Uf«»-
ifM-
•ti6.
•ft?-
•f88-
■ f t 5*
borem pluribus vix annis finiendum concreditum fibi cemeret, ideo corifilium ex parte quadam mutauit,
atque praecipue eam ob caufiam, quod vndique maxima eflet ersditorum prodituri Opens exlpedlatio, non
quidem fepoluit cogitationem voluntatemque de prillino inftituto, fed maturauit faltem aliqua, et ab anno
iam millefimo quingentefimo oftogefimo fecundo, per infequens triennium et quod excurrit, ( J f quantum ne-
gotia patiebantur, intentusfuit, quomodo partem figurarum, quas confecutus erat, inlumeret, atque eas
partim Epitomes MATTHIOLI nouae editioni, partim Herbarioiiio Germanico adplicaret: non tamen folis
GESNERIANIS iconibus, fed aliis quoque propria pecunia co nfers hos libros illuftrauit, vt infra pluribus
idicetur, quod nifi CAMERARIVS ipfe indicauerit, CD vel ex eo condudi ferme poffet, quod magna
fatis lignorum pars, quibus XS^OLPHIVS nomina inlcripfit 9 nunc demum priroum publicantur, adeoque
tunc inedita manferunt. Maximo autem teftimonio effe poffunt fuperftites litterae Ioacb. IVNGERMANNI
Lipfienfis, ex forore filii, qui fexto Cal. Iunii anni millefimi quingentefimi oftogefimi quarti Norimbergam
venit, etimpigram eo in negotio operam praeftitit. Hifce quidem moliminibus perturbatus eft
aliqua ex parte editionis modus, inter vtrumque ftipulatus; WOLPHIVS enim eo pa&o tradiderat, vt non
folum indicarentur honorifica mentione, quae a GESNFR.O ipfo ortumduxerint, fed et vt amicis fingula
tribuerentur, quae contuliffent, ne quis debito honore defraudaretur; CD hinc non nifi inuitus confenfe-
rat: non tamen. denegauit operam fiiam CAMERARIO, fed quouis modo fe fe adhuc commodauit in pro*
curandis fculpturis figurarum per artificem Tigurinum, cuius opera prius iam et ipfe et Frofcbouerus vfi
erant, cum intelligeret, CAMERARTVM edendis GESNERIANIS vltra priora adhuc intentum futurum
effe. Mifit itaque vltima vice figuras elaboratas anno millefimo quingentefimo oftogefimo fexto menfis Afar-
tii oftauo die, cum figurae ad libros diftos requifitae iam ordinatae, vt videtur exftitiffent, CO fiuae adeo
Vix amplius ibi locum obtinere potuiffent. Continuauit omnino CAMERARIVS in digerenda et elaboran-
da GESNERI fupelle&ile botanica QO et adiungendis nouis: non enim folum IVNGERMANNVS in
abfoluendis fculpturis, et pingendis fculpendisque nouis femper occupatus fuit iuffu auun'culi, qui peregre Bam-
bergae praefertim tunc aberat; fed etiam monente MONAVIO CO adfcifcere conatus eft Carol. CLV-
SIVM, qui etiam Viennam in Auftriacis eo tempore relinquens, Francofurtum fefe collaturus, vtibicom-
tnoraretur, Norimbergam Oftobri eius anni traiecit, et ad menfem vnum fere ibi haerens GESNERIANA
perluftrauit, deque fingulis quaefitus fuam fententiam CD dixit. Cum autem CAMERARIVS Bamber-
gam relinquere non poffet, et CLVSIVS forte tales conditiones proponeret, quibus Norimbetga retineri
vellet, quales CAMERARIVS fuis facultatibus praeftare folus absque adminiculo Maecenatis alicuius non
valeret, CD difceffit ifte re infe&a, et CAMERARIO foli curamreliquit, qui nihilo fecius ftrenueperre.
