DE CENTAVRIO MAIORE. r.
C entaurium maius, quod vulgo Rhaponticum falfo vocitatur, folia aradicis capite emittit Lautinis
propemodum fimilia et aequalia , pedali pediculo ytrinque ex interuallo adnata et geminata, colore
Viridia, tadu dura, denfa et per ambitum afpera, et duris incifuris,' non tarnen adeo profundis,
ferrae modo crenata: quae Vniuerfa turn pediculo fuo iuglandis nucis folia aemulaiitur: non tarnen
lpeciales habent, quibus pediculo iungaiitur peciolos,'fed immediate ab eo exeunt. In extrema et anterio-
ri pediculi parte, vnum folium reda prominet-, ceu in iuglande etiam yidetur. Gaules profert Rumici non
diffimiles duum aut trium cubitorum longitudine, inaequaliter tefptes, leniter ftriatos, in adnata et ramos
diuifos. Folia fob adnatis exeunt maxime inferioribus, praedidis fimilia , fed multo minora. In ramulorum
et adnatorumfummitate, capitulasfert paruis Papauerum capitibus aequalia, paulo minus quam rottihda, in
tufbinem, pyramidis figura exacuata,Carduorum capitibus fimilia^ Scolymi, Gnici vrbanae, Cnici humilis
et fimilium modo, iquamis iiirliim eredis, fed minime aculeatis, co.mpa&a: e quorum cacumine aeftate
flöres erumpunt, capiflati, numerofi, et denfe ftipati ceu Carduorum, in plures fibras diffedi, veluti in
corymbum difiufi, colore inter candidum, caeruleum et purpurafcentem medii. Qui poftquam deflorue-
rqnt, Carduorum more pappos poll fe relinquunt, fob quibus femina continentur oblonga, iuperius acuminata,
inferius latiufcula, in rotundo angulofa, intus nucleum claudentia, Cnico per omnia vfque adeo fimilia
v t vix dignofei queant, paulo tarnen maiorafont, et excandido In cinericeum et liuidum colorem vergunt.
Eararo omnia, dum maturefcunt, perficiuntur, fed magna ex parte inania et cariofa fiunt. Radice nititur
perenni, craffa, longitudine bicubitali, pönderofa, foris nigricante : intus vero cum per transuerfum incidi-
tur, ruffa, aut pallida (nam duae eius fpecies funt) camofa tunicis circulos referentibus, annuatim auda,
conftans, liquore turgens ruffo, aut pallido, mellis ipiflitudine, confiftentia, vifcofo ([non enim in aqua dis-
foluitur, neque ei mifceri poteft) fed in fiimmo ei infufus natat. Saporem habet dulcem aliquantulun?.,
cum leni aGrimonia aftringentem. Liquor vero folus guftu fubacris, et aftringens percipitur, et palato gu-
ftatus diu propter yifcofitatem adhaeret. Nafcitur pinguibus, montanis, frutetpfis ac foie illuflratis locif,
pforimumque in Gargano Italiae monte, vnde ad nos affertur.
DE DRACONE SATIYO. a.
Draco iatiuus, olus eft quo in aeetariis vtimur. Eft autem herba fruticoia: caules ab vno perennis rä-
dicis cefpite emittens plures, minimo digito graciliores,longitudine bicubitales, nonnunquam etiam
proceriores, glabros fubteretes, folidos,inaequaliter ramofos: cum primum adolefcunt, vndique
foliis obfitos et teneros, poftea vero paulatim lignefcentes. Folia ei fimt minimi digiti vt plurimum longitudine,
angufta, acuminata, glabra, leuia, Hyflbpi aut Limnefii foliis fimilia, maiora tarnen et nullis per
ambitum incifuris, vt Limnefium difieda. Semen totis ramulis denfum, veluti in Artemifia adnafcitur ,
admodum exile, aceroltun et Artemifiae fimile, minus tarnen, quodmilli fatu digni, et qui fenfu manifefto
percipi poflint, flores praecedunt, attritu, cum grauitate aliqua.'vinofa, admodum odoratum, guftu leniter
acre, vehementer tenue, palatum vniuerfum penetrans et os non iniucundo, fed medicamentofo halitu
commendans, faliuam, ciens: in fumma faporemhabet, velutifi quis Pyrethrum, Anilum, autFoeniculurq,
falem , vinum, et modicum aceti mifcuiflet. Folia eandem qualitatem olfadu et guftu prae fe. ferunt, fed
minus odore commendabilem. Radicibus nititur longis, obliquis, digitum paruum crafiis, foris cinericeis, te-
nui cortice intus lignofiim neruum veftiente villofis et vibratis, fapore folia aemulantibus, fed aliquantum
cum modica adftridione amarefcentibus, quae autumno numerofos emittunt, et teneros Afparagos, colore
candidos etmodice rubefcentes: quifecuturo anno in caules adolefcunt. Seritur in hortis auulfa radice,
Afparago et \am lignefcente Ramulo.
