
I k m
1 5 8 C a p . X X . S g o r n S B a f f e r ^ M - T a b . L X I I I .
a t ó e i n f i c i n e á , f o n bei ; a n l í i u f f í i i í ) e n 3 B n f f e r i i i t ^ t fo leichte e t f a u f f e n o l à e i n f l c i n e á , ( ß fol i a u í f t ni ( [ ) t f )
l c W t c S § c i 6 e n I e i i ) e n t > u t : c 6 í ) c r 8 l e i ® t n , roieiBOÍil mmu b e n f a [ l s J e i n t I e i t ) e í 9 ? a t i f o f e | l u n i 3 | l a i ; c C in«:
( J c i i f m i a l é c i n f l i ' o f f e í .
§ . 5 3 1 . g u i n V I I I . ift 5u u n t e i ' f u í j e n : O b eé e k i i fo » í e l , roenn b a é ® a f f e i ' eí i iei
f é n e U e i i p l í l i i i b @ c ( ) u g ^ o t , i i n b t a é 3 i a b ( a n g f m n g e ^ e t , a l é m e n u U è 3 v a b j »
m i t b c m © n e i r e i i » t t f f c r f í ^ ' K ' í t e r o c c j e t ? S i i l e M a c h i n e n , fo » I m i g f m n ß e i t e
g e n , S i l b e n me ( ; i ' S i ' a f f t n é t ^ i g , fllS b i e , f o e t n e f dme l l e S S e w e s u n g í i a b c n , we i l b i e S c t j n e a i g f e i t b e i
S i i í b e t n u n í a n b e r n b eme g e n t e i i © t ú c f e n / a b f o n b e t i i c ß roenn W » B e i i n S i r t f e l b c r o e g c t ^ einei
e e ^ r o u n g u n i ) C e i A t i g f e i t s i e b e t . 3 u i n g y c m p c l b i e n e t bie « p w b e b e « . ^ e r v i i © ó v t n c r S , fiónijl
M o d e l l - S O Í e i l í e r S i n S t e g b c n , ba et e i n e n g j S a g e n m i t e g l l e n í o p c n S i á b e c n ma c l ) e n l a f f e n , ba!
b u t c S j r o f l f ( l u f e i n m a l e i n e n g r o f f e n e c i ì c a g e n J ^ o l ? f o r t f i i ^ w n f ó n n e n , roenn b i e Í S f e r b e f c f )ma gel
a u f e n , a Ke i i i e w e n n f o W e fatiate g e g a n g e n , e á n i c b t t b u n f ó n n e n , b e n n g l e i c t » w i e a U e ^ i n g e leicbtet
i n b e i ' S S e w e g u n g j u e r h a l t e n , a t ó j u b i ' i n g e n , f o i l i a u c b e i n e S e r o e g u n g , bie fctmeO i|í, el)e beITcr u n í
leicfeter 511 e t j t a l t e n , a K e i n e bie l a n g f a m i|l. a u c í ) jtalte iä) b a o o i - , b a § bae" s a s a i f e c D i e l c o n feinet
Ä m f f t t ! e i ' l i e 6 t c , w e m i e s f c & n e l l , « i i b b i e i M a c h i n e l a n g f a m g e b e t , a b f o n b e c l i r t ) i » e n n eS folc^e bur c ( ¡
S e n © c 6 u § e i - [ a n g e t , u n b n i c b t b u r c t ) b i e S c b r a e ^ r e t ^ u t , roie bei ) u n t e i ; f t 6 i e b l i c ( ) e n i 8 c r o e g u t i g e n ct<
reeiíliií); b e n H e i n f t b t o e b K f S i j v B e r , b c i - c n t r o e b e f g a r f t i l l e f í e b e t o b e r l i e g e t , o b e r a u c ^ eine f l c ine
S S e w c g u n g n n c b a t , bie i j r a l l e n b e S r a f f t n i t b t f o n b e c l i i t e n i p f ì n b c t . e i n ^ f e m p e l j e i g e n bie g K a t í f i
f c b r e v e r , bie ficf) e i n e n a m b o f i a u f bie Í S i ' u f t feßen, u n b e i n t í a c c f e i f e n b a c a u f j u b a u e n laf fen. ® a 6
fie b e n © t v e i c b b c é § a m m e r ¿ n i t b t emp f t n b e t i , ift b e t f ( 6we b t e S l m b o g Ur f a c t ) , roeil ec b u t d ) b e n § a m <
mee, b e t bcct) a u t f ; fcfetoebr i|ì , a b e v i n a i i f e b u n g b e « a m b í f f e ¿ leichte, n i c b t fo f cbneU f a n b ewe g e t roevi
b e n , u n b a l f o g e g e n bie S S v u f i i v e i d j e t ; j a b i e f c s s e i g e t m a u c b b c t ; S l i i l a | T u n g b e i - S i i i b l e n , ba m a n
óffters" b e m 5®a | T e r , a b f o n b e c l i c b bei ; g t o f i e n S S a b e r n m i t Ä t a f f t 5 u ^ í i l f f e f o m m e n m u i ; w i e fol c^eí
a n e i n e m í i b e r f c S l a c S t i g e n s K a b e o o n a a f f I l e n bocb b e u S t o c E i i o l m j u f e b e n , fo m a n e v j í at tejei t mi t
ß e b b ä u m e n ä u m S a n g b r i n g e n mí i f f c n . S a í i e r o f o l i Die M a c h i n e a l f o d i f p o n i i - e t w e r b e n , b a S
b a « 9 5 a b m i t b e r S A n e l l i g f e i t b e ¿ S ® a f f e r ¿ j u g l e i d ) f o r t g e [ ; e t , w e W j e S , w e n n a l l e i wo l ; ! ü b e r l e g e t
w i r b , g a v w o p l m d g l i t i ì ift.
