
plicità, altemo yariantia pofitu, ita vt lpatio, quod inter duo eft folia, fingula Temper oppûnanturY|hyeme
decidua, magnitudine foliis diuerfa. Siquidem quae inferioribus funt ramulis, et vetuftioribus, longitudine
vnciam non excedunt, aut perquam raro. In fiiperioribus vero fiirculis, et nouellis ramulis enatainter-
dum Pyri folia aequant. Secus folia inter aculeos fingula funt et parua Ipinarum .ceu rudimenta, in iis dun-
taxat fiirculis, qui neque flores neque fruftus ferunt: qui- enim hos producunt, iis carent. Flores Iunio
menfè fecus folia erumpunt, admodum parui, racematim congefti, quinque exigifis breuibus acuminatiSque
foliolis radiati, colore lutei feu flaui. Inter foliola florum finguli funt et minimi apices, per ipacia eorum ad
latera exporrefti. In medio flore exiguum eft et orbiculatum tuberculum, qupd paulatim in fruftum excre-
fcit latum, orbiculatum, in medio craflum, et qua pediculo adhaeret in gibbuip extuberatum, per ambitum
, vero et in margüie tenuem, foliaceum , modice laciniatum et rugis ftriatum, colore in fpadiceo pallefcen-
tem, latitujdine vncialem aut etiam ampliorem, Verticilli figuram referentem, quo mulieres vtuntur aggra-
vandis fufis fois nondum filo multo onuftis. Porro florere liirculi incipiunt pofteriore liii parte. Flores non
omnes ad fruftum p°erueniunt, fed partim decidunt. Qui vero fruftus faciunt, nunquam decidunt, fed
verticillis affix! manent:- dependent enim ab iis fruftus. Tuberculum verticilli gibbofum, lignofum, exiftit,
excepte circumdânte eum cortice, cui fungofa eft materia* Intus habet tria parua loculamenta, trifido me-
diaftino diftinfta, in quibus fingula funt femina aliquantulum.angulofa, lignofo et Ipadiceo cortice candidum
continentia nucleum. Inueniuntur tamen quibus bina et quaterna fint femina, led raro, idque naturae erro-
re. Radicibus nititur multifidis, duris, in diuerfa diftraftis. *
Sapor floribus & foliis fubdulcis, glutinofiis. Vis emplaftica, cortex guftu paulo llccior percipitur
aliquantulum etiam adftringens. Odor floribus exilis, fuauitati aliquam graueolentiam “ adiunftam habens.
Nafcitur in apricis montibus, plurimus autem in Italia Patauinis montibus, praefertmfprope Bataiam pagum,
nec non Bononiae ad Rhenum.
DE CHAMAESŸCE. 6.
Chamaelyce Tithymallilpecieseft, finecaule, humi fufa, % nunquam a terra fe attollens, ramulos
a radicis capite ceutuberculo emittit numerofos, plerunque dodrantales, graciles, ex interuaftb
geniculatos, teretes, iolidos, modice hirtos , pluribus alis furcatos. Singula enim genicula in
binos diuiduntur ramulos, vndique per terram Iparlbs, et in orbem diffufos^ vsque adeo a terra fe non at-
tollentes, vt cylindro deprefli, et exaequati videantur. Folia retro fingulas alas bina fe proferunt ab vtro-
que latere vnum, ad latera explicata, parua admodum, in rotundo aliquantulum oblonga : ab altero, quo
radicem fpeftant longiora et obliqua, Lentis femini aut Trichomanis foliolis aequalia, colore in viridi ec
glauca, fubcinericea, maxime inferiori, qua terram fp eft ant, parte : immediate absque vllo fere pediculo
geniculis adnata. Flofculi inter folia e geniculis exeunt minimi, propter paruitatem fuam obiter intuentibus
vix conlpicui, fubruffi et lanuginofi, iis ab latere exeunt finguli et minimi fruftus , figura triangulares,
quemadmodUm in aliis Tithymalli generibus : terna intusdemina habentes, papaueri fimilia et aequalia ferë,
foris ruffa aut Ipadicea, intus candidam medullam habentia.® Radice nititur Candida, tenui, aeftatem tantum
durante. Abundat tota herba lafteo liquore cui eadem eft acrimonia, quae aliis Tithymallis. Nafcitur art-
dis et fitientibus hortorum areis, folo alpero, Bononiae etiam intra yrbem.9
DE ELICHRYSO TENVIFOLLA 7 . CD
Elichrylus tenuifolia, fruticulus plures ab vna profereris lignolos cauliculos colore fuïcos, hyeme non
pereuntes, a quibus numerofi furgunt liirculi, longitudine dodrantales, aut nonnunquam pedales,
graciles, teretes, indiuidua Candida lanugine obduftos, foliis vndique plenos furfiim ereftis, longi-
tudine vncialibus, valde anguftis, gracilibus, candidis, et lanuginofis, Abrotonum album candore et tenui-
