p»g.J.
«
et lpecula fieri. Apud Apoïïoniumpraeterea; eodem Conjlantino telle pro remo; et palmiüa V>rgilio. Ho-
rnerus II. h« «wm» zixelpiarir Ixdrtm, id eft, tcus xetTrcuç. Vfiirpatur etiani pro hafta, forte diro rS oioy
|AnAttû9-£t/ f î ç p in x o ç : etfi *A<xv proprie fît o is 7 r X c tT 0 ç : vel dicitur hafta , d x o r S i x i v v m r è { T r o X t f iia g A d v r H ç .
Apud Euftbatium in L. £. legimus, nomen effeproprium heroicae cuiusdam mulieris, quae Oti et Ephialti
fuerit foron Ruriiis vrbis nomen eft rw ipaxtSog pityïçng, vt teftis eft Hejychius. et ft<5oç ka^dru, Deni-
que pro arbore Abiete diéla hoc loco intêrpretamur.
! Ab i x d r t i deriuatur I x d r a o g , abiegnus, etPoetice t i x d w o ç , quod Euftbatius in Homerum interpreta-
tUT. (ixdritov içi t o tAaT»ç w iAariW y i y o r o ç /itran t t ç - n t a ç , x o j o n l£ t7r u6t< r t u ç tyet to i. Eodem modo
ab Orpbeo quoque in Argonauticis Vfurpatum inuenimus. Kq 61 (TVIinerua Iafoni} ÿnyiv'w yrgaror rtzrt-
TotTO vwa, n awj V7r bXetriroiç igyrpMig d A i f i v ç t a fitv&ti , rrpcam V7r t% V7T t ( > w î etc. RurfÙS apud Hejycbiuw, « X d n m
t o r TO v r i r ç o i r i a s r S I ç S i x d n r o r £uA«v. ÈAaT/vov A^çov, elatinum vnguentum, quod fit U t«ç iA«T»c» J? ï«« xaj-
errdShv xuxën. i x e i r w ç , hoc eft, Abieti fîmile, apud Mcandrum, qui ^ o y , id eft, Taxum, Abieti fimi-
lem faciens, inquit: a -p E x o r ixurriid& o i r a jm , hoc eftcrfûAor e p v r o v i u o i o r i ç i Et Hefycbius, fiixiov, Jiv
hoov oitoiov èXetrSp, a th'ç ïfèç çi(pavé™ etc. Vbi Abietem videtur intelligere, cuius ramuli coronis inferi folitae
funt, v t inferius dicetur.
a! £ Epithet a*
Epithetorum Abietis teftimonia apud Textorem haec fere Hint, Abies dicitur audax in Statio proptef
ca, quod ex ea conftruantur naues, quae non raro in pericula ducunt eos, qui in ea vehuntur. Crifpa a,
Cicerone in Tufculanis quaeftionibus, Tofti aid ftant parietes deformati, atque Abiete crilpa, diqifur autem
qrifpa propter venarum obliquitatem. Ouidius enodem vocat, quodmaior pars Abietis totius enodis fit.
Longam vocat Vergilius, neque immerito, eft enim tefte Plinio, arborum omnium altiifima. Homerus
U* g. eodem epitheto Abietem celebrat: his verbis: Uanjv dtafidg C#7rvo$fcilicet.) TrtyftnMTov, »roriv
jyVi fxoxgoTttTM yntpvm, ePi «egof cu%’p Ixant Quo in loco quid fibi per Tr^ifxmtTov ixdrw intelligat, egregie fe-
quenti fuperlatiuo utaqordrnq fcihcet exponit. Et rurfus apud eundem Odyff. e.vt citat Athenaeus lib. i. eAv
&ivJ'ptet juaxgd TTitpvxet - K/UiSfijT’ cdyeipoc r l^dr^ro Sr ^pavof^mns» Et hoc quidem epitheto viiim demonftrat. Nigram
jdem Vergilius vocat, hoc eft, vmbrofam. Valer. Flaccus, tacitam, hoc eft, ventorum flatibus non commotam.