DE CISTHO FOEMINA. 3 .
Cifthus foeminafrutex eft multis a radice ramofis affurgens virgis, longitudine cubitalibus et nonnunquam
etiam bicubitalibus, duris, ligneis,non tarnen lentis, ipadiceo cortice, quemadmodumnouellae
Betulae, veftitis. Rami e virgis ftatim a radice exeunt, in exortu fibi-aduerfi, ex interuallo gemi-
nati, cruciformi pofitu alternantes, foliis pleni , in rotundo oblpngis, denfis, duris, aiperis, pilofis, et
Saluiaemodo rugofis, latitudine plerumque digitalibus aut vncialibus, longitudine vero paulo amplioribus,
figura oualibus, contra hyemem contumacibus, nec decidentibus antequam veris initio alia fubnafcantur.
Flores Aprilis exitu, et Maio mfenfeproducit, in longis gracilibusque pediculis fingulos, iylueftri & fimpli-
ci Rolae fimiles et aequales, colore candidos, quinque tenuibus latisque foliis conftantes, vtfylueftris quin-
quefolia Rofa, in exortu vbi coniunguntur anguftis, intusque luteo vnguiculo variantibus. Stamina in flo-
refuntmulta tenuia, breuia, colore lutea, in quorum medio exiguum latet tuberculum, quod fruftus rudi-
I - mentum
mentum exiftit. Calyx floris, vbi pediculo iungitur, quinis conftat paruis, viridibusque foliolis inaequaliter
diipofitis. Decidentibus autem floris foliis, tiibdtculum quod inter ftamina continetur, in paruum, rotun-
dum, & apice modice acuminatum, capitulum feu pericarpium increfcit, magnitudine raro Cicer excedens,
quod in maturitate in quinas partes dehilcens, femina oftendit exigua, colore in ruffo fubcinericea jo paulo
minus quam rotunda, papauere paulo maiufcula, et Hyofcyamo fere aequalia & fimilia. Radice nititur
mujfifida, lignola, fufeo^in ipadiceo colore cortice veftita. Cortex radicis vehementer adftringit, quemad*
mod.um Gallae , virgarum vero cortex remiffius. Folia praeterquam quod adftringant, etiam valde arida, et
fiicci expertia guftu percipiuntur. Flores mediocri adftriétioni etiam dulcedinem aliquam adiunftam habent,
poftquam manfi fuerint, aliquam Allae dulcis gratiam in palato relinquentes. Odorati vero nihil habet to-
tus frutex. Nafcitur apricis, caluis, montanis, petrofisque locis : plurimus autem in Italia, Patauinis mon^
tibus, inter Vicentiam, etMontem Celefium oppidum.