xit et tam a WOLPHIO adhuc vlteriores aliquas dilucidationes de quibusdam fimplicibus et herbis fieri*
petiit anno millefimo quingentefimo oftogefimofeptimo Co), quamper 1VNGERMANNVM et propria cu-
ra noua au&aria adiecit, adeo vt anno fequente oftogefimo oftauo Horti philofophici editionem emittere potuerit;
interim e.tiamfi eodem anno IVNGERMANNVS cum Ioacbimo CAMERARIO, loachimi Filio,
Ioacbimi magni nepote, poftquam ad quinquennium fere Norimbergae moratus erat, in Italiam abiret, per
eundem tamen plurima adhuc ibi conquiijta addidit, et fortaffis ipfe quaedam in itinere Italico paullo poft fii-
fcepto adiecit. CO Poftea vero cum a WOLPHIO nihil amplius, quod diluendis circa GESNERIANA du-
biis inferuiret, nancifci poffet, et fimul anno millefimo quingentefimo oftogefimo nono Thomas PENNEIVS
Anglus, qui hue vsque pluribus modis labores eius botanicos promouerat, et multas pidluras herbasque mile-
rat, e viuis decederet: CD Ipfe quoque variis itineribus ad exteros potiffimum Principes, dorai vero negotiis
quam plurimis diftraheretur, inter quae non minimum fuit ordinatio et conftitutio fplendidi Collegii Medici,
quod in patria vrbe in hunc vsque diem maximo rei publicae ciuiumque commodo floret, cuius adeo fun-
dator et Decanus primus exftitit; faftum eft ideo , vt lentius procederet publicatio Operis GESNERIA-
N I et Supplementorum, quamuis pleraque eo perdu6ta effent, vt titulus iam iam ftabilitus innotuerit, quod
nempe nomine K S B S f l g l adparerent, et WOLPHIVS feribendi genus laudauerit. g g Peffum dedit tandem
cun&os ferme praeclaros conatus ingruentis fene&utis grauitas, et praecipue fatalis et deplorabilis interims
IVNGERMANNI, vt nihil prodierit, vsque demum ipfe loach. CAMERARIVS obiit.
Tories
(ƒ ) Vide de his WOLPHII , P^riMONAVII, Melch.
SEBIZII, Io. IVNGERMANNI et alias plures litteras
• méditas.
Çg) In eadem praefatione indicata Epitomes et Herbarii
Germanici.
(Jj) Vide litteras WÔLPHII ineditas ad CAMERARIVM
ad d.26. Iunii if8 i .e t ad d. 3. Aug. i f 83- datas.
(/) Dedicatio enim Epitomes ad Cal. Martias anni i f 86-
iam data eft; Plura ©ccurrent in litteris ipfis inedi-
tis WOLPHII ad loach. CAMERARIVM. ad d, 8. Mardi
i f 86: datis.
(k) Satis itaque his cunftis refutatur TO VRNEFORTII atque
GARlDELLI adfertum, ac fi amborum horum
virorum negligenda cutifta perierint.
( I f Vide litteras Petr. Monauii ad d. 17. Maii i f 86. datas
vbi dicit : | Dn. CLYSIVM fl Tibi adiungeres,
„ reftiffime profefto meo iudicio faceres; magnum
„ enim ilium in hac feientia artificem efle, iam a
„ multis annis publice innotuit, et per fe vnus ocu>
„ lus non videt omnia, etc.
(m) Vide litteras IVNGERMANNI ad d. 1. Nou. i f 8$.
(») Colligi id poteft ex litteris Petr. Monauii ad loach,
CAMERARIVM d. d. 4. Oft. i f 86.
(ö) Vide litteras ineditas WOLPHII ad d. 29. Aug. i f 87.
(/>) Vide Melch. ADAM. Vit. Med. Germ. p. 3f 6.
( j) Vide litteras IVNGERMANNI ad d. iz . April, i f 89.
Patauio feriptas, vbi dicit: „ Audio amiciflimum tibi
Thomam PENNEIVM obiifle, e t reliquiffe fua
” feripta MOVFFETO et TVRNERO etc.
(r) Vide Melch. AD AMI Vit. Med. Germ. Vit. CAME-
RAR. p. 3fo. et pluries in litteris ineditis WOLPHII,
IVNGERMANNI aliorumque.