ClaudianusldXe vmbro&m. Vn6ta.mVergiliusi quia naues abiegnanimirum pice oblinantur. Crinitam, Redolen-
tem, Ap^™ fretis vocat Claudianus, vnde Alcidtus. Apta fxetis Abies in montibus editur altis, Eftet in aduerfis
maxima commoditas. Tf/Vwov Jwi^n Abietem vocat Theophraft. 3. 6. Cum enim reliquagerminationem,vbi
primum coeperint, continuant: folaPinus, Abies, Roburque eandemcertis quibusdam interuallis intermit-
tunt, vnde ter turgent, temaque germina edunt. Et hac de caufa ter fquammofae dicuntur: omnis fiqui.
demarbor, cumgerminat, fquammas corticumIpargit -n-dv ya^ =/« AvPpov, oravjSAara»?» Xmd. nam pin-
guiofucco redundat, vnde et cortex facilius detrahitur) Fit prima germinatio, vt fupra fufius didlum eft,
a principio Februarii. Secunda poft triginta dierum intermiffionem. Tertia vero menfe Aprili quindecim
dierum interuallo. Gaza vt videtur, non rpia-xmoi, fed t^A ioto/'^legit: quafi tertio decorucetur, aut tertio
cortices ipargat, cum tamen Graecum exemplar rg/<rA«ro« legat. Non fod to rtf( <P/aAej7r«v, vt alicui videri
poffet: fed Ad to Tgw^ittSv, jutj @\as‘dvetv» ' Etenim j'laXeififza.ru, feu interualla, quibus intennittit, non
tria fed duo ftmmm funt,vt videre eft hoc exemplo 1 - - - 2 - - - 3 . Ab eodem lib. 5. cap. 2. didtur,
m utv nrpd^ooi, » <Ts Agoos, per 0 in penultima, aut t.t(>d£a>osK aut J'i&oe per a> a vel £0« Ionice vt author
eft Conftant. Gaza transtulit quadripartita vel bipartita: quidam non inepte, vtrefert Conftant. Graecam
vocem ad verbum exprimens, quadriuiuam, aut biuiuam dixit. Latinius quispiam bifidos aut quatripartitos
Venarum curius habentes dixerit. Kuhaai J\ rer^a^oas ftey , orcts tip'ocarina riig S'vo Krytiong eiriv» ivarriur
rrir <pw«v. iJoreiTa. xab'txan^ctv twv xrnS'ova. Troixtrctf thv w«Ae*««riy, iva-vrlut rds TrXnyag tutra xrijSovu. (phones,
St«.» utre^a rig inogiatvtig « rriXixwis dvarge<pnt t Sto.yei(> dvdyxns rvftQa^m, ha riiv <pv(W rm kthSovcov. Ta5
J t totuOrtts tXelrag Strpu^dug xatASnt af Si^ooi S'\» xrtiSova. ftlr eypaiv pilar tQ’ixareQct ivTi^MVug, ravrag a 6 travTtag
ctAA»Attff* on ha} T«y yrtXix.tiriv aval hyrXfiy. filctv St xu.6’autr^a urn Sara rdjg 7rMyu\ g iyaniqg etc. Hoc eft, ex
Gazae translatione: Quatripartitas appellant, quibus in vtramque partem medullae, bini venarum curfus
naturae contrariae protendunt: atque per vtrumque curfum adigunt idlus, curfibus contrarios inferentes,
dum in vtramque partem medullae fecuris remeat. Ita enim eueniat necefie eft, naturae venarum ratione.
Ergo tales Abietes quadripartitas appellant. Bipartitae illae curfiim venarum vtrum tantum in vtramque
partem medullae gerunt, eosdemque inuicem contrarios habent, - vt et fecuris duplex adigi debeat, fimplex
per vtrumque curfiim i£tu contrario etc.
Vergilius hoc verfii docet, quae loca amet Abies. Populus in fluuiis, Abies in montibus altis. Et
alibi quoque, quae eiusdem ligni fit vtilitas, v t loquens de equo Troiano, fedfcaque intextus Abiete coftas.
Et quod nauibus apta fit 2. Georgicor. Et cafus Abies vifiira marinoss Tradunt qtiidam, apud Benacum
lacum, Abietis genus efle, ex quo vafa fa&a, yinum r.emittant. Cardan.
In
--------ww, . ----------------, n»v«B«uuuiuu uicam vijiupia. ocriuit nuc ruujantas
lib. 8. In Ifthmo, inquit, Abies et Nemeae Apium quod (viftoribus) datur, in caufa funt Palaemonis
et Archemori clades. Hoc ipfum et Hefychius videtur confirmare, fi modo nomine Abietem intel- Pa£-3-I»
ngat,autfA*Tj fitlegendum, quemadmodum et alibi quoque Taxo Abies confertur. mIaisk, inquit, J'aS^n
tjtain iAaTHg», u ts's yi«; unv ir reut vowrajt. etc.
