quorumcumque, qui eum vel propius et de facie, vel ex fcriptis nouerant, amicitiam,
fauorem, quid quod venerationem fibi contrast, et honorificentiffimum Imperatoris
FERD1NANDI iudicium, publice latum promeritus eft ; quod GESNERVS tota fit
probitas. (d) Praetcrea nemini iniquus vel grauis fuit, neque animum contentiofum
monftrauit, vbi potuilïèt etiam ; quod fatis probauit in oborto diffidio cum MAT-
THlOLO, fatis celebri quidem fed faftuoio aduerfario. Nam grauibus conuiciis
ab hoc laceffitus , defenfionem cauffae fuac fufcipere in animo habuit ; cum au-
tcm Norimbergenfes Medici, Hier. DONZELLINVS, Hier. HEROLDVS, et Io.
HESSVS, aeque ac lui. 4LEXANDRINVS, Medicus Caefareus, aliique quidam fefe
interponerent, non deftitit folum a vindiéta, fed eo quoque adigi fe paffus eft, vt ad
inimicum litteras arnicas et modeftas dederit, in quibus fibi referuauit quidem, cum
moderatione diffentire, vbi vellet, pax tarnen fada eft; (e) etfi Nofter indubiis arguments
euincere poffet, Aconitum primum aduerfarii elfe fidam iconem ex Squama-
riae radice minus rede repraefentata, cui Doronici folia adpofita fuerant. Notait au-
tem crabrones vlterius irritare non pro fua lolum parte ; Çf ) omni iure foerans, tem-
pus figmenta declaraturum, et illatam iniuriam vlturum efiè; fed et GVILAND1NVM
admonuit, vt feruorem temperaret. (g) Facilem femper fefe'praebuit ad difcendum,
vt neminem fperneret, quod luo loco vidimus, a quo aliquid proficui haurire poflèt.
Ob earn autemfacilitatemreprehenditura CRATONE,meritorumfuorum alias magno
et aequîffimo iudice, atque ab eo credulitatis redarguitur, quam vero bonitati animi
non defedui tribuit. (b) Ideoautem, fi quod hacinremeumeftiudicium, cum me-
liora edodus fe ipfum corrigeret, multo minus nocuit feientiis , quas coluit» quam fi
inuincibili quafi obftinatione conceptae opinioni inhaefiffet, ac fe falli nefcium credi-
diffet, quod vitium clarorum virorum mérita fubinde obnubiiauit, et infinita veritatiim-
pedimenta oppofuit. Ea in re ne amicis quidem facilior fuit quam fibi, fed eos candide
refutauit, vbi lapfus in illis deprehenait; maximam enim amicitiae praerogatiuam
habuit, vt falqa amicitia alter ab altcro diffentire quam liberrime poflèt, (i) Interim
non femper absque omnideledu corrafitquaelibet,neque coeco quafi impetu adftipula-
tus eft comments omnibus, fed enarrauit potius ; vbi vero iudicium fuum adpolùit, hoc
plerumque valde commodum, quantum nempe faeculi, in quo vixit, genius patie-
batur, quin interdum multo acutus et defoccatius dici meretur, quam ab ea aetate
cxlpedari poteft; cuius prolixa exempla, fi longus elfe veilem, in medium producere
poflèm. Amicitae curiôfiffimus omni tempore exftitt cultor, et leuiffimum quod-
cumque humanitatis officium magni ftatim fecit, gratoque animo, cum plerumque
aliter non valeret, vel in fcriptis, vel dedicatione aliqua oblata agnouit; Viros autem,
a quibus multum fubleuatusfuit, et quibuscum intmius vinculum çontraxit, impen-
fiflime dilexit, etextulit dataquauis occafione, vt profufioriufto interdum iudicatus
fuerit. (k) Tantum abeft, vt cuiquam eorum inuideret, vt potius ipfe G V1LAND1N VM,
CAIVM, KENTMANNVM, /». BAVH1NVM, loacb. CAMERÀRIVM aliosque exci-
ta re t, ne perire finant induftriae fuae fpecimina, fed mature ea publicarent, quae no-
minis celebritatem procreare poifent. Vt pro fua ftatim parte ad pofteros propagaret
àmicorum famam, a fingulis petit, vt vel fibi quilibet eligeret plantam aliquam, quam
fecundum fiium nomen adpellari vellet: vel permitteret, vt quaedam pro lubitu ipfi
offerretur, quae a veteribus innominata manferit, viribus tarnen medicaüs polieret;
antiqua
GO Fa&i hiftoriam Io. Crato in litteris ad GESNE-
RVM. Vienna Auftriae ad d. a8. Febr. 1564.
datis, et SIMLERVS Vit. p. 17, b. et 18. a.
prolixe enarrant.
