dine ferinineialià tót tirciter breHibus pedicnfehaerentia, vtroque cspite ift afigiiftuffi fàïHgiâtâ^ Óïêtó ftf.
liis funflia, obtufiora tarnen et propörtione latdufCula, nee ita eandida a tergo, 'nét in lateribus reèorfiflh te-,
flex,a, fed aequaliter lata, glabra, nitentia, et egregie viridia, multa circa ramulotfréqüentia, etifluicem
aduerfa'fibi in exortu, craiBufcula Vt Buxi, ,hyeme non decidua, vere aùtem fiibnaflcentibus àliisnonis de*
fluimt. Quae Vero circa noueHos ftolones fiant folia-, aliis plerunque duplo longiora exflhint, et leniter per
ambitum ferrata. Flores quibus fingulae fuccedunt baccae, fimiliter vt flores in racemos digeftae , rotundae,
paruis Iumperi, aut Lentifci baccis ilmileset aequales, principio virides, in matqjitate purpureae, rotundo
intusnucleo, guftu Cum aliqua dnleedine adftringentes. Folia itèm guftuadftringunt cum amaritudine et a*
crimonia aliqua, quemadmodum et iibmaturae baccae, eodem modo, quo Liguitrum, Dleafteret Olea.
Materia.ar-bori tenera-, alba,, et (atis.folida. Radicibus nititur mulrifidjs, non reâa defcendentibus;, fed
per obliquum deorfum affis. Nafcitur in montibus, aQ>erislocis,ïuxtafoiras0 ,iâ aggèribus. ac foillis in He*
truria, agro Florentino. Porro non vbiqué in afborem èxcréfcit, fed Ligullri modo parua manet, et fruticofa.
DE PHILYRINA. (**> Hj
Ph3yltoâ,.i}Uaefub* hominê afheophraftoeft defcripta, arWcula (^JeitfrUticoflt, Phiiÿràe f t ) 4fpe&a
fimillimà, fiquidemligno, ramulis corticis colore et cruciformi ramulórum furculorum4ue pofitu, ni*
hilfere, quodalpeiftu dignofd queat, a Liguitro, et Philyra diifert. Cauliculis àfliifgit pluribus,
in reélioîes virgas diuifis. Raibuli item, qui in exortu fibi eX-intérüallo adüerfahtür, condnniori ordine ill
cruCifonnem pofitum digefti funt. Fblü habet Philyrae flmiiia craffide, colore, nitore, paulo tamén brehipri,
latiorà in medio, antrorfluta fSftigiata': pofteriore verb parte Orbiculata, pertóibitum lêniter ferrata, dùris et
cêumedice atuleàtis et azéris incifurarum eminenübus angulis, hyeme tton decidua, fed Philyrae modo
COnttâ hÿêmisihiüfias'contuihacia, guild adftringenda, cum amaritudine et aliqua acrimonia, quemadmo*
dum Philyra, Liguftrum, atque Olëafter. Radi'cibüs hâeret, quâlibusPhilyra. Prouenitin Liguria, agro
Florentine, montanis aiperis faxofisque lo’cis, et ad foflas in aggeribus ac fepibus agrorum,
DE LADONE. m
Ladon fiue Ladâ peculiare Cifthi genus eft, e quo medicamentum Vocàtum Ladanum colligitur. Fru-*
tex eft frondölüs, Ciftho foêïninaè fiinilis, virgis afliirgens vt plurimum réélis, löngitudinè cübitali-
bus, ét frequenter etiam bicubitalibus, cörtice Veftitus, laëui, inferius quidem in lpadiceö cinericeö*
fuperius vjero rübeiite aut fuluo. Materia Virgis dura, non tarnenlentafedfragile. Raiüuli e'Virgis exeunt
frequentes ex interuallö breui, _ cruciformi ordihé dilpofiti, iri geniculis contrario pöfitü et exortu flbi aduef-
fi, eodem modo in tenuiores furdulos diuifi, extfema fui parte hirti ét pilöfi. Folia in fingülis ramulórum et
. furculorum genicülis habèt bina, flnepêdicuîis hàerentià, Ciftho foeminâe fimilià, flmiliterque hyeme hon
decidua , lohgiora tarnen, muîto anguftiora, atque intenfius Viridia * hec ita pilofa, fedSalüiaé modorü-
gofa, fuperius quidem cauis venarUin charaéleribus, rugöfe inferius Vero eminentibuS Venis. Longitudo iis bi-
narum ell Vncianim aüt Circiter, Iàtïtüdine veïo quartâm vneiae partem àequànt âut fuperartt, tertiim rariffimö
excedéntia, idqué.in niinoribus et niiper natis llolonibüs. Ih lümiha Rorem marinum teferreht, fi minora,
f.fubtüs incana, et non ita tugola effent. Flores Veris initio Aprili menfe profert Candidös, quinquefolioa,
Ciftho foeminaë fimiles ét aequales, câliculis in qiiina, hirta, acuminataque föliola diuifis ihfidentesi Dë-
fluentibus flofüm föliis 'et ftaminibüs Capitulunl, quod ihiiledio flore confpicitut, in patuum fruéhiöi adoI&-
feit, colore fpadiceo, Ciftho foeminae fimilem, fed multo minorèm, cüm mSturuit fupèrius ih quinas partës
fatifcentem, et totidem ordines oftendentem feminum paruorum, anguloforum et Ciftho foeminae fimilium.
