CON R AD I G E S N E R I DE H IS T 0R 1A
Alimenta.
p .u .1 . IntraCorpus, vt.alimentirationemhabeat, haudinfrequenter vfurpatur, quod ftomacho vel odons tantum
graüitate, non ita fit familiare. Vnum hoc de Abrotono fcribunt vetèfes, quod ex eo ymi quoddam
genus faftitium paretur. Vnde Diofcorid's l ib .i vap.54. iubet,Vt. Abrotoni tufi et mbrati drachmae cen.
. turn (hoc eft fib. j. 3iij.) linteo ilfigatae, in mufti ceramium immittantur. P10**1 fiomachicis et ci um
nonappetentibus, atqueetiam ad morbumr'egium, diureticura enim eft. ColumeUaWo. 12.cap.35-
totoniinquit, pondo libramin mufti fextariis quatuor, decoquantur vsqüead quartas; quod rehquu >
idfrigidum adde in mufti Aminei vrnam. Abrotonum praeterea partim textifibus vafcuhs, param m
inclufum, in fublimique intra dofium fufpenfum, v tn e vinum contingat, bonum odorem vmo concih
docet Geoponicus. In cibo potuque affumptum, craffos, lentosque humores extenuandi yim obtmet.
len. de fimpl. quinto.
Temper ament a et facilitates.
Abrotonum ex Galeni, Aetii, et 0rifoi/u cenfura, cafidum etficcum facilitate, in tertio ordrne con-
ftituitur I idque magis determinans Braffauolus, in media tertii ordinis parte reperiri fcnbit: cumque gu
multum amarum fit, qui fapor terreae fubftantiae eft, et a largo calore attenuatur, vt refert g ffl
inftrenue calefacit et ficcat, ynde etiam yi quadam digerendi atqueimcrdendi eft praedrtum, g g | |H |
iori, quamipihm Abftnthium, quod guftu deprehendi Galenus probat. At quomam paucae
'particeps , idcirco ftomacho eft inimicum (amarum emm per fe, ftomacho ornnino eft alienu 1
■yero et acêrbum aut ad fummum adftringens, ftomacho idoneum miftis porro inter fe | | H É |
vehemènter). Odoreius acris eft, Plinius. Nee tarnen defunt, licethaecita a vetenbus fmt conflatuta,
'qui aliter atque aliter primas eius quafitates determined. Alii enim Abrotonum calidum volunt, in prrno et
ficcum in fecundo, in qua fententia Auicenna quoque eft 2. «8. et H fim eum fequitur. M
noldus 1 m m U calidum in primo facit, ficcumyero in tertio. Orient,us cahdum et hunudum d d t
in primo gradu.' Sed hos poftremo toto coelo erfare, aut faltem vitiofe apud eosdem
Praeterquam enim quo yeterum probatiffimorum Authorum conftans eft confenfus, , caTiditatis et
.fioniA:t multormnaliorum, Galeni quoque. celebre extat teftimonium, qui non foton gradum cahtomi et
.ficcita'tis definiuit, fed rationes quoque, quibusid demonftrari poteft, infuper afièrt. Locus eft fexta
. Simplicibus.
Vfus in medicina eft comae, florum, etfaiorum,'fedmaioryfus feminis adcalefaciendüm . P/mi«/.
Quod fl amaritudo eius difpliceat, decoquatur in aqua, et fic earn depomt: oportet autem faeP“ * a^ua”
permutare, fi penitus omni amaritudine exuere id ftudeas, yt docet Galenus. Vftum^ broton™1 ® £*
quam non vftum calefacit, vt vult Oribafius : tenuium eft partium, mordax , et ad rarefac1“ *;1® H
Idem. Alopeciae medetur authore TraUiano: praefertim quando mifcetur cum ahquibus ynpienns calidis
vt addit Auerrboes. Cinis quoque eius -iisdem confert, oleo tenuium partium , vt Clc™ ° * * 2 ]
phanino , aut Sycionio aut Lentifcino, aut veter! dilutes 1 Aetms , Galen. Ad idem « g
praefcribit, Abrotoni vfti vnciam vnam tere, et madefac cum oleo communi et appheato.
tis , quibuspili barbae aut fuperciliorum ceciderunt, hoe• reftituit.' Fafta pnus debita P“ §ab0®e ’
mo omnium fiat decoftio ex Abrotono, et cum dnere eius, priusluuuium paretur, ponendo.meadern
decodlione cinerem prsdiétum, et fricatis primo locis a pilis nudis , fiat epithema cum hxium decenter
calido, et abluatur fiequenter,. et in modico tempore renafcentur capilfi. • Batbam fe^ius “ a f t e n t ^
■ cum afiquo diftorum oleorum elicit : fed nee minus itlis , Lentifcino macerates Ga/mur- Cmucum
pleoRaphanino, vel fuccus eius cum oleo Anethino permixtus, et glabris locis ilhmtus, pilos generat, Q.