(V) Vide litteras ad Io. Kentmannum d, d. 27. Febr,
1559. Epift. Lib. IV. n. 10.
( f ) Haec prolixe recenfet in litteris ad Io. Kentmannum
d. d. 47. Aug. 1563. Epift. Lib. IV. n. 16.
Q-) Vide litteras ad Eundem Epift. Lib. III. p. 140. a
vbi inter alia haec habet : ,, Loquamur de
rebus ipfis, et contend fimus docere. Ve-
„ ritas ipla per fe vincet, idque maiori aduerfa-
„ riorum ignominia, noftravero gloria: quam*
,, ft conuiciis et vanis oftentationibus cum illis
„ certaremus.
(h") Ita feribit Crato in litt.inedit.ad loach.CamcrarE'A.
d.d.27.Nou.is84- „ GESNERVS nofter,dumes-
„ fet vir optimus, omnia credidit. Saepiflime igi-
,, tur eft falfus, et aenea putauit aurea efle.
Idem Idem ad Eund. d. d. 24. lul. 1585. „ Nimi-
vm facile hominibus inepdlEmis Vir optimus
„ credebat, et fidem fibi quoque adhiberi vo-
luit.
(^Q Vide Epift. Lib. I p. 12. b.
Qi) Fachrni id eft a Io. Cratone , quantum Io, Kentmannum
concernit, in litteris ad loach. Camera.-
rium Fil. d. d. 24. Iul. 1585. ineditis , vbi de
libri IV1'* Epift. GESNERI editore loquitur:
5, Sunt Epiftolae GESNERI ad D. Kentman-
„ num editae. Auftor dodliflimum ilium fuiife
,, contendit, et inftillatum aliquid GESNERO
y putat: GESNERVM tam putat ftupidum, vc
„ epiftolae illi non indicio efle potuerint, quam
„ bene do&rina inftruftus fuerit. Studiofe me-
„ tallica et pifees D. Kentmannus congeffit, ac
,, ifta diligentia laudem meretur. Sed de mor-
„ tuo non nift bene“ etc. Huiusvero etaliorum,
de quibus Crato erga ipfum GESNERVM
monuit, ratio redditur a Noftro. Epift. Lib. I. p.6.
a. ad fin. Gratifllmi denique animi praeftantifli-»
ma teftimoniaexftant ineditis et ineditis eius fcriptis.
antiqua enim qbfitterare nomina rcligioniduxit, ItaGASSAROpropofuitAchilleam no-
vam vel Gaflèriam. OCCON1 Patri et Filio Pyrolam vel Burfam paftoris lub Occonia vel
Adclphaff/ln ARi.IIl honoremGentianae (peciem,cuius vfuminpeftepecorumetboum
primus docuerat, Aretiamvocare voluit. (>) CAMERARIO Anblatum confecrauit, (n)
propter vires, quas file in aqua éius ftillatitia deprehenderat. CORTVSVS et CALCEO-
LARIVS ftirpe* rniferant, alias vero, quas non nominat. A. BAVHINO, HEROLDO.
VOLLATO, STENGFLIO et RAV wOLf IÜ deftinauit.(o) Pro ea quoque,
qua iuit humanitate holpitalem femper fefe praebuit, ad'mictendo non folum litteratos
homines et peregrinos,qui vel vt ipfum vidèrent et no(cerent, vel contemplarentur co-
piam rerum naturalium ex omni regno naturae vndique conquifitarum, in aedes eius
properabant, fed etiam iuuenes ftùdiofos domi habuit; cundtis libentiffime fingula de-
mouftrauit^ et fuauiter ac erudite de rerum natura viribusque différait, (p) Quae de
cactero fuerit fides GESNERI in edendis amicorum percgrinorumque fcriptis et ob-
feruatis partim exemplis iam illuftrauimus, partira adhuc magis elucefeet in ipfo hoc
opere, neminem enim induftriae adhibitae fru&ibus fruftrari voluit,fed quemlibet lau-
dari et honoris caufia commemorari, a quo aEquid didicit vel accepit. Securus enim
ferme fuiti innumera in fcriptis fuis manfura effe, quae propria meditatio et obferua-
tio excoxerat, et quae fuffectura forent ad indelebilem nominis perennitatem.
