hoofds chote l vo rm t, te rw ijl o ok een w itte k ip en w itte
eend nie t mögen o n tb re k e n , n e e r te leggen. Als de
godheid voldoenden tijd gehad he e ft, z ie h a an het
g e z ich t daa rvan te v e rlus tigen en de pamangkoe
e enige gebeden gep re ve ld he e ft, dan w o rd t de Stellage
m e t spe env ark en en al in de riv ie r g ew orpe n , w a a ro p
een a lgem e ene ram p a s p a rtij vo lgt en ie d e r z ie h een
deel d e r drijvende le k k e rn ije n tra c h t to e te eigenen.
Z o o d ra de padi is u itgeplant w o rd e n de leidingen
sc h oongem aa kt en h e e ft een tw e e d e fe e s t pla ats
balik soempah SS, d a t e en s o o r t van zuiv ering ten
doel hee ft, w a a rd o o r g eh e im e kw ad e invloeden van
d e sawahs w o rd e n afgew end en dat men v ie rt aan
de leiding, te r p la a ts e w a a r de hoofdv erde eling van
het w a te r ges chiedt. D e o ffe ran d en z ijn nagenoeg
d eze lfd e als bij het pamlaspas en o o k thans eindigt
h e t fe e s t m e t h e t w e rp e n van de o ffe ran d en in de
w a te rle id in g , en vangt, w a n n e e r zij e en eindw eegs
z ijn a fgedre ven, o p een te e k e n van den p am angkoe
Dit fe e s t h e e ft pla a ts bij n ieuw e m a an, en w o rd t, als
de ma an w e e r vol is, gevolgd d o o r h e t „noenas pan-
g la lanoe s” , w a a rb ij in den d o rp s tem p e l afw e rin g van
a lle z ie k ten in h e t g ew as en e en g ro o te o o g s t w o rd t
a fg e sm e e k t en dat g ep a a rd g a a t m e t de aanbieding
van heilig w a te r , den vo rig en dag geha ald in den
tem p e l te P o e tja k in g Goenoeng. V ijfe n tw in tig dagen
vó ó r den o o g s t b eg e e ft men z ie h n ogm aa ls n a a r den
tem p e l en v e rh e e rlijk t den d éw a g edurende d rie a c h te r-
eenvolgende dagen, ten einde hem te bew eg en , veel
voed in g sk rac h t aan het te veld staand g ew a s to e te
kennen en h e t aangena am van sm aa k te doen z ijn
iü noena s s é s a ri iS. A lle d éw a ’s uit n aburige tem p e ls
w o rd e n bij die gelegenhe id m e t hun eigendommen
en attrib u ten n a a r den hoofdtem pe l g e b ra c h t en
’s n achts b lijven da a rb ij de p é s a ré n — dat z ijn v rouw en
die z ie h t e r voldoening a an e en bij z ie k te a fg e leg d e
g e lo fte o f om an d e re re de n aan den diens t d e r goden
gew ijd hebben — de w a c h t houden. Z o o h e e ft e lk e
godheid a ls het w ä re e en lijfs to e t die hem en zijn
eigendommen b ew a a k t en v e rzo rg t. D e z e vrouw en
mögen in het huw e lijk tre d e n , doch w o rd e n uit den
tem p e ld ien s t onts lagen zo o d ra z ij e en kind hebben.
H e t la a ts te gem e en s ch a p pe lijk e fe e s t is het „oe s ab a ”,
d a t h ie r aanstonds nog nade r te r s p ra k e z a l komen.
D rie o f v ijf dagen v o o rd a t de o o g s t een aanvang
ne em t w o rd e n e enige d e r schoons te halmen gesneden
SS ngalapin Si, w a a rb ij men é én blad a an den ste e l
la a t z itten . D e z e halmen w o rd e n saam gebonden tot
e en bosje d a t men „nini” n o em t en bestemd is voor
duizend gülden b es te ed ; een g ro o te som, als men b edenkt dat z ij, evenals
de bovengenoemde, ten la ste is gekomen van slec h ts 6§n enk ele ve re eniqinq.