Toties nominato loach. IVNGERMANNO, iniquum fere exfifteret fi ficco pede praeteriremus, pri-
mum praeftantiiflmo huius iuuenis eximios progreffus in re herbaria, tarn in Saxonia quam Pruflia CO
inchqatos et excultos, acqui tanti fuerunt, vt CAMERARIVS ipfi Norimbergam venienti curam librorum
huius generis et parandarum figurarum integram deferre potuerit, ob quam rem etiam aliquando iter fecit
Francofurtum adMoenum, vt operas eteditorem concitaret. Peregre abfens in Italia, vbi modo potuit
in gratiam CAMERARII et ua^x\ei7rofAtm GESNERI, plantas nondum vifas in agris Patauinis, Florentinis,
Romanis, Neapolitanis, Pifanis, Bononienfibus, infulis Venetis, montibus variis praefertim Appenninis Euganeis
aliisque hortisque variis collegit, ex femine educauit, vel confequi ftuduit, vt eas eadem Methodo, qupe in
reliquis figuris obferuata fuit, cumfloribus nempe et feminibus pingeret, quod feitiflime et peritiflima non
folum mariuperfecit, fed et deferiptiones confignauit, quales hodie abfolutiores aegre dari poffent. CO
Cum eruditiffimis Botanicis Italiae CORTVSO, PINELLO, IMPERATO, GVILANDINO, CASA-
BONA, ALDROVANDO, Profpero ALPINO intimius commercium aluit, ex eorum Thefauris plurima
depromfit, velrecentia accepit communicata; eo igitur modo péculiaria multa ab herbariis eius aeui nondum
detefta collegit, ita vt promittere potuerit Paralipomena alia prioribus Paralipomenis. CM) Quod tamen
maximum eft, tantum inualuit peritia et celebritate in feientia, vt dignus ipfe fere folus ab amicis iu-
dicatus fuerit, qui GVILANDINI inorte vacuam profeffionem botanicam ambire poffet. GVILANDINO
enim poft fumtum pharmacum morte repentina exftinfto; C™) PlNELLVS et ALDROVANDVS potis-
fimum inter alios auftores fuerunt, vt IVNGERMANNVS in hunc locum fufficeretur: ipfe vero fenem
CORTVSVM propofuit, alii Profperum ALPINVM, alii Tagliaferrum CD quendam Parmenfem , alii
alium aemulum aut compedtorem fecerunt ; cum autem ipfe e CAMERARII nutu ftriftiflime pendere, ne-
que facile labores eo aufpice hue vsque coeptos et continuatos relinquere vellet, atque demum aliud adhuc
iter in diftantiores regiones fufeipere contenderet, ardentiflimo enimferuore flagrauit cognofcendorum vege-
tabilium, vtcpuronavU quafi fe captum ipfe profiteretur ; ideo depofuit fponte voluntatem ambiendi id officium
publicum, quod duplex a GVIL ANDINO adminiftratum fuerat antea feparatum, Cvnum nempe quod prae-
ledionesin fcholis,alterum horti curam plantarumque demonftrationes inuoluit)quorum alterutrum vêl vtrumque
ill! oblatum eft, CO cum iP^ls Ica^s dodis et fide dignis crederetur, huius in rerumnaturalium
eognitione fimilem in Italia tunc haberi neminem. CD Iter in Orientem potius meditatus eft, ad quod
lofephus aCASABONAeum iam anno millefimo quingentefimo nonagefimo excitauefat, et inCretam cum prae-
fedo Claffis Venetae fine fUmtibus impendendis ad fe accerfere tentauerat. Hac vero occafione irrita fada
ineunte anno nonagefimo primo Italiam relinquere, et Bafileam pro confequendo Dodoris gradu adiré
ac demum domum redire in animo habuit ; cum autem eam ob caufiam vt reditum inftrueret Venetias ve-
niret, inopinato occurrunt liberales aliqui et ftudiorum et morum fuorum fautores, Adrianus nempe BOR-
CHIVS, nobilis Danus, cum tribus Nobilibus francohicis, HVTTENO, SCHAVMBVRGO et GI HIO,
qui vt iucunda illius conuerfatione fruerentur, proponunt absque mora, quod ipforum fumtibus fiue in Cre-
tam fiue Conftantinopolim fiue quorfum vellet, ire poffet, et redire quandocumque pigeret vlterius proJ
gredi. Ipfe igitur tam accepta tamque inexfpedata auxilia non recufans, nihil moratus eft, fed dimiffo loach.