Prolixiffimae eruditionis et ftupendae fere adfiduitatis capax cum effet, et fcriptis
aliorumetpropriisvndique adcommodarepotuic nouaet nondumfatis dilucidata. Nullum
adeo ferè.fuit elegantiorumlitterarum et feientiarum lblidiorum,pracfertim adrem
Medicam c»llimantium genus, in quo non eminuit, vel ialtcm vltra mediocritatcm verfa-
tus fuit. Quanto ftudio per totam vitam infudauerit Philologiae, quandque fuerint in
lingua Graeca, Latina et Hebraicaprofcctus, fuflficienter probant enarrata, etlucu-
lentius adhuc euiciffent forfitan ea, quae mors intercept. Vltra haec Arabicam lin-
uam tetigit, (q) nec Italicae locutionis imperitus fuit, tefte exemplari Italico MAT-
’HIOLI, cui plurimafedulae leftionis indicia adigipiit. (r) Belgicam quoque linguam
eum in finem didicit, vt DODONAEVM legere poffet, (/) Gallicae mediocrem vfum
habuit. _ Germanicam linguam praefertim variis moflis illuftrare ftuduit, ac multa nomina
animalium et herbarum ingeniofe excogitauit: infuper in vocum praecipue nomi-
num proprioram origings ex Hebraea, Graeca'vel Latina lingua petendas, curiofe in-
quifiuit; vt oftenderet, pleraque certam aliquam ob cauifam impofitas effe Graepo-
rum fere in morem. Librum aliquem eius argument!, etalium de Scriptoribus Ger-
manicis componere meditatus eft, qui abfolutus non eft. Aliquot millia etiam nomi-
num proprioram Germanicorum vetuftiffimorum dilpofita in ordinem poifedit, (t) et
varia prifeae Germaniac, vt vidimus, monunienta collegit. (it) Itaque antiquitatis ftu-
dium non penitus neglexit, fed ei aliquid temporis dedit, prout occafio tulit, numosque
antiquos vel referuauit, vel amicis donauit. (ip) Lubens mitto plures circa linguas alias
peregrinas et cultiores litteras occupationes, quae quemlibet eruditum ornant, longe
praeftantiora cum praeftiterit in tot aliis feientiis, quarum quaelibet totum requirerc
wiet hominem, Crcberrima adeo cum Naturalicrutinio confuetudo effecit, vt pene*
traret ad veritates, quae hodie pluribus abfeonditae manent. Succinum ergo foilile
effe , et cognatione quadam Chalcanthi naturae adpropinquare, contra perfuafionemi
aeui (hi fuftinuit: idem adfrictu folo non igne admoto calens non folum, fed et A-
iphaltym, Gagatem et alia bitumina paleas trahere expertus eft. (x ) Gemmas etiarri
non paucas iisdem viribus pollere vidit. (y) Vt viperarum naturam propius cognofceret,
K tribus
( r ) Exemplar hoc a Cl. GESNERO itidem trans-
mifllim infpeximus.
(5) Perhibet id ipfe in litteris ineditis ad loach. CA*
MERARIVM Fil. d. d. 27. Ian. 1565..
(V) Vide de his SIMLER. Vit. p. 7. b. it. Epift. de
Libr. a fe edit. p. 29. b. n. 17, et p. 30. a. n,. ,
18- it. ibid. p. 31. a.
(u) Vltra enarrata, Auentini hiftoriam fumma 35. vel
40. thalerorum emere voluit, vide Epift. Lib. I. p*
(m') Vide Epift, Lib. II. p. 49. b. et 50. a. ad Oc*
conem. °
Qx") Vide Epift. Lib. II. p. 68. b. et p. 70. a. et b.
item ibid. p. 61. a. et p. 45. a. et b.
O ) Vide Epift. Lib. II. p. 61. b.
(0 Vide Epift. Lib. I. p. 4j. b. it. Lib. II.“p. 53. a.
et Lib. eod. p. 73. a.
(m) Vide Epift. Lib. JII. p. 120. b.
00 In litteris ineditis ad d. 27. Aug. 1565. fcriptis.
0 0 Vidp de his Epift. ad Bauh. p. 146. et 147. it.
Epift. Lib. II. p. 73. a, et Epift. Lib. III.
, p. 120. b.
OO Vide Epift. Lib. I. p. 17. b. et SIMLER. Vit.
p. 17. a. et b.
(? ) Vide litteras ad Iheod. Zrvinggerum d. d. 26.
Nou. 15^5*^ Epift. Lib. III. p, 113. b, vbi de
Rhafis Operibus loquitur : „ Loca multa emen-
»> dabo , et multorum Arabicorum njocabiilo-
»> rum in flinplicibusmedicamentis interpretatio-
w nerl adferibam: quod iam etiam in Aüicennae
h LibrojecundoJecii