« . 5 3 2 . B u m I X . i f i bie S r a g e : 0 6 ttUcá roof)! s e t p t t i t , rocnn ì n a i t b t ó © e r i i m e j u m
3 t a b roeit m o c p e t , u n b b a é i R a b f c f ì m a ^ I , u i i b a l ^ b e r ' i n a § c o m a i a b a u f b e o b e i i S e i t e n
S S a i f c n o b e r S B à i t c f c , m i e cé f i k v a e n e n n e t roirb, b i e j á f j í i u f l á j u l o u f f e n , a u f c ^ e t ? wi e
a n e t l i t b e n O r t e n s « feben. S i t ó F i g u r a I. T a b . L X I . ba 5 b a S © e r i n n e . £ bie u n t e r <
f i e n © d j a u f e l n o o m 9 i a b e . Z? F u n b C f f b i e b e v b e n » a r f e n , b a r a n |icb b a i ^ B a f f e r g e g e n
b i e g j ì i t t e roenbet, i m b e i n a n b e c fetbft b r ä n g e t , w i e o b e n g e f a g e t w o r b e n . S l l l e i n e m a n b e r a u b e t fiel)
n o í b m e f ) r 2 3 o r t ^ e i [ , n e m l i ( b , w e i l b a i S ® a f í c r 6 t e i t u n b b i i n n e l I i c ( T c t , b a t eg n i c b t fo o iel S r u t i u i i ö
e d i r o e b r e , u n b a l f o a u c 6 n i i 6 t f o » i e l © t o g u n b Ä r a f f t , b e n n j e b ö b e r b a i SEBaf fer a u f e i n a n b e r fte^et,
je m e b r Ä r a f f t e m p f a n g t fol tbeá i m S a l i , b a n n e n b e r o ift e i b c f i c r , b a g m a n b a i CBSaf fer a l f o b a l b in
b i e e n g e b r i n g e , f o W e l a n g u n b g a n g flatbanlauffen (äf fet , o b e r a u c b fo b a l b e i 5u f a l l e n a n f a n g e t .
« 5 0 0 3 u m X . i f t b i e S r a g e : O b m a u b a è ® a | T e r a u c b i a n a c u i i t c v b e m 3 i a b e l o f
f e n f o i i i D c n i i cé f e i n e u m e l v \)atl a l i w i e e t w a bie a r t b e i . ^ e r r n © t u r m s b i e r T a b ,
L X I I I . F i g . I . b a b a i S B a f i e r o o n C b i i D h o r i z o n t a l fíiíffen m u i , we i l n u n b a i S S a f f e r mn Eb\i
C e i n e n f t b n e l l e n S a U i i a t , a u f b e r h o r i z o n t a l e n S l ä c b e C D a b e r n i c b t , f o n b e r n a l i t a o o n S t o
t u r g a r f t i l I e f t e b e t , f o m u § e i o o n b a r m i t @ e w a í t b u r c b b a i o b e r e 3 8 a f f e r u n b 9 i a b f o r t g e t r i e b c i i
w e r b e n , b ä l t a l f o n i c b t n u r b a i o b e r e S B a f f e r a u f , f o n b e r n b i n b e r t a u t b b a i 9 i a b a n f e i n em C a u f f , u n í
b a l t e i d ) b a c o r , b a g e i bei fer fet) g a r f e i n ® a ( f e r n a c b C , o b e r h i n t e r b e m 9 ? a b j u b a t e n , a t ó e m fau<
l e i , b a i b e m n a t b f o m m e n b e n n i ^ t roeieben f a n , roia m a n a b e r f o l t b e i b a b e n , wi e m a n b e n n feint
« r a f f t n e g l i g i r e n f o t t j f o m u g m a n i ^ m g l e i c b f a l l i eine © t b r e g e g e b e n , w e n n e i a u c b e t w a i w e n i g e r
« I i bie c o r b e m 9 \ s b fei ;n fol te.