DE ABIETE MARINA
Abies Marina.
Cap. v in .
Abies marina ex Iftria
a Valerando mifla.
Figura hue pertinet, quae eft
infculptar. ineditar. Tab.
I. fig. III.
____________
Figura eft in fculptis inedi-
tis. Tab. I. fig. II.
ABIETI, de qua fiiperiori capite, lacis multa nobis fiint difta, fimiles aliae arbores in alto mari, vt
teftis eft Plinius, nafeuntmy altitudine, v t file inquit, cubitafi. Tbeopbrajius quoque Lib. 4. hilt, plant,
cap. 7. non meminit tantum harum, fed easdem his verbis deferibit. Abietes, inquit, terrenae lpectantur
Qrggoyetoi, littoreae) et nafeuntur fuper lapides et teftas: carent radicibus, fed modo patellarum adhaerent.
Folium his camoliim, oblongius, craflumque, quammarinae Quercui, frequens, nec leguminum filiquis
abfimile; concauumintus, nec quicquam intra fe continens colore ad purpuram accedente, Forma tota
eredta, et multicaules cum ambae lint, fimplicior tamen Abies, quam Quercus. Ramis longis, réélis fo-
lutisque, cui magnitudo cubitaljs, parum altior, maior tamen quam Quercus. Huic defcriptioni non omni-
no abfimiles funt, iftae duae, quas hie exhibemus, Abietis marinae figurae. Ad deferiptionem hanc Theo~
pbrafti proxime accedere videtur prior haec, a nobis propofita figura. Crefcit eadem ex lapide quoque, et
retta furfum tota facie protenditur. In ea apparent figurae, quaedam, conum Abietis aemulantes, furfura
pédantes. Folia ex albo flauefeunt. Lignum eius mollius eft quam Quercus. Pofteriorem vero Abietis
marinae nomine ex Iftria, ad GESNERVM transmifit Valerandus Durretz, a quo multa alia quoque
haud vulgaria pro Ilia liberalitate ethumanitate idem accepit, turn pro hac de ftirpibus hiftoria, turn etiam
pro aliis eiusdem Viri perficiendis atque adornandis operibus. Adnafcitur haec lapidi, fine radicibus altitudine
fere cubitali, ramis ab vno principio multis, quorum alii longiores, alii breuiores Hint, eo fere modo
quo Corallium enafei folet. Tota planta ramolà eft: ligno conftat duro, ^duriore quam pro Abiete vt
GESNERO videbatur} et tenaci, intus fulco. Folia eius funt crilpula, et alpeétu lubalpera. Conlpiciun-
tur in huius plantae maxime parte fuperiore (inferiores enim ramuli his carent} frequentes et Itt-ocMwào/ qui-
dam folliculi minimi, modo finguli, modo bini terniue in vno fiirculo. Inhaerebat huic parte ima materia
quaedamalbicans, a genere mufei latiufculo mollique comprelTa: et fupra eam compages lpongiofa la-
pidibus fere fpongiarum fimilis, albicans, mollis et friabilis, mandenti arenofa, quae Alcyonii omnino fpe"
cies videtur, aut Adarcis. Atque hoc ipfum etiam nos hac figura expreffimus. Quod fi hanc figuram ad
Abietem referre aliquis nollet, non incommode forte ad Quercum marinam retulerit, quandoquidem obH
que et varie expanfos habet ramos, et eius lignum fit Abietis ligno durius et nigrius, et naturam Ouercn«
tota facie aemulari videatur, ^ feus
DE OPERE RVSTICO ABLAQVEATIO DICTA.
Cap. ix.
ABLAQVEATIO eft, vt inquit iriSeminario CarolusStephanus, fuperuaeuanim radicum, hieme potifli
mum, terra defoffa, quae per aeftatem fuccreuerunt, refeftio, ne fcilicet inutfli propagadone, fuccum ipfi matri
neceffarium, eripiant. Gra:cis dicitur ■. et ablaqueare, Graeci dicunt v
pS, T«'s Hemolaus in Theophrafti hiftoria 9. cap. 7. quod Gaza ablaqueara
transtulit, interpretatur pro eo, quod eft fibras bmnes refecare atque fie purgare: ego inquit GESNERVS'
corticem detrahere, vel faltem radere dixerim. lulms Pollux aids verbis, eandem expreffit'