
^ f. . :
P- r„:
i- ••••
.» -- , ' I'
234
1 ) SBon t f n iÜiilcl)fi1fieti (Gummi-resinae) i)o6en tuic
fd)on on einer nnbeni ©feite 9el)aiite(f. (Sic 9el}n gcwbt)n(ic()
Don ben 23iattcni tinb ben gviineti S()ei(en in t i c ^iinbc l)in(ib.
© i c cntl)a(ten t)et'fd)iebene (Stoffe iitifgelöii, pdjtigeö Oci,
exii-acic, ©umml , Sffiadjö iinb @rb(Ji'fen. *)
S e i ' iÜ?ilci)f(ift ift ein fei)i; aagemeiner (Seift bei beti
^Pfliiiijen. gl- finbet fid) am i'eid}(id)(ien bei ben ©uttiferen,
. ^ i ) i ) e f i c i n e n , «p^i^aüernceen, (Sup^orbiaceen, St^joci)«
n e e i i , (Jcini^aiuiinceen, ßid)oi'iaceen, einigen Serebin»
t l ) a e e e n , ben l lnibe l lei ten unb ben ^Pt l^en. (gc i(i geiv5l)n(id)
0 SOinn red)nct ju ben ©iimmireftnett eine SDicttgc öon Stoffe«/
ii3cW)e wegen t^rec flfjneiltci)cn Âvàftc tm ^ a n b e i befannt
ftnb. (Soicf)e fi'nb : l) baö G ummi ammoriiacum, bef^'
fett Urfpmng uitgemig tfî, tteícíieá nbei* ttadf) rüiU&cnov»
t o n Hei-aclemn giimmiferum, nacf) Sittbefen vott cinei'
Ferula, ttrtd) iDon »on Dorema armeiiiacum iDoit fOUt-^
. men foH/ 2) baé Sintirtï/ eine 2írt«prtSgift/ beï ©afí ton
Antiaris toxicarin, 3) bel' iCcuf e Îôbr e c f / naci) Ivftmpfeivon
bel' SBurjel ber Ferula Asa foetida, nac^ <5ope »on
Ferula persica, 4) baö ©agape t tut i t / unbefttttnfeö Uv^
fpi'ungs'/ ttrtd) Ittillöenovü »on Ferula persica, 5) brtij
S3 b e l l t u m Don unbefanntem Urfpi'unöe/ 6) baé Êupbotrb
t u m Don Eupl). oflìcinaì uui unb canariensis, 7)
05« i b a n um, wie man meint/ »on Bubon Galbanum,
nad) iDon ton Galbanum offic. iDon/ 8) bfliJ @ummt ^
ÔUft nacf) mui - ray ton Slalagmites cambogioides, ItflC^
î ^ t d j a r b ton Garcinia Cambogia, 9) b t e é î ç r r ^ e »Ott
Balssmodendron Kntaf S^Ccanb. Obet Balsamodendron
Myrrha Hees, 10) bel' 22 et Ib frtud)/ O l i b a n u m (ffrtnj.
Encens), fottfî fût? ein (Sl'jeugntg »on Juniperus lycia «nb
thurifera gebflltctt/ ttfld) neueWtt Sinjetgen »on Balsamodendron
Kafall, 11) bné O p i u m »om moi)ne, 12) baá
D p o p o n a s »on Opoponax Chironium ÏDcc. (Pastinaca
Opoponax 13) baö S r t c t u c a r t u m ober Si^rlb«:^
c i u m »on Lactuca, M) baö ^aut fd}i tcí »on melaren
Urticeett unb (gupborbiaceejt/ befonberé »on Siphonia elastica
(Hevea Guianensis).
235
tveiP, aber ungefärbt bei Acer, gelb bei beti © u t t i f e r e n unb
^ D p e r i c i n e n , aud) bei Chelidonium, bUitroti) bei Hypericum
Androsaemum tmb Sanguinaria, braun bei
Aloe, (gr ift meijíent^eiíé fd)arf, oft giftig, bisweilen aber bloP
in mebieiuifdjer §iniTd}t fräftig wirfenb, fogar , obgleid) feiten,
nci^renb unb ale l^ierifd)e ^ i l d ) ju benu^en, j. »om ^ul).
b ä u m e , Galactodendron, »on Tabernaemoutana utilis u n b
»on Euphorbi a balsamifera.
2) ©aö .Bl a t t g r ü n , ober baSienige, jvaé wif in ber
DrganograpDie ben g r ü n e n ^ r b e . (Börner.) (Stoff
(Cliloropliyllc, Chromule íDec.) genannt l)aben, mad)t ben
grünen @toff bei ben ^ í íanje n auö. Unter bem 2}iifroffope jeigt
eé (td) alé grüne 5iügeld)en ober ^örnd)en, weld)e in ben 3e«en unb
©efä^en in »erfd)iebenen ^Pííanjen unb ^ílanjeníi)eilen »erfd)iebene
Sagen t)aben. 2iu§ ben ^Pflanjen auége^^rept finft es allmä^Iig
5u Soben unb wirb bepi)aib aud) g rüne ö ©a |me l ) t genannt.
S i e ©)emifer finb über feine S^iatur nid)t einig. (Sie galten e6
cntrveber für l)arjartig, ober für einen @?:tracti»fíoíf, ober für
i»ad)éartig unb au§ ^flanienmad)é unb ©luten befielienb.
ifi in5wifd)en im lebenben Swi^^^"^« organiftrt, ja felbjl £)rgan.
©eine grüne ^arbe l)ängi »om 2id)t ab, unb macaitt i)at
gezeigt, baP eé biefer (Stoff ijl, iveld)er burd) eigene ^arbe
»ercinberung bie 33Iätter im ^ e r b j i e rot^ ober gelb färbt.
S e r Snbigo id)eint ein »eränberteö Blattgrün ju fei)n.
m n geivinnt i^n meifíené au« mel)ren 3irten »on Indigofera,
bod) ñ'nbet er jtd) aud) in »erfd)iebenen Sirten »on Wrigbtia,
Isatis, Marsdenia, Asclepias, Polygonum, Galega, Amorpha,
S p i l a n i l i u s etc.
3 ) Sie ^ f l a n j e umcmb c a « , mit tt5eld)em 9?ameu man
aUe bie feinen ^äut c bejeid)net/ miá^t man b e f ommt , ttentt
iuan bie ^ f l a n j c au^gewäffert unb »on allen in ben ©efäfen unb
1 • ' . • ,
it