CAMERARIO , cuiusftudia hâdenus moderatus fuerat, vna cum aliis comitibus Bafileam, Aiaio menfe anni
eiusdem nonagefimi primi nauim confcendit, etZazyntum verfus foluit. CD Ab hinc vifitatis pluribus
Orientis regionibus et Palaeftina, CD redux demum Corinthum CO petens et in mari Peloponnefiaco na-
vigans, ex contagiofo morbo periit. Lugubrior et intempeftiuior e|fe non potuiffet eius interitus ; nam hac
ratione tot praeclarae obferuationes hodoeporicae et colledanea penitus deftruda et diffipata funt non Io-
lum fed in GESNERIANA etiam magnum redundauit detrimentum ; cum nemo fiipereffet, qui negotiis
annorumquemultitudinefenfimpreffum,etintegroanteobitum triennio jnteftinorum laxitate vexatum,yiribüs-
queproftratum CAMERARIVM inftigaffer, quem infigniter et mirum in modum dilediffimi iuuenis mors adffixit.
. . I
M 2 Quieue-
CO Vide loach. CAMERARII Herbarium Germanicum p.
194. A . vbi de Petafite quodam notat, quod Elbingae
in erufiia a IVNGERMANNO inuentus fuerit.
( 0 Plurima teftimonia in ipfo Opere occurrent, infig-
ne tamen prae reliquis exemplum continent litterae
ad loach. CAMER. Cal. Iun. 1 s 89* Patauio datae.
(0) Vide litteras IVNGERMANNI ad loach. CAMERARIVM.
d. d. 20. April, i f 88- feriptas ineditas.
(w ) Melch. ADAMVS in Vit. Germ. Medicor. Vit. Gui-
landinip. 309. et 31®. induxit quidem annum i f 89.
diem vero non indicat. Litterae tamen Euerhardt
VORSTII ad loach. IVNGERMANNVM feriptae d.
d. io. Ianuar. i f 89. mortis tempus et genus ftri-
ftius docent, et in vltimos Decembris menfis dies
anni i f 88. collocant, nempe: ,,D. GVILAND /-
„ NFS ante 14. dies, diem fuum obiit morte
„ repentina, nam male habens , non ita tamen ,
,, vt in lefto decumberet, confilio Maffariac fumtis
. „ Pilul. f .■ ex Hierapicra Gal. ad dr. v. poft horas
„ duas vomitione maxima exorta, vitam cum mor-
„ te repente commutauit. Bibliothecae haeredem in-
„ ftituit Remp. Venetam, feriptorum vero fuorum
„ et pecuniolae D. Georgium Michaelem, Patrit. Ve-
„ net. Sic amifimus virum certe magnum, cui quis
„ redie fubftitui poffit, praeter Te, (vt amicus, non
„ vt adulator loquor) non video.,, integra haec, quia
varia notatu digna continent, inferere volui.
([x) Vide litteras IVNGERMANNI ad loach. CAMERAR*
d. d. f. April, i f 90. Patauio feriptas ineditas.
O') Vide litteras IVNGERMANNI ad.CAMERAR. d. d.
g. Martii et 16. Aug. i f 90. feriptas ineditas.
(z) Teftantur id litterae Io. Cauritii Med. Lie. Altorfio
ad loach. CAMERAR. feriptae, an. 1 f 91. quibus conti^
nentur verba Vidions Capeûi Equitis et Patritii Ve-
neti, itafonantia, vt diximus.
(a) Vide de his litteras IVNGERMANNI ad CAMERAR.
d. d. 10. Martii. et 14.Maii i f 91. datas.
(b) Vide Melch. ADAM. Vit. Germ. Med. Vitam CAMERARII
p. 3fO.
( f ) Vide praecellentiffimi lo. lae. BAIERI Biograph.
Profefforum N^edicin. in Acad. Altorfin. p. 80.
i f 90,
if»*-