tate referentibus, lion tamen Abrotoni modo incifis, et in plures partes difleftis. Plerique furculotum
illorum veris exitu, dodrantem aut pedem altius reliquis attolluntur, multo paucioribus veftiti foliis, maxime
iuxta cacumen , flores Iimio et Iulio menfe ferentes in fummitate luteos, paruos, ftipatos, aridos, ere-
ftos et ip. corymbum digeftos, qui circa Iulii menfis medium cum maturuerint, in tenues difloluuntur pap-
pos: antequam veïô penitus maturefcant decerpti, multos incorrupti durant annos, colorem, fplendorem,
fpeciem nec non odorêm luum referuantes, vnde et huic Amaranti nomen Graeci indidere. Radice nititur
dura, lignofa, arida, foris nigra, in multas libras diftrafta. Odor cum foliis turn florum Corymbis admodum
fliauis et medicatus, Foenograecum aridum referens, et vnguentum, quod Dialthaeam vocant. Sapor
amaricans, fiibacris, tenuis, per palatum fe cum aromatica gratia aliqua diffundens. Flores, odoris et fa-
poris yehementia foliis flint fuperiores. Nafcitur alperis et aridis eampis atqueaggeribus , iisdemque apricis
et calms, quos delabentes montibus torrentes et fluminum nimiae inundationes alluere et rigare aliquando
folent. Plurima autem in Italia Bononiae fub Cafaletto pago ad Rheni ripam, non longe ab eo loco, qwo
Rhenus
0 ) Stoechas citrina vulgo difta. Omnino; vt etiam in Diofcoridem leribit Cordus,
Rheims per foffam ad vrbem dud indpit. Porro floret non tantum aeftate, fed etiam denuo sirnm.™ initio
pole primos imbres, parcius tamen quam aeftate. •
DE AGNO. 8.
\ gnus feu Vitex, qui vulgo vocatur Agnus Callus, arbufculaeft fruticofa adiuftae arboris (fi crefce,
f \ re finatur) proceritatem aUcubi adolefcens, a caudice fat’s craflo in multos diuifa ramos. Stolones
X m . iuxta caudicem a radice emittit multos, qui euulfi et in terram depafti facile comprehendunt et
•proueniunt. Rami eius iuniores et nouae virgae refte flint ex interuallo in ramulos et lurculos contrarios
fibi in geniculis et exortu flio cruciformi pofitu diuifae, Pediculi a geniculis finguli exeunt, vtrinque vnus,
fibi aduerfi, digito plerunque -breuiores, teretes et teneri, quibus in extremitate quina, feptena, aut nonnunquam
plura exeunt folia, .vni principio annexa omnia, vndique explicita palmae humanae inftar aut fo-
Horum cannabis, longa,angufta, et acuminata, reftam et eminentem a tergo fpinam per totam longitudinera
exeuntem habentia,. Oleae foliis fimilia, fed multo longiora, mollioraque, fuperne viridia, inferne cineri-
cea et modice ceu lanuginofa, hyeme decideritia. Ex his maximum et longiffimum eft, quod refta antror-
fiim prominet, alia paulatim minora funt vtrinque, quo magis a maximo recedunt. Poftrema vero duo
Cquamuis aliquando tria aut vnum fit^) tantilla flint. Flores Iunio et Iulio menfe fert, in fummis virgarum
longis reftisque furculis paruos, oblongos, concauos, labro extremo amphores et dilfeftos, quina exigua
e medio proferentesftamina,paruulo viridiqué incinericeo caliculoinfidentes,Lauendulae e tRoflnarinifloribus
fimiles et aequales, vndique in orbem circa ramulos in verticellis quibusdam ex interuallo longamlpicam
conftituentibus diQiofitos, 'colore intus in coeruleo purpureos, foris in canefcente coeruleos, dilabentibus
flofeulis fingula in denticulatis caliculis fubnafeuntur femina, parua, rotunda, pipere minora, colore cineri-
cea, dura, lignofa, totam.hyemem fiirculis adhaerentia. Sero germinare etfrondere incipit. Corticem ra-
muli eius, habent lentum, flexilem, etfraftu contumacem, eadem et nouellis virgis natura.0 Odorem folia,
flores, femina et cortex lpirant grauem, caput grauantem.' Sapor iisdem partibus fubamarus: acris et
tenuis, corticifolum, reliquis ignauior : • folia et lemina floribus vehementiora guftu percipiuntur. Quin
etiam foliorum et nondum apertorum florum guftatorum acrimonia diu palato inhaeret, Nafcitur aiperis
eampis, etmaritimis traftibus, non longe a fluminum inundantium & torrentium ripis : pltirima autem in
Marchia Anconitana. Seritur interim etiam in hortis plerisque Italiae locis : vt Venetiis, Taruifii , Patauii,
Ferrariae , Bononiae.
