fuum cuique ftomachuìh ; hie vero acerbe in Circenfes in*
vèhitur, quo vniuerfus prope populus, imita fuoaut alieno
damno, trahebatur. Scilicet gens nulla ludicris omnibus
carere poteft, ipfique viri graues, cum animum intentum,
tamquam arcum, remittere volunt, talia interdum appetunt,
Improbanda quidem funt, quae aut certantibus pericula ad*
ferunr, v-t turniamenta maiorum noftrorum, aut animos fe-
roces reddunt, vt munera ipforum Romanorum, aut denique
ad intemperantiam aliaque flagitia impellunt; fed de aliis
mollius iudicandum eft. Neqiie in Gircenfibus Romani, vt
Nofter criminatur aut interpretafur, pannum folum ama-
bant, panni folius cauffa ludos flagitabant ; fed alia illi ha-
bebant, quae multitudinis oculosvanimumque pafcerent.
Ea qualia fuerint, optime e Silio Italico XVI, 313 — 445
difces, vbi Circenfium a Scipione in Hifpania exhibitorum
ratio defcribitur. Illud ipfum, quod quisque fa&ioni cui-
dam fauebànt, quod equorum virtutes norant, illecebras
quasdam àddebat ludis. Iuuabat multos, tot equorum ge-
nerofiffimorum, vèntos poft terga relinquentiqm, fummos et
varios nifuS, aurigarutiique in verbera pronorum artes et
ardorem fpeftare; multisque ipfi fpe£fetores fauentes fpe-
ftaculo érant. Hinc etiam grauiores viri ludicro illi faepe
' intererant, vt Tacitus Ep. 23, 2.
Omne hoc tempos inter pugillares ac libellos iu-
cundiifima quiete transmiil. Quemadmodum, inquis,
in urbepotuijli? Circenfes erant; quo genere ipedaculi
ne ieuiffime quidem teneor. Nihil nouum, nihil va-
rium, nihil, quod non femel ipedaife fufficiat. Quo
tn?gis miror, tot millia virorum tarn pueriliter identi-
”1^ in vr.be, vbi tantum ne-jTd quoque fiebat. Silius d. 1.
gotiorùm agmen. II Ep. 8)3* Hie ftudio fiirit acris equi, fu-
quo getter e. Aliter ,de gladia- rit tile magi f r i . Statius Silu.
toriis ludis Paneg. 33, 1. iu- V, I I , 25. de equo generofo
dicar, niii ilia temporis cauffa in Circo, *Ilium omnes acutint
dixit. Seneca contra Ep. 7 plaufiis ere. Trahi gratiiuseft,
docet, gladiatorios prae cae- quam paullo ante teneri. A11-
teris bonis moribus damnofos tiquitatis ftudiofos lion fugit,
èffe. Re£te. atque etiam h. 1. certatim ab
2. Quot millia hominum Intt. adnoratum eft, duode-
Circus ceperit, diftum ad Pa- cim illos agitatores, qui in
neg. 51, 5. dut vdocirau 'eia. Circo fimul curfu cemrent,
¿cm cupere currentes equos, infiftentes curribus homi-
nes videre. Si tamen aut velocitate equarum, aut hominum
arte traherentur, eflet ratio nonnulla. Nunc
fauent pdnno, pannum amant: et fi in ipfo cudù, me*
dioque certamine, hie color illuc, ille hue transferatur;
ftudium fauorque tranfibit, et repente agitatores illos,
equos illo s ,, quos procul hofcitant, quorum clamitant
nomina, relinquent. Tanta gratia, tanta audoritas
in vna viliifima tunica! Mitto apud vulgus, quod vilius
tunica eft; fed apud quosdam graues homines: quos
colorimi', quos tunicae eorum ment. de fe ipfo I, 5- laetus
referrent, varietate diuifos educatori fuo acceptum iert,
elle in fa&iones quatuor, pro- quod in Circo non faueat ve-
finam f. viridem, venetam f. netae aut prafinae tagionu
caeruleam, rujfatam f. rubram, Equos illos nowmbus elle 111-
*t album. lam fpeftantium fignitos, ftemmata adeo eo-
ferme vnusquisque colorem rum effe confecta (quern eun-
fibi, cui faueret, elrgebat, et dem honorem et hodie An-
ouoties agitator ilio Jnfigni- gli equis curfu certantibus
tus caeteros curfu anteuerte- habent), oftendit Lipfius Cent,
bat, toties clamorem tollebat. III Ep, 26. Inprirtns e S1I1Ì
Studium autem illud, illeque d. I. intel. OWfntaffl equorum
clamor vocab. proprio fauor curam fpe£tantes habuennt,
diti folebat, qui in Gloffar. Pro relinquent Medic, et Arnz.-
ffvyxpó?y<rii et xgproi explicatur. relitiquunt, quod non dilpu-
Vid. Drakenb. ad Sii. XVI, cet Cortia, quia hoc etiam
315 et Cafaub. ad Vopifc. fenfu prins , fit, quam trattji-
Àurei. 48- Neque ftudium in bit. Non aftentior.
hac re infolitum: vnde No- 3. Vilius tunica videtur
fter vtrumque voc. CDiiiunxit. diftum ad prouerbium1 de con-
De iramenfo autem fauentiutn temtiffirno homine, Vihor vtclamore
Senec. Ep. 83 P- 637- tiofo pomo aut cajja nUce. Polt
Ecce Circenfium. obftrepit cla- tunica Corte cum Medic, et
mor : Cubito, aliqua et vniuerfa Avnz. omifit eft. Poteft fane
voce feriuntur aures mea?. abeffe. graues homines, lpte
Etiam Caefares quidam faue- Auguftus ftudio fe fpeftandi
bant faftioni alicui, vt Vitel- teneri faepe profefius elt.
lius venetae, Suetón. Vit. 14- Sueton. Aug. 45. lulius Cae-
L. Verus prafinae- Sed M. far vero et M. Autonmus, ne
Antoninus, hos duos haud offenderent populum inter*
dubie vefpiciens, in Com- erant quidem ludis, led mtec