Apoüin.
Capitis frigiditatem et cerebri remouet, fi capiti emplaftretur cum öleo. Arnoldus. Inoleo o““ ™“
decoftum et capiti inunftum, idemfacit. Lethargicos fuffitu excitat, vt refert in Euponltis 4J»ojW. =
Aetius. Succus bibitus cum vïno , apoplexiae eft praecautio. Q. ApfoUinaris. Abrotonum ra ,
in vini potione tepide bibitum, vel cum oxymelli non acri, vertiginem fanat. Adarceüus. Putos vei c-onfeéfio
contra vertiginem expertus ab Epifcopö Frifing: Palatino. Recipe pulueris Abrotoni ac ma s
foecierum diamuichi, eleftuarii de Poeonia ana fcrupulum femis, lacchari quantum fiifficit, et at pu uw, ve
/óiïfeftio inVotulis, difibluendo iaccharum in aqua rofarum et Abrotoni. Epilepticorum eftremed um,
u t teftibus Diofcoride in Euporift. ettAetio. Apud nos usdem vtiliter fubftemitur. Abrotom aqua plur
fderunt ab Epilepfia ciirati, Adattb. de Gradibus.
Oculorum inflammationibus commode illinitur, cum Cotoneo malo cofto, aut pane, DJ0!0- Abr0'
toni pondus drachmae vnius, in aqua decoquitur, cum mica panis albi, et emplaftri more oculis ïmpofitum,
calores ipire extrahit. Q. ApoUinaris. Dolori etfibilo affeftis auribus, ^ecipitur per calamum ^ p o ^ e x
Abrotoni in àceto j aut calculis marinis ignitis , decoélo, Diofc. Euporifta, Aurium depellit fonitum cum
felle bouino, Arnold. de Villa noua.
Abrotoni remedia ad expurgaudum peélus , pulmonem, et facilem reddendam Ipirationem, tum etiam
qüae partibus aliis thoracis conuenire poflunt, nunc dicamus.. Plinius affirmât, feipini ad calefaciendum
maiorem efle vim, ideoque vtile effe neruis, tuffi, orthopnoicis, conuulfis, ruptis, etc. Datiir ad bi-
bendum manualibus fafciculis decoélis ad tertias partes. Ex his quâternis cyathis bibitur. Datur etiam fe-
men crudum et tufum in aqua drachmae pondéré, feruefaélum. Cum Hyffopo decoélum, Liquiritia et fac-
charo, in aqua et vino pulmonum morbis et peétoris frigidis prodeft, Euchar. Roes lin. Lends et pituitoiîs
thoracis, pulmonisque humoribus, aut puri et extenuandis et incidents et euacuandis, aptius medicamen-
tum inuenire nequeas, ipfo Abrotono, Gai, 5. defimpl. 12.
Ad Afthma praefcribit eiusmodi Celfus 4.4. Accipe fulfuris ignem non experti pondo, vt quadrans, Abrotoni
pondo, et in vini cyâtho terantur, atque id tepefaétum forbetur. Caelius Aurelianus hune imitatus
lib. 3. cap. i. ita feribit. Abrotonum tritum cum fulfure atque aceto, ex mulfo confeélo, vel Vrticae.feraine
autradiçe, et horum fimilium eleftuariorum, vt eft, melli admixta refina terebinthina, aut Cardamum,
quod Nafturdum vocamus, aut Sefamum cum Aloe et Amygdalis amaris: aliquando etpipere et vitello '
oui.