C a p . x x . a s o n M e r ^ S g i a a ^ . T a b . L X l l l . i ^ q
§. 534.
© i e @ ( | t t ) e i ) r e u n b M t U e é S S B a f f e r é ß e t ) b m ä 6 e r f c | l c ( | i t g e n 2 ß a f i e r ^
3 { a b e v u a u é p v e ^ n e n .
S S e r e i n e g J i i i b l e i ® a ( T e r - , Ä u n | l o b e r b e r g l e i Ä e n b a u e n foK, m u g c o r a H e n S i n g e n e r f i wi f f e i i
bie © e w a l t , bie e r n ó t b i g b a t , u n b j u m a n b e r n bie Ä r a f f t , bie er a n r o e n b e n f a n . S B i e w e n i g e n a b e r
S iefei b i i b e r o b e f a n n t g e r o e f e n, a b f o n b e r l i t b w a i b i e « r a f f t b e i S S J a f f e r i b e t r i f f t , wei fet bie « r <
f a b r u n g ; n u n ift b i e f e i j w a r eine 6 a c b e , bie eben n t t b t leichte i|l , wi e e i b e i m » iele g a r c o r u n m o g »
litb g e p a l t e n , we i l it() a b e r b e f u n b e n , b a g e i faf t u n e n t b e b r i i t b , b a b e e i n e S I r t i n v e n t i r e t , w o r a u i m a n
5 i e m l i c b e r m a f e n b e n 3 n b a l t b e r Ä r a f f t w i f T e n f a n . S l u f e i n o b e r e t l i c t ) e q 3 f u n b f a n i c b s w a r f e i n e i n
Sie ® e w ä b r l a f f e n , ift b i e r j u a u c b n i c b t n ö t b t g , f o n b e r n f c b o n g e H u g , w e n n i cOi a u f e t w a i w e n i g e i wei fe,
unb b a g e i et;e m e b r a l i w e n i g e r t l ; u n f a n . S i n S r e m p c l f i n b e t i f i r T a b . L X I I I . F i g . I I . a l i i b r
i t o U e t e i n i i b c t f c D l i i A t i g S H a b m a t b c n , fo 6 S U e n l i b e r i S r e u g , ma c h e t b e m n a t b e i n S i e g o b c r 3 B c r c E ,
ß g u g l a n g u n b b r e i t , u n b s iebet b u r c h atte g u g c r e u ß n i e i g C i n i e n , b a g i b r l a u t e r Q u a d r a t - S c h ü b e
fccfommet, wi e h i e r b a i ? ? S 0 , jeicl jnet h i e r a u f e t e n b u r c h biefe n SOJ a a g f t a b e u e r 9 i a b ,
nort) b e r » r e i t e b e r i J B a n g e n u n b n a c h b e n C i n i e n » o n b e n e n © c h a u f f e l i i h i n e i n , ma c h e t a u f j cben K a «
ften e i n e H o r i z o n t a l - i g i n i e abcdef, i i eml i c h wi e r o l l j e b e r ^ a f t e n ftehet, ( ebe n S a f t e n , wo
S B a f f e r f e ^ n f e l l , t h e i l c twi e b e r n a c h b e m S D i a a g f t a b i n H e i n e r e Q u a d r a t e o b e r S o B , w e n n b c r 9 ? i g
e t w a i g r o g i f t , o b e r a u c h o o n a o b e r 3 S o l l , w i e h i e r , a l i b e n n jehlet atte biefe H e i n e Q u a d r a t e , b i e
i n b e m © c h u h o b e r S e l b A / Ì jwi f c h e n b e n e n C i n i e n g b ftehen, s u f a m m e n , a l i bie g r o f f e n
© c h a u f f e l n J K , u n b bie © t i i c f e o o n L M ß T m i O , wo h a l b e f e y n , n e h m e t wt e b e r e m h a l b e i
b a r j u , w o e t w a i , n e hme t ; b a r j u , u n b j w a r n u r n a c h b e m a u g e n m a a S , u n b b a g i h r aUe j e i t l i e b e r
j n w e n i g a l i 511 oiel j e h l e t , a l le biefe Q u a d r a t a a u f b e m l a n g e n S e l b e A A |inb e t w a 2 4 , biefe 2 4
fceet b a r u n t e r , a l s bei ; ü . M e h m e t h i e r a u f b i e a n b e r e S i e i h e B E u n t e r i , folche g i e b t 29 / u n b
g e h ö r e n b a r j u b i e © t i ' i c f e n y i T , fe^et b i e f e i u n t e r B n b e r s, bie 9 i e i ; h e 111 C w i r b
fei)n 1 5 , i n ö 1 6 , i n £ 13 u n b in F 1 1 . s a s e i l n u n e i n folch S p a t i u m o b e r Q u a d r a t 3 3 o U
l o n g u n b 3 3 ( 5 0 b r e i t i f t , fo h a t e i 9 S o l l 5 u m 3 n h a l t , b a g atte biefe S u m m e n m i t 9 m u l t i p l i c i r e t
w e r b e n ä ö e i t e r w i r b a n g e g e b e n , b a g b a i 9 5 a b 5 w i f c h e n b e n ^ a s a n g e n 8 B o l l b r e i t , a u c h b a f e m i t a »
F E D
I I . 1 3 . 1 6 .
