« 2 2 » ING A NG VAN D EN D E S S A -T E M P E L T E B A NG KA NG ASS»
tegenstand volharden en we ig erd e n de bevelen van M ijn h e e r op
te volgen. D e re de n w a s d e z e : z ij bew e e rd en dat Ida K to e t
Anom z ijn onderhoorigen te rg d e en v e rs chillende z a k en van den
kleinen man in den d o ofpot stopte. D aa rom hadden z ij ook hun
vors t re ed s om een ande ren p o enggaw a gev raagd, en hadden
drie dorpshoofden e r bij dezen op aangedrongen om den ve r-
heven Ida M ad é R ahi als zoodanlg a an te ste lle n. Dringend en
telk en s herha ald w a s d it v e rzo e k , m a a r toch w e rd het nie t inge-
willigd. Een kleine fo u t in de vo o rd ra c h t wa s o o rz a a k van hun
ondergang. De een s le e p te den ande r m ede en het einde w a s,
dat Ida M ad é Rahi beschuldigd w e rd van de lieden om te koopen.
Van een en a n d e r w a s b eh o o rlijk b e ric h t gezonden aan den
Koem é s k a ris van B an joewangi, die n a a r Boelé lé ng ove rkw am
om de zaa k te o nderzoe ken. De uitslag w a s, dat Ida M a d é Rahi
me t v ie r dorpshoofden, M ad é G oe lijang, hi Dadé, hi Kamasan
en Ida K a lé r van K a jo e Poetih me t ve rbanning g e s tra ft w e rden.
Ida’s volgelingen ve rzo ch ten dringend hem in ballingschap te
mögen ve rg eze lle n , w ijl, dus sp ra k e n z ij, hun h arten nie t van
hem konden scheiden. Z o o sta pe ld e men fo ut op fo ut. M ijn h e e r
w e rd z e e r boos en g elas tte Ida M ad é Rahi en z ijn e volgelingen
Ik zw ijg van Ida’s re is naa r B an d ja r en v e rhaa l van den R es ident
van B an jo ew an g i, hoe deze in het p aleis de bera ads laging voort-
z e tte en den vo rs t aldus to e s p ra k : „Houd h ie r v o o re e rs t m a ar
e en w a a k za am o og, dan ga ik Soldaten vragen, om Ida M ad é
Rahi gevangen te nemen. M o c h t hij ons soms vóór z ijn , en
am ok willen m a ken, zo rg dan vo o r de Eu ro p e an en . Vo e len
e c h te r de a a nw e z ig e p o enggaw a’s z ie h nie t s te rk g enoeg om
h ie r de w a c h t te houden, dan w il ik lie v e r nu re e d s den Assisten
t-R e s id e nt mede naa r B an jo ew an g i nemen.” Op deze la atste
w o o rd en an tw o o rd d en a l de p o enggaw a’s : „ Z o o w ij slechts
blijven leven, sta an w ij vo o r M ijn h e e r’s b ro e d e r in. M o ch ten zij
h e rw a a rts kom en, dan z ijn w ij b e re id om ons to t o p het u ite rs te
te v e rze tten ”. M ijn h e e r w a s h ie ro v e r u ite rm a te in z ijn schik.
„Z o o is ’t goed”, sp ra k hij, „ ik ga dan nu naa r huis te ru g ” .
W e ld ra had hij zijn va artuig bek lommen en v e rre is d e m e t spoed.
W ij sp re k e n nu w e e r van Ban d ja r. Z o o d ra de verhev en Ida thuis
g ekomen w a s, b e legde hij een ve rg ad e rin g , en v e rk la a rd e hij dat
hij schuld gevoelde . „W a t den k t gij lieden van de z a a k? ” dus
v roe g hij. „ Z o n d e r tw ijfe l za l ’t s ie c h t m e t ons aflo o p en . Z ij
k r ijg en ons bepa ald en dan w o rd e n w ij toch ve rbannen. Komt,
la ten w ij naa r B an jo ew an g i tre k k e n en hen zo o vóór z ijn ;
en ons nie t m e t v e rg ee fsche pogingen ve rmoe ien. Ook gelooven w ij in de
v e rs te v e rte niet, dat e r Soldaten h e rw a a rts zullen komen. D a t w a s z e k e r
m a a r b angm a ke rij van M ijn h e e r te Ban jo ew an g i, om Uw Hoogheid to t
o nderw e rping te dwingen en den kleinen man te bew egen z ieh w e e r aan
h e t gezag van Ida K to e t Anom te onderw e rpen. Z o o denken ze mannen
van onze k ra c h t vree s in te b oezemen I”
W ij k e e re n nu me t ons ve rhaa l naa r de hoofdplaats B oelè lèng teru g . H ie r
stond a lle s o p den uitkijk. Als e r m a a r iets in de v e rte zic h tb a ar werd,
dan hield men de hand boven de oogen, denkende dat het een stoomboot
zou z ijn, m a a r telk ens te ve rgee fs. Alles wa s re ed s voor de ontvangst der
tro ep en in gere edhe id g eb ra ch t. De tenten stonden k la a r, te rw ijl z ij, die
koe liediens ten moesten ve rrichten, te T am o e ko e s de bevelen afwachtten.