DE HYPOCISTHIDE FOEMINA. 4-
Hypocifthis vocata, quae fiib Ciftho foemina nafcitur, herba eft non fui generis, nec per fe fola nafcitur,
fed fub Ciftho, vnde et nomen inuenit: quemadmodum Vifcum, quod nusquam per fe , fe*d
tantum in arboribus ex excrementitio earum fucco gignitur. Nafcitur autem Hypocifthis e tumen-
tibus, et tuberofis Cifthi radicum partibus, nullis propriis radicibus adhaerens. Herba eft crafla, pinguis ,
tenera, mollis, fuccofa, neque lignola intus, neque cortici inclufa, longitudine quadrantalis, trientalis, et
nonnunquam femiflem et femipedem aequans ; quoniam radices Cifthi e quibus pullulât, non omnes aeque
a terrae Ihperficie diftant. Inferius, qua oritur, minimo digito plerumque eft grapilior : fiiperius vero, qua
parte e terra eminet, craffior eft. Eminet autem raro yltxa duas aût très vncias ïüpra terram: coliculo conftat
indiuiduo, nullisque lateralibus germinibus brachiato, praeterquam quod in fummitate ceu in racemum
definat. Folia eius intelligenda funt, quaè coliculos veftiunt, fquamatim compara, et furfum ^»eétantia,
oblonga nucamenta, colore vt plurimum punicea, crocea, citrina, aut lutea. Summitas herbae cum primum
e terra emerferit, fquamofiset oblongis tuberculis conftat, racematim congeftis, contiguis,°et omnibus
fijrfum ereftis, quae paulatim intumefcentia,Punicae Cytini figuram afcifcunt. Longitudine vt plurimum
vncialia, inferiore fui parte in globulum extuberantia, colore lutea, pallida, aut citrina: iuperius ex oblon- 3t
ga ceruice in fingulos definentia ceu flofculos, in quatema exigua et repanda folia diuifos, in quorum medio
Jingula font parua rotundaqug tubercula, odlonis plerunque inciforis ftriata : ea naturaliter lutea, aut toti
herbae concoloria fpe&antur: nonnunquam vero fuperficietenus in candidum veluti puluifeulumrefoluuntur.
Cum floret , et tota herba adhuc tenera eft in Maio videlicet menfe, tumida cytinorumpars, difleda intus,
lentum, vifcofum, in longum dudilem et fequacem humorem continet, colore cryftallinum, qui ficcata ec
inueterata herba corrumpitur et incariem refoluitur. Porro perennis non eft, vt Vifcum, fed femeftre
tantum durât tempus: ac pereunti fingulis «mis in verealia exiisdem radicum varicofis, et tuberofis partibus
foccedit, alibi fingulis, alibi paucis, alibi multis aceruatim enafcentibus, et in exortu coniundis. Tota
herba yehementer adftringit, quemadmodum Gallae, et Punici mali cortex, excepto vifcofo lentore in cy-
tinis eius contento, qui fubdulcis guftu fentitur, quemadmodum gummi dilutinn. Genera eius tria Dio-
fcorides recenfet: kïp'pov, , et Mvk6y. Non tamen dicit, an omnia fob eodem Cifthi genere nafcantur,
vel an fingula fingulis Cifth^ generibus adnafcantur : videlicet Ciftho mafculo, Ciftho foeminae, etLadae,
■ quae tertium Cifthi genus eft Ladanum ferens. Nobis hadenus praeter vnum videre non licuit, omnibus
îis coloribus cum diuerfo, turn etiam eodem tempore infigne. Nonnulli vero coliculi ima foi parte, intus
etiam toti rubent difledi, caetera aliis concolores. Succus, qui pariter vt herba Hypocifthis vocatur, quo-
modo ex ea fkt, non eft huius loci, aut inftituti docere. •
DE RHAMNO MONTANA. 5 . 0
Rhamnus montana arbuftum eft fruticofom, multis a radice affurgens yirgis, trium, quatuor , aut quinque
cubitorum altitudine,'quarum nonnullae duum digitorum craifitudinem habent, cortice veftiun-
tur virgae leui, cui color eft fufcus in ipadiceo, materia illis dura, folida, minime lenta, fed ad
ffexus fragilis. Ramuli ex virgis vndique inaequali ordine exeunt numerofi, colore in fufco îpadicei, ad la-
tdra expanfi, deorfiim reflexi etrepandi, noncrafli, fed tenues, colore in ipadiceo nigri , ex interuallo
breui horridiflimis, durisque, et infeftis ipinisarmati, colore fpadiceis, binis femper vno in loco coniund
is : altera breuiori incurua & Rubi modo hamata, ac inferius conftituta: altera vero foperius longiori fur-
fom fubreda. Vtraeque ipinae alternatim finiftrorfom et dextrorfom obliquantur, vnde ad pungendum
promptiflimus eft, fiue quis intrudat, feu retrahat manus. Ramuli in ipinarum exortu curuaturam feu fle-
xum habent, interualla vero reda font. Hinc eft, quod tortuolus fit ramulorum habitus. Folia niter Ipi-
nas font fingula, fubrotunda,0 oblonga, in ouatum mucronem exeuntia, colore in viridi pallida, glabra,
laeuia, et modice pinguia, per ambitum minimis, vt vix appareant, incifuris ferrata, ad latera vtrinque exb
plicita,
©
C) in Italia nafcente.