DE CORRVDA. 9 .
Borruda fylueftris Alparagi genus eft nafeens afperis, faxofis, lapidofisque locis aeditis et planis,-modo
afperi fint folo, cum opacis, turn apricis. Opacis enata longioribüs afliirgit viticulis, fruteta et ar-
bufta afeendens-, et per eas reptans. Apricis vero locis genita, cumin aliquam adoleuit altitudinem
pondéré frondium ad terram deprimitur. Virgas, feu viticulas potius, quam caules ab radicis celpite emittit
plures longitudine duum aut trium .cubitomm, aut longiores interdum inter fruteta, incuruas, tortuofas
iunci modo graciles, teretes, leuiter ftriatas, colore in cinericeo modicerubefeentes, duras, folidas& ligno-
fas, a terra ftatim vsque ad extremitatem, frondofas enafeentes, vnciali ferefemper interuallo dodrantalibus
ramulis inaequali pofitu diipofitis, deorfum aut retrorfumverfiis radicem incuruatis, colore viridioribus, quam
fint viticulae. Iis fingula fiibfuntin exortu exigua tubercula, deorfum in mucronem exacuta. E ramulis
breui interuallo vnciales, fefquiunciales, aut etiam longiores (maxime inferius) enafeuntur furculi, ad latera
expliciti aut retrorfum inflexi, vndique minimorum foliorum pleni, Afparago fimilium , fed breuiorum-
duriorumque multo, anguloforum, atquë in extremitate aculeatorum. In fumma Iuniperi fimilia funt folia,
fed triplo aut quadruplo minora. Eadem etiam Iuniperi inftar pungunt maxime in calidioribus regionibus et
apricis locis ènata. Flores Iulio menfe apricis locis profert numerofos, totos fere integentes ramulos, leuiter
odoratos, admodum parüos, fenis foliolis ftellae inftar radiatos, fenis intus ftipatos ftaminibus , colore palli-
dos, hoc eft, in flauo albicantes, quibus baccae fubnafeuntur. *
In frutetofis et ymbrofis raro admodum floyeu et fi flores illic producit, pauciflimi flint, et qui rarifli-
me ad fruftum perueniant. Viret autem tota hyeme haec herba, vere nouasproducensAiparagos, eosque,
craflos, lentos, et non nifi in flimmitate teneros et efui aptos: qui in tantis fuht Venetis deiiciis, vt teneri-
tas et generofitas eorum in prouerbium Venetiis abierit. Radicibus (*) nititur multis a longo et fquamofoprin-
cipio oblique aut transuerfe per terram repente enatis, longis, teretibus, et Afparago fimilibus per omnia,
lentioribus tamen, durioribus, et foris obnigrioribus. Sapor radicibus dulcis, glutinofiis cum tenuitate aliqua
partium leuiter amaricans. Alparagi item eius vere enlfcentes, aliis Alparagis guftu fimiles exiftunt. In
umma vehementior eft in omnibus : alias per omnia qualitates eius relpondent cumfatiuo, turn fylueftri
Alparago. -
() Scorpiqs Theophrafti. Corruda videri poflet, ni obftarent flores , puto, et radix,