E ensk laps ve rtoonden z ie h , dicht ac h te r elka n de r, eenige stoomschepen,
allen g ro o te re en k le in e re va artuigen op sleeptouw hebbende en re g e lre
c h t op de re e d e van Boelè lè ng aansturende. T o e n z ij het an k e r hadden
uitgeworpen, te ld e men v ie r stoomschepen, a llen me t tro ep en aan boord,
benevens e enige p a rtic u liè re va artuigen en d e noodige k ruisbooten. S i Ä ä
Nadat de M a jo o r me t de koemendams en de Soldaten aan w a l gegaan
w a ren , w e rden deze la atsten naa r Sing a rad ja gevoerd. H ie r had een langdurige
beraadslaging pla ats, w a a rn a de wa chten verdeeld en bij het paleis
en de woning van den Ass istent-resident w e rden uitgezet. Ook w e rd e r
inspe ctie gehouden ove r de ko e lie ’s, die ie d er een te e k e n op het buisje
k regen, om hen la te r in het gevecht niet m e t a n d e re B a lië rs te ve rw a rre n .
N a aflo o p hiervan w e rden de koe lie’s ove r land vast vo o ru it gezonden.
D e Soldaten w a re n re ed s w e d e r op g eru k t en me t al hun goed e ren aan
b oord te ru g g e k e e rd . Nu ging ook de Res ident van Ban jo ew an g i scheep,
ve rgeze ld van den vors t en gevolgd door vier poenggaw a’s, die, n aa r goed-
vinden van M ijn h e e r, als gezanten zouden dienst doen. Z o o d ra a llen aan
boord w a ren , w e rd en de ank ers gelicht. Om s tree ks h a lf tw e e ’s namiddags
w a re n a lle schepen in de nabijheid van T am o e ko e s , w a a ro p de vors t met
gevolg van boord ging en z ieh naa r de woning van een Chineeschen
han d e laa r spoedde. O o k de M a jo o r , de Res ident van Banjoewangi, de
Kommandanten m e t de o ffic ie ren en So ld a ten kwamen aan jand, en zocht
ie d er zoo haastig mogelijk z ijn te n t op.
Den volgenden morgen ten tw e e u re v e rs cheen e r een gezantschap van
den ve rheven Ida, dat in la st had z ijn o nderw e rping aan te bieden en a lle r
leven a f te sm ee ken. H e t v e rzo e k ging v e rgeze ld van geschenken, bestaande
uit koe ien, va rk ens, kippen, eenden, rijs t, jo n g e klap p e rs en zout, alles
bestemd v o o r den M a jo o r, in gevai deze geneigd mocht zijn het aan te
nemen. H e t hoofd van het gezantschap wa s hi Kamasan, d ie o ok h e t ve rzoek
om lijfsbehoud m o e s t voordragen. Nauw e lijks had ec h te r de R es ident van
een en an d e r kennis gek reg e n , o f Z.Ed. w e rd u ite rm a te boos; hij lie t al
die geschenken aan de tro ep en uitdeelen, te rw ijl genoemde hi Kamasan
gevangen genomen we rd. W e l baden zijn kame raden, dat hij toch nie t zou
w o rd e n w e g ge b ra c h t, m a ar M ijn h e e r lie t den gevangene naa r een van de
stoomschepen, de g ro o te B a rom o voeren, te rw ijl de ande ren la st kregen
om naa r huis te ru g te ke e ren . Nauw e lijks hadden z ij deze boodschap
ontvangen, o f z ij ma ak ten z ieh om het h ards t uit de voeten. Enkelen
w ie rp e n a lle s weg w a t z ij bij z ieh droegen, t e rw ijl ande ren nog probee rden
een k o e op de vlucht mede te voeren. S lechts een p a a r bleven w a a r zij
mis schien la a t M ijn h e e r’s to o rn z ie h nog w e l afwenden.”
D a a ro p v e r tro k Ida m e t vijfhonde rd volgelingen door het
woud en kw am , nac h t en dag v o o rttre k k e n de , w e ld ra te
D jam bran a . H ie r w e rd hij e c h te r teg en gehouden door
den co n trô le u r , d ie hem, omdat hij z ie h tegen het b estuur
had v e rz e t e n bovendien a l z ijn volge lingen m e t hun hoofd
v e rlangden mede te gaan, geen v e rlo fp a s w ild e geven.
M ijn h e e r de c o n trô le u r zond hen in teg en d e e l a llen naar
B an d ja r te ru g en w e ig e rd e den Ida ve rd e r te ontvangen.
T e rs to n d m a a k te de s to e t re ch tsom k e e rt. M e t versnelden
pas t ro k men v o o rt en w e ld ra wa s Ida me t z ijn gevolg
t e B a n d ja r te ru g . D e z e sp ra k nu: „W e l, mijn vaders en
bro e d e rs ! hoe denk t gij e r nu o v e r? G ij z ijt z e k e r b ra a f
m o e van het m e eloopen om v e rg iffe n is te gaan a fsm ee -
k en! W ij m oeten nu m a a r rü stig a fw a ch ten , w a t ove r ons
b e s lo ten is, hetz ij dan leven o f dood. L o o p t h e t siecht
m e t ons a f, w ij kunnen e r niemand van beschuldigen, d aa r
w ij zelven het zoo gew ild hebben!” Nu sp ra k e n de
do rp sh o o fd e n : „W a a r zouden w ij nu o ok nog e en knieval
kunnen gaan do en ? ’t B e s te is, dat w ij ons rüstig houden