ptri-
chaetium bulbillum fquamofum fiftit.
Folia perichaetialia caulinis plerumque funt maiora, imo fpecies dantur e x :
g r ; Neckera filic in a , Dicranum ambiguum, Webera pyriformts (¡VI), Pterigynan-
drum iulaceum (H ) , in quibus caulina longitudine multnties fuperant. Contra
exemplo multo rariore Gymnoftomi ouati folia perichaetialia caulinis fatis fiinilia
multoties minore et tenuiora funt. Nec eiusdem perichaetii folia eàtJem magnitudin
e gaudent. Externa enim infima, et interna genitalibus próxima, faepeque iis
intermixta, caeteris femper minore funt, nec raro lente tantum percipienda.
Quod ad formam fpectat, in multis fpeciebus, v t in Barbuta vnguiculatà (B )
et in toto fere 5p/iic/moi-at«, Phascorumqae genere a caulinis non nifi maiorl voiumine
difcrepant. Fifiidentium folia perichaetialia eàdem duplicatura quam caulina
gaudent, in cuius gremio genitalia ad hue tenera fouentur. ^ Plerumque tamen
a caeteris fo rm â , habitu, aliisque minoris momenti difcriminibus diftinguuntur.
In toto fere H ÿp iion » » , Neckerarum, Leskiarum genere [Hypno comprejjo tornea
aliisque nonnullis exceptis) caulinis anguftiora, lo n g io ra , auctioraque inueniuntur,
e tin longam plerumque cufpidem producuntur; quae cui-,às in Fontinali capilla-
crii adeo eft acuta regidaque, vt Dillenius illam ftyli nomine defignauerit. Contra
in caeteris Fontinalibus ex: gr: in fqunmosà, caìyx e ioìiis cuatis, concauis, caulinis
multo obtufioribus latioribusqne conftat. In Barbilla rigida erecta funt, cum
alia reflectantur. In Tinmiià Megapolitanà ad bafim vsque ferrata apparent, quod
•— a ?
in caulinis non deprehenditur; contra in Hypno arbufcula (H alopecuroides) margine
integerrima reperiuntur, cum caulina fub apicem argute ferrata fint. Neckera
filicina ea longiffime fubulata habet. In Hedwigia cilialà proceffibus ciliari-
bus lo n g is , argenteis, fluctantibus fub apicem cinguntur. In Grimmià apocarpd
( B ) , Barbulà agraria, Hypno ripario, Neckera dendroide (H ) exfasciculata funt,
contra caulinorum tenorem. Quin et fibimet ipfis faepe funt diffimilia. In Necke-
rà, diftichà et undulatA exteriora infima ab interioribus fupremis adeo diuerfa funt,
v t inde quafi duplex perichaetium oriatur. Haec etenim longiffima, linearia, ci-
liorura inftar capfulam cingunt et fuperant; illa vero multo breuiora, ovato-lanceolata
, imbricata a caulinorum figurà non multum recedunt. In Dicrano flagellari
exteriora duo breuiora ductuum fafciculo deftituuntur ; duo media longiora eo
gaudent, intimum iterum breuius neruo tenuifiìmo inftructum eli. Neckerae hy-,
pnoidis tandem perichaetialia externa neruo furcato donata funt, at intima funt
eneruia.
D e numerò perichaetialium foliorum, nihil certi ftatui poteft; fummopere etenim
diuerfus eft prodiuerfis fpeciebus ac generibus. Quae in rofulam difponuntur,
numerum fenarium raro excedunt. A t eorum quae imbricatim difpofita funt, aut
gemmam aemulantur copia plerumque multo maior. In Hypnis, Neckerisque non-
nullis, vsque ad triginta numeraui. Obferuandum tandem, folia perichaetialia, prae-
fertim in Hypnorum genere, aliquid habere fcarrofi quod caulinis prorfus deeft.
F loris foeminei corolla iam diu Botanicis f u b nomine calyptrae innotuit. Il- C o r o l l a
lud eft nempe capfulae tegumentum, mitrae vel cuculli formam referens, quod eius
apici infidet, eum adhuc teneram ab ingruente calore noxioue humore tutatur,
et plerumque ab eà non ante fecedit, quam fructus maturitatem adeptus fuerit. U-
Um in flore foemineo iam fub impraegnationis tempus praefentem effe, obferuatio-
nibu,s conftat; fed eius connexio cum genitali foemineo, nimirum apice cura ftylo
piftilli, ct bali cum eius vaginula tunc temporis adeo arecta eft, vt ab eo vel v itro rum
maxime augentium ope, vix diftingoi poffit. Eam igitur defcrihemus, non vt in
hoc primitiuo ftatu inueftigatoribus vitro armatis fefe aegre o ftendit, fed qualein
capfulà inaturefcente in altum eleuatam, oculi vel hebetiffimi deprehendere poffunt.
Omnes muscos calyptrà praeditos effe, nullumhodie dubium eft. Antea am-
bigebatur. Pater etenim fcientiae, Dillenius loti fuo 5jOÌog«orK)» generi, quod etiam
D a Phasca