U R T I C A dioica.
Grote Brandnetel.
Gewoonlyk. Uttica major.
Hoogduitsch, Grosfer Brennesfel.
Engelsch. Common Stinging NettleJ
Nederduitfche Bynamen. Grote Netel, ook hete Netel.
Bloeit Juny tot September,' jj.
M o n o e c ia T e t r a n d r ia . E e n h u i z ig e V ie r m a n n ig e .
B Ord.WÊÊÊÈÊÈÈÊm Nat. LINiW lui. Scabridae.'
BB rENnME^ 5 N; CaI' 4 ' Kelk van 4 Blaadjes a.
^ Z Ï e n t l ^ a a ü t V l anUm Cyathiforme’ f ê & j V '»
No, 2. Vrouwelyke B/oem. Cal. a- yalvis, Kelk beftaande uit 2 klepjes. Cor. o, zonder Bloemkrans.
Sem. i mtiduin, ten glimmend. Zaad d. (vergrootte. a ’ o, zor.aer aioem-
• Sn?RJ ELV DE Ke.nmeri5e.nt F oI. oppolitis cordatis, met tegen elkander mtge Bladen. over Baande hartvor. Racenns geminis, en Takken, die gepaardzyn. f . f . f . f overltam</6' bartvor-
Deze foort beeft de Mannelyie en Vrouwelyke Bloemen op twee onderfcheide Planten in No 1
en 2 afgebeeld, en behoort alzo tot de tweebuizige. De Stempel h eftru ig eh Z njcss' I
Volgens eene opmerking van Leers heeft de Kelk van de Vrouwelyke Bloem l Maadics
■ waar van b die tegen over elkander ft aan, een vierde kleiner zyn,.dan* n Zcrigeh
r n * T “ “ De P ant 9 êewoonlyk hoog 3 0/4, dikwyls 5 voeten en hoger. S 9
Groeiplaatsen. In ruigten, op ruwe en onbebouwde gronden, en langs de wegen• overal
en reuk der BM;n PuStaUa r tS n WorteI geringi de ^ min ° fmeer bitter’ “ » « « « £
lyk getouto u i t w S g ^ ~ Wordty° “ *
-■ .-aHM S S g a s a Duuiifpruitfels, en jonge Bladen, d'ie naar Komkommer fmaken.
knnkf o f yflvkdSnin^> ,ZR-h ^*,afcS Zuunng gebruikt; CBulliard) ook als Koolsbladen ge-
n Spmagie toebereid, en zyn voor een zeer gezond voedfel te houden. (Linn.
R ozier) Worden ui ons Land in het voorjaar als Moeskruiden in foupe gegeten. k
j»°1ner. ,n0C>1i.be-t Y ee» ?n verdient hier toe opzettelyk te worden aangekweekL
£gter P)ant fiecht® in het wild wordt opgezameld, weigert het Vee, zelfs Varkens,
die te eeten, zynde dan te hard van Steng en Bladen, en vol ongedierte. — Om hier van voeden
te winnen , moet het Zaad in Augustus opgezameld en in September gezaaid worden. De
fchraalste gronden zyn hier toe gefchikt, indien hechts eenige goede aarde a duimen dik daar
op gebragt worde. Hier van. kan eerst met het twede Jaar gefneden worden, doch wil men in
het volgend Jaar dit voeder bekomen , als dan moet de wilde Plant in Oöobér
iïn J T ult#e‘rokke?> “ gefcheurd; de Steng afgefneden,. en alzo verplant en op rei-
3eürHGZet TVOwen”ri V\^e TVa § en<*e en verdere Jaren kan hier van in Juny en Augustus gefneden
y y m M Ê Ê Ê m Lainde!lj wa% de 200 ’sZomers naauwtyks onder den gezichteinder
komt, gefchiedt dit driemaal in éénen Zomer. — ’Er is geene verdere bereiding van den grondno-
dig, dan in het. najaar een,ge ruigte, Bladen en Takken vooral van KIs daar op te brengt™Van-
^frh ^ r 'i kanp^arIyks i a yoer §ewonnen worden. — Het wordt in plaats van Hooi
onder Stroo oi h ak le l, o f na een nagt in warm water te hebben geftaan , als-fop aan het Vee ge*
geven. Ook gedroogd zynde een goed Wintervoeder, en wordt door al het Vee gaerne gege-
^ n* P e RH'jkÏÏ lnzoutterheid worden ’er vet van, geven veel.en vette me lk, en aangename-
b o te r , die s Winters even geel is als ’s Zomers. In d e Meijery van den Bosch wordt het.
werkelyk onder het gekookte voeder , o f fop voor het Vee gegeven. In Vrankryk en Zwitser--
rand mede veel in-gebruik ; en eene langdurige ondervinding zou aldaar bewezen-hebben, dat
zodanig Vee geheel, van Veeziekte was bevrydgebleven. — Het Zaad gedroogd, en onder Haver
tweemaal- daags een hand vol. aan Paarden gevoerd, maakt ze vet en glanzig van hair. Het
Zaad ook heilzaam voor V o g e ls , inzonderheid jonge Kalkoenen, en onder Zemelen te geven;
Men zie overj k t alles breder Hannover. Magazin A-o.. 1785. f . 357 & c . M ond vom Unkraute
A ( 1 J* v: G euns /fo/A Maatfch. D. XXVI. bl. 263, R ozier Cours compli
dA g r tc . u V IL p . 336-338. Buchoz Manuel. Econ, des PI. p, 33--40. V
Van den Steel kunnen draden als van Hennip en zelfs als van Vlas gewonnen worden, waar
van ik gelukkige Proeven, die in ons Vaderland genomen z yn , gezien, heb.- In Noordlyke Lan.
den, waar zy 6 en .1 voeten hoog groeit, wordt ’er zeker foort van Neteldoek van gemaakt*
Hier toe worden z y afgefneden, als-de onderste bladen zwart worden; daar na. geroot, tut de dra-
Rroot.8* f c T A i dï ’ ^ elen I2,et een houten hamer geklopt; de tengere als Vlas geibraakt.
I fw .A b h . th. XXXVT. St . v. G edns als. bov.-bl. 2 7 1 , 272.) - 0'ok hier van-Papier
te. maken.. (Buleiard^. door Schefeer hier van een. Papierraonlter gegeven..
Het wateragtig aftrekfel der Plant verwt Linnen zonder eenig toevoegfeigroenagtig. geeil.
Hee Keukenzout verlierkt dit verwend vermogen,, en de Aluin, verhoogt de kleurt: het fap?wordt
Diepzwart,daonïzsx-vitnoul.. C0-AMisauRMii.ïJ, 1 2 e :U J a i a e I & t t a .B i a d e u iw e a w a n iK