Radicibus nititur qualibus Cifthus. Folia, furcuh et ramuli obfiti et perfufl funt odorata, lenta, vifcola et
glutinofa quadam ceu refîna, mâxime Vere et àeftâte. Quo fit^ Vt attreólatus frutex taélu glütinofus et refï*
nofiis fentiatur. Colleéla haec reflna, flue induftria traélis per fyluas Ladae funibus et pannis , fiue e bar-
bis villisque caprarutö eam depafcentium depexa, medicamentum conftituit , quod Ladanum' vocaair* Fö-
fla et cortex fruticis. fimiliter vt Cifthus adftringunt. Folia vero. praeter adftriâionèm , etiam commanduca-
tae cerae lentorem refipiunt, propter Ladanum non tantum in fiiperficie, fed et in ipfa fubftantia retentum,
Nafcitur calidis et apricis locis montium lateribus meridiano foli aduerfl§. Plurima vero in Hetruria, agro
Florentino, latere montis Fefiüani, vrbi Florentiae, etmeridiei oppöfito»
DE
Locis humidioribus nimirum. Vt nofl Philyra in THEOPHRASTO fhuSpct fit.’
• .(**) Quia Philyrae fimilis fit. Semper viret in montibus.
(***) Vide an Spina Burgùndica, Apnarce ? vel Celaftrum ; at CORD VS nihil dé fpinis (die it.)
(■ {*) philyreae iam diftac. •
DE MORBO ET OBITV
VALERO CORDI.
h ie r o n y m i sc h r e ib e r i n o r im b e r g e n s is
(qui aegrotanti fere femper adfuit)
AD C L V. WOLFGANGVM MEVRERVM
EPISTOLA.
R 6® Dcb falùusacinbolumis Patauium, mi'Wolfgange.licettadiüâ aliquanto quamyropofueram.'
Quod ad mè attinét,fiç fatis prolpere fuccefferunt omnia; fed Cordum, optimum ac doélifîi'mum iu*
venem, mihi certe non minusfratrechamm,Romae amifi, quod quidem iam dudum ad Vos perlatuin
elfe non dubito. Quia tamën et ântea varia dè nobis l^arfa filnt, et hune ipfüm cafum aliter ab aliis ad
‘ amicos perfcriptum intelligo, ego totam rem tibi or dine flghificandam duxi, vt et tu veritatem fcires, et aliis, prae-
cipue vero Rallae Phafmacopolae patruo ipfîüs, indicatepoffes. De rebus Valerii ad Philippum Cordum fratreih
-ftatu maiorem, et Georgium Agricoiam Copiofas dedi literas; quod id lain dudum veile Valerium intellexe-
fim; illi quod referipferint ego faciam. De Commentariis illius maxime follicitus fum, qui non font integïi
iadhuc : eos vel a fratre, vel ab Agrieola abfolui Vellem. Nec ex manibus meis fine expreffo eorum" mad-
■ dato cuiquam dabo , quod alienös ipfius laboribus impune frui, quantum in me eft, nolim. Sed ad hiftoriam
. Venio. Quid ante difcefllim tuum egèrit, fatis nofti. Abiithfnc ipfecum Stephano Ferfariam fiib Fefhna
• Trinitatis, ybi promotus eft Stèphanus, et ipfè Mufam allocutüs eft. Poft aliquot dies inde Bononiam profe*
• éti funt,- vbi per integrum menfem, aut ampUus etiam, cum D. Luca ët aliis conüerfatus eft, ac praecipue cura
Colonienfi quodam Çomelio Sittardo Medicinae, et fimplicium admotum ftudiofo, montes omnes peragrauitt
Stephanus enim ftatim hüc rediit Dôétof, iturus in Germaniam. Cofdus vero eo haeferat diutius, quod iti-
nëris füi ex Bononia Romam Verlus non reperiret certos comités. Me vocabat literis-, fed ego nummis non
• eram inftruélüs, adhuc et caloris etiam Vim formidabam, quo minus illi morem gererem, cum praefertiip ali*