9 9 . 1 1 7 . 1 4 4 .
7 9 2 . 9 3 6 . 1 1 5 2 .
C
1 5 -
1 3 5 .
1 0 8 0 .
B
2 9 .
2 6 1 .
2088.
A
2 4 .
2i6.
1 7 2 8 .
© i e Síííchen 5U 9 Soll
mit 9 m u l t i p l i c i r e t , g i e b t
mit 8 m u l t i p l i c i r e t
S u c h e t h e r n a c h i n » o r h e r i t e i ; e n i J e r x a r e i y. 4 2 1 - w o u u » i i u u n » u u D a u -
tedjnet i f t , e i n e 3 a ! ; l , b a f e i i i f o n b e c l i c h e r S r u c h b a b e i ; i f t , w i r b f e i ; n 5 , o b e r 5 m a h l 12 o b e r 6 0 C u -
b i c - S o l l , f e ? " Í" ¡»ie R e g u l a D c t r i , a l i : 60 S o U S B a f f e r w ä g e n 2 6 8 C o t h , w a i 172 8 S o l l /
tbut 2 " 8 6 f u n b 16 fiotf;. U n b fo o e r f a h r e t a u c h m i t b e n e n a n b e r n 5 S i b l e n , a l i 2 0 8 8 . l o s o .
1152 9 3 6 7 9 2 . h i e r a u f thei let e i n e n jeben S u i b e i R a d i i A Z i n b e r S D i i t t e n u n b ma c l j c t 12
X h e i l e , w i e m i t a b c d e f g b i k l m a n g e b e u t e t i f t , u n b b i l b e t e u c h e i n , a l i w e n n je--
6 e i < S e w i c h t e i n b e r S l ì i t t e i i f e i n e r C a f t h ä n g e , w i e f o l c h e i F i g . V I I . T a b . V I . m i t b e r © c h w e h r e b e i
® a a g < ! S a l c t e n g c n i a c h e t w o r b c n , w e l d j e i e b e n f a l l i bie U r f a c h i f t , bie i h r b o r t ( t n b e t ; a l i w e n n b a i
9Ba(Ter 2 3 8 « P f u n b f c hwe h r o o n b e r S l ä c h e A i m q j u n c t m h i e n g e , b a i o o n B 2 8 8 i m q j u n c t
k b a i o o n C 1 4 9 < P f u n b i m I J u n c t h, bie ü b r i g e n in D u n b E . ® e n n n u n bie h a l b e S i c f e
D e i S B e l l b a u m i AQ, w o r a i i n i a n b i e i a f t i ? o h a n g e n foi l , a c c u r a t c i n h a l b e r S u i i f t , f o b ü r f f t i h r
n u r b a i © e w i c l j t o b e r i ' a f t m i t b e m a b f t a n b o b e r b e r Dabe i ; f iebenbei i S a b I m u l t i p l i c i r e n , wi e h i e r
238 « B f u n b 16 t ' o t h n i i t n , t h u t 2 6 2 3 q j f u n b 16 C o t h , u n b fo oi c l Ä r a f f t h a t b a i d B a f f e r , fo i n
teiii S e l b e A jwi f c h e n b e n e n i í i n i e n g h ftehet, g e g e n e i n e » t l e o o n i S u g . a u f biefe S J e i f e
cetfahret a u c h m i t b e n a n b e r n , j u l e g t i u m m i r e t al le P r o d u c t e b e r « r a f f t j u f a m m e n , a l i A
2623 « p f u n b 16 í í o t h , B 2 5 9 3 í p f u n b 27 C o t h , u n b f o l c h e i ma c h e t 68 S e n t n e r 72 W m b 16