. i
I l 1
w
p
I i ,j.
I
i S
l ï f c ;
turn fe r jt. Ehrhardus Thecaphorum eam 'vocat. Omnes muscos ho c capfulae
fulcro donatos effe, obferuationibus certiffimum eft. Interdum tamen, vt in plerisque
Pitaseis, Hedwigiis, Fontinalibus etc. adeo breuis eft pedunculus, vt oculos pene ef-
fugiat et capfula fefjtlis d ic a tu r .. Plerumque autem ionge eminet, nec raro caulis
longitudinem multoties fuperat, vt in Metfia vliginofa (B. trichodes), Mnio caefpi-
Sitio (B ) , Splachno luteo, Splachno rubro etc. Pedunculi in liâc vltimâ ftirpe lon-
gitudo trunci ftaturam decies ad minimum metitur, exemplo certe in regno vegetabili
rariffimo.
E x iis, quae fupra de foeminei floris diuerfo fitu diuerfâque piftillorum foecun-
datione diximus, facile co lligi poteft, pedunculum modo terminalem, modo lateralem
aut axillarem, modo bajilarem inueniri; praeterea faepiffime fo litar ium eSe,
aliquando gemellum, rarius adgregatum, id, eft, tribus, quatuor, pluribusue ex eodem
perichaetio emergentibus. Adgregatas pedúnculos etiam Botanici dicimt, qui
e diftinctis quidem perichaetiis at adeo fibi proximis emergunt, vt ex eodem enatos
diceres. Exemplum praebent Hypnum proliferum e t parietinum. A t tales pedunculi
approximati melius accuratiusque vooarentur.
Forma pedunculi in totâ hâo familiâ. eft eadem. Nempa fili inftar extenditur
aequalis vbique diametri, vel tantum *fub apicem paulum incraffati, praefertim in
Orthotricho, Neckeris nonnullis e tc ., rig id i, elaftici, et fuperficie lub rica plerumque
glaberrimi. Plerumque d ix i, nam exempla contraria non defunt. Sic Bux-
baumiae aphyllae feta verrucis minimis, innumeris exafperata inuenitur, .e t Hyp-
iium rtitabuluni, Leskea inuoluens etc. fi lentei bonâ inueftigantur, pedunculorum
fuorum fuperficiem punctulis afperis quafilmuricatam nobis oftendunt. In Sphagno
paluftri pedunculus in orbiculum latiusoulum, cui capfulâ infidet apice di-
latatur.
Pedunculi directio diuerfa in diuerfis fpeciebus deprehenditur. In iunioribus
vulgo verticalis eft ; aetate vero aut erectus manet, vt in Barbula, Trichoftomo,
Bryts, Hypnisque multis, praeterea in omnibus fpeciebus in quibus breuitatis caula
flexuram non admittit; aut capfulae crefcentis pondere apice recuruatiir, vt in
plerisque Aíhíij-, e x : g r ; Mnio crudo, Bryo delicatulo, Webera nutante, e tc ., aut
ftatim a bafi apicem verfus fenfim in arcum flectitur, vt in Grimmiâ recuruatâ.
Quin et pro variis incrementi periotlis, non raro eius directio pliiries rautatiir. Sic
in Fiffidente puluinato (B ) pedunculus primum eraatus eft, capfulâ autem atnpliatâ,
id e o incuruatur, vt fructus intra folia merfus oculos fuglat; opereulo tandem de-
lapfo iterum fuperiora petit et erigitur. Easdem fere vices Koelreuterae hygrome-
tricae, (M) pedunculus experitur, nifi quod ne capfulâ quidem effectâ directio omnino
perpendicularis iterum fiat. Praeterea pejuncuius eft afcendens, nempe bafi
arcuatus indeque verticaiiter extenfus vt in Mnio caefpititio (B fiexuofus, feu lineâ
pluries incuruata in'altum elatus, quae linea modo leuiter , et eleganter finuofa eft,
v t in Mnio homo ; modo flexuris erebrioribus quafi angulofa, vt in Dicrano flexuo-
f o f i c , tortuofus, id eft eccitate ac vetuftate fpiraliter contortus, vel tantum fub
apice, vt in Polytricho hercynico; v e l aequaliter per totam longitudinem, vt in Barbue
là vnguiculatà (B ) ; nunc a dextrà ad finiftram, quod in muscis vulgare e ft ; nunc a
finiftrâ ad dextram, quod rariffimnm et in fojo Dicrano heteromalla (B) mihi obfer-
vatum eft.
Pedunculi iunioris co lo r viridis eft vel albicans ; aetate vero in aureum , lu-
.teum, lu teo -fu fcum , rubeilum, aurantiacum, rutilantem, fpadiceum, atro-pur-
pureum, nigricantem, aut coloribus piuribus niixtum plerumque mutatur. lu fpeciebus
pauciffimis co lor primitiuus remanet. Pars inferior pedunculi, vt et vagina
pierumque faturatius tingitur; apicem verfus vero co lo r pallefcit ; rarius ordine
inuerfo co lor infra dilutior, fub apicem intenfior euadit, vt in Fiffidente p'olycarpo.
V b i duo colores in peduneuÎo diftincte cernuntui-, v t in Mnio cae fp ititio, tunc if-
le bicolor dicitur.
Tenacitas autem pedunculi eiusque ftructurae internae foliditas tanta eft, vt
fructu delapfo vel deftructo permaneat, et annis infequentibus inter ramulos pe-
dunculosque nouellos fete adhuc confpiciendos praebeant, colore¡ilerumque fordide
n igricante, aliquando tamen, vt in L e skeâfubtili amoene purpurascsnte. .Ilîc in fuper
obferuandum, pedunculum initio folidiim effe, at ductulis fluidum vehere
definenlibtis, exfiocalis atque contractis , meduliâque ad exteriofa fecedente , ca-
vum evadere, ficque facilius in gyros contofqueri.
- Capfula Eh.rharto P y x iiium dicta, et a nonnullis auotoribus propter eius glo- Carsut*.
hofam in Phascis figuram, grani nomine etiam defignata, e plurihus partibus feorfim
exponendis conftat, nempe vafcujo feminifero, quod theca dicitur * ) ; oper-
E 2
Obferuandum eft Iiaec duo nomina ca/ifulnm et thecam a plerisque auctoribus ad
fructum defignandum promifcue adhiberi. Cum vero capfula proprio fcnfu toiuin
fructum»