■ quas adhuç lecliones de Vfinis-faceret Montanus. Tandem Sittardus, et alius quidam Pruttenus, Nicolaus
- Frideuüâlt, cum eo et famulo quodam iter ingrediuntur, nec feéla eunt, fed per ea loca, quae fimplicium fe*
/ facia, Vel apud Plinium legefat Valerius, vel ex aliis audierât, et circa Flofentinam totum ilium tfaélum con-
ï Vallium percurrunt. Eifas îndé petunt, Lucam, portum Libumum, fiimmis illis Caloribus et aeftu maxime^
• arduos montes, littofa, et loca radiis folaribus plurimum eXpofita perâmbulant. Vefperi deinde in hofpitia
mala (quibus Italiâm abundare noftQ veniunt, exhaufti laboribus, quod reperiuht, non quod volünt, auide afA
• ïipiunt. Hàec res primum famulo, qui ex Florentia pedës iuerat, febrim afperrimam conciliauit, ita vt Ro-
mam Vsque peruenire non poffet* fed in Roncilion, quo vix aegere aequo portari poterat, in holpitali mane- 10 **
‘ re cogeretur, vnde quo peruenerit , non pötuimüs expifeari haélënus. Duobus aut tribus diebus poftea
: quam laborare coeperat famulus, Valerius etiam in morbum grauilïïmum inciditj cuius hanc fuifle occafio*
• nem ipferetulit. Ex Senis profeéti ad dextram perluftrandi littoris Caufa declinauerant, inde cum in- viam
• redirent) in hofpitio quodam Valerium mane ex ftabulô equum füum trahentëm, altërius Cuiusdam peregrin!
- equus calceferiit, paulo infra femur, nil fregit tarnen, necvulnuspeü ocreas fâcere potuit. Ipfe etfido*
‘ leret admodum, etreliqui, ne negligeret hoftàrentur, nôluit curafe tarnen, fed equum confcendehs inde
vdifeedit. Forte eodem die per colles quosdam, et lôca decliuiâ, pluuiis madefaélâ, peditesire cogebahtur
;?qupd periculum effet ne cum equis caderent. Ita pedem ex iélu laefum accendit, ac poftea febfis fecüta eft^
. .quae ftatim totum corpus ita debilitauit, vt vix Romam vfque equo partim, partim müla in vfltatis iliis fpor*
tis , cura et diligentia Sittardi, deportari pofîet. Paulo poft reliqui etiam dum aegfum comitantuT) quoque
• aegrotare incipiunt, et quidem Pruttenus in vehementifïïmam febrim tertianam dupliceïninddit, a qua non-
dum erat liberatus cum ego ex Roma hue redirem , nec meo iudicio, curari facile poflet, fi non effet tam
robufto corpore. Sittardus leüiori tertiaha laborabat, a qua ftatim poft aduentum meumliberabatur,cumpau*
lo quietiore animo efle coepiffet. Sed poft reditum éx NeapoU ipfe etiam reciduauit, néC adhuc an intégré
conualuerit feio. Ego igitur qui duabus fere feptimanis, aut amplius, poft eorum ex Bonohia difcesfum; e
Venetiis cum Ioachimo Mollero abii, quarto, vel- quinto poft eos dies Romam veniens, omnes très male ha»
Rentes reperio. Eo quidem Cordi vires ita -proftratae erant, vt iam de confeffione Medici et Communions
agere coepiflent, quod- iuramentoRomae obftriéliTint omnes, ne quemquam aegrum in morbis periculofls
I ftepius quam'bis aut ter-accedant, fi non confeffis peccatis Èuchariftiam fumât. Sittardus iam qui caeteris
-Valçbat magiç, nihil adhuc Valerio dici voluerat. • Nam prima ftatim die qua Romam vénérant, ipfe hanc
^ a inter