Praxagoras ligna docens futurae Pleuritidis, praecauendam iubet,. dando piper ad bibendum cum mul-
fa ex aceto, vel Abrotonum: verumhaec Caelius Aurelianus ceu nimis acria reprehendit. In éodem ta-
men affeélu Diofcoride s quoque inparabihbus, decodtum abrotonicum mulfa commendat. Hippocrates (yt
feribit idem Caelius, libro regulari, quem diaeteticum vocauit) peripneumonicae remedium, optandum prae-
feribit ex Abrotono aceto mulfo , admixto pipere, quod tamen a Sorano non laudatur. Multi etiam empi-
rici, quibusdam ex Abrotono, etc. potionibus ad eaefem fiint vli, fed easdem certisde caufls reprobat Caelius.
Galenus Abrotonum in peripneumonia ex oxymellite, comment, 4. de ratione victus aeùt. praefcribit.
Decoélum eius repurgat peétus fuppuratorum, iam curatorum, ne recurrat, Aetius.
Sed praecipuus et valde frequens Abrotoni vfus eft, inmedendis partibus ventris inferioris, Galenus
«5. defimpl. ifto, inquit, iecoris obftrudliones expurges, et modicas etiam lienis. Vnde Arnoldus de Villa
noua aflerit, vinum, quod Abrotono fuerit affufum, obftruétiones hepatis aperire. Affundendüm autem .
eft muftum, quod poll menfes duos colatum, contra hydropifin ex caufa frigida vtiliter potatur. In hydro-
pe, inquit Celfus, optima eft potio, quae vrinam mouet: fed id ipfum moliri cibo, quam medicamento melius
eft. Si tamen res cogat, ex his aliquid, quae id praeftant, eft decoquendum, éaque aqua potûi eft
danda, et huius facultads quoque eft Abrotonum.
Quamuis autem telle Galeno inimicum fit ftomacho, tum quod amarum, tum vero qüod minimum habeat
adftriélionis : tamen aliquando haud inutiliter per os, vel adipfius ventriculi, vel aliarum ventrispârdum
înorbos propinatur. Aqua ftilladtia huius, conuenit refrigerato ftomacho, abfumit enim, digeritque vifei-
dam pituitam in ventriculo. Ad fingultum exhibetur vel per fe e vino, vel cum Cumino Aéthiopico aequali
ex aqua calida tritum. Ex Abrotono, triticea farina, et aqua, placenta fub câlidis coéla cineribùs, in duas *
per transuerfum feéla partes, anteque et retro ventriculi regioni appofita, vomitum cohibet, Fumanellüs.
Purgat ininteftinis crudos humores, et indigeftibiles cibos, etlumbricos rotundos excludit, Galenus.
Ideoque etiam contra colicam bibitur, abfumendo frigidam materiam. Q. Apollin. Diocles in ileo morbo
vt citât Caelius Aurelianus 3. 17. Clyfterium facit ex Abrotoni femine cum mulfa. Abrotonum vftum ca-
taplasmati additur apud Nicolaum Aljrepf. inter enemata no. 47. ad dyfentericos.
Porro quod lumbricos interimat, palam eft, cum niroirum amarum fit. Succus itaque eius cum pauco
ladle, vermes necat, Q. Apollin. Radix in potu, lumbricos enecat, Eucb. Roeslin. Haly Abbas in anti-
dotario, duobus medicamentis ad lumbricos, Abrotonum addit. In Empiricis Stephanus inquit, ad lumbricos,
ayxuviis (^Abrotoni forte, inquit GESNERVS) ax^eftovtç a&oi è7rm6tftcto/. Ad lumbricos rotundos edu-
Cendos, laudat Diofcorides in Euporift. eiusdem decoélum. Iis, inquit" rurfus Aetius, qui ad integram
aetatem peruenerunt, Abfinthii aut Abrotoni cremor exhibeatur. At vero decoélum huius potum, aut per 1
clyfterem infufum, lumbricos occidit amplius, quam Abfinthium... Caeterum Fumaneüus duo parat olea ad
Vermes, et vnguentum quoque, quae Abrotonum recipiunt. Succus mixtus cum melle, aceto et albe, et
vmbilico more emplaftri impofitus, vermes potenter interficit, Vîgo. Neque vero negligendüni hoc quoque
contra vermes remedium, quod ceu fecretum , ex libro quodam manuferipto fine authore, riaufimus.
Recipit autem'Abrotoni manipul. j. vel dubs , decoquatur in aqua fimplici, vel in laéte, et detur ieiunô
n 2 , ftoma