“ ^ ^ ^ l E T IN A L L E SO E B A K S Z IJ N D E Z E L F D E O F F E R F E E S T E N
IV O O R G E S C H R E V E N , W A A R O M H E T VO O R D E M E D E D E E L IN G
IV A N N A DE RE B l J ZO N DE R H EDEN W E N S C H E L IJ K IS H E T OOG
| T E V E S T IG E N O P B E P A A L D E SO E B A K S , B. V . D IE D E R DESSA
J K O E B O E T A M B A H A N . ZO O D R A A LD A A R D E J A A R L IJ K S C H E
we rkza am h e d en a an den dam iS de SmpSlan Boelian SS zijn a fgeloopen,
mo et aan de riv ie r een o ffe ran d e g eb ra ch t w o rd e n SS pamlaspas SS; w a a r -
mede beurtelings een der zev en soebak s, die v andaa r haa r w a te r ontvangen,
be la s t w o rd t. Aan den o e v e r der riv ie r w o rd t een bam b o e -s te llag e gebouwd
om daa ro p de vo orge schrev en offe ran d en , w a arv an een spe env ark en den
de godin van den rijs tb ouw , déw i S ri. Z o o d ra de oo g st hee ft pla ats gehad
en n a a r huis is g eb ra ch t, w o rd t d e ze in ontvangst genomen door de vrouw en
die vo o r het op sc h uren en al w a t e r v e rd e r mede geschieden m o et zorg
d rag e n ; de man la a t zie h d aa rm e de v e rd e r nie t in en zal in den re ge l o ok
geen inlichtingen kunnen geven om tre n t den vo o rra ad padi die nog in de
schüren a anw e z ig is, de dagen w a a ro p het vergund is z e te stampen, den
p rijs w a a rv o o r de padi en b ra s in de des sa ve rhande ld w o rd e n en derg e lijk e
aangelegenheden. Z ijn de bossen padi a lle opgeschuurd, dan w o rd t de nini
e r bovenop g ep la a ts t en ve rs pre id t d aa ro v e r z ijn zegen. T e g e n dat de padi
o p ra a k t w o rd t o o k dat la atste bosje g e s tam p t en een g ed e elte d e r v e rk regen
b ra s in e lk d e r slaaphuizen van de fam ilie n ee rgelegd, w a a r het geluk en een
ta lr ijk nag e s la ch t aanbrengL H e t k a f en s tro o w o rd e n in de leidingen g ew or -
W a n n e e r men a an a l d e ze fee sten g e tro uw deel neemt, en men verzuimt
o o k n ie t v ó ó r het planten en het oogsten z e k e r e mantra’s uit te sp re ken ,
kan men z ie h v e rz e k e rd houden van een ove rvloedigen o ogst; en v a lt deze
teg en , dan h e rin ne rt men z ieh een kleinigheid bij de o ffe rs te hebben ve r-
zuimd, o f w e l om an d e re re de n ze lf de schuld van dien tegenspoed te dragen.
H e t fe e s t w a a r het vo o rn am e lijk op a a n kom t is het re ed s te r loops ve rme lde
„oe s ab a ” o f oo g stfe es t, dat, al n a a r de p la a ts e lijk e g ew oo n te medebrengt,
even vó ó r o f spoedig na den o ogst pla ats hee ft. O p den dag, die aan het
e ig en lijk e fe e s t v o o ra f g a a t hee ft h e t z . g. „më kihis” pla ats, bij w e lk e g elegenheid
zie h a lle soebak -leden, fra a i uitgedost, n a a r het zee stra n d begeven,
de houten d raagstoelen w a a rin de goden z e te len en a lle bez ittingen van
den tem p e l benevens eenige uit bloem en en vruchten bestaande offe randen
mede voe rende , w e lk e na a ld a a r eenigen tijd tentoonge steld te z ijn g ew ee st,
stra k s als het d o n k e r g ew orde n is w e e r on d er begeleiding van de muziek
de r g am ë lan naa r den tem p e l w a a ru it z e afk om stig z ijn te ru g g e b ra c h t worden.
Dit is ee n e a lleg o ris c he voors te lling van een v e rfris -
schend bad dat den goden gegeven w o rd t om hen
günstig te stemmen to t het aanvaarden d e r morgen
aan te bieden offe randen. D e voorna ams te d ie r offeranden
worden be re id d o o r de huisgenooten van den
tem p e lw a ch te r, doch o ok is in e lk e fam ilie re eds dagen
v ó ó r het fe e s t de huisvrouw in de w e e r om voor
eigen re kening e enige eenvoudiger offe randen k la a r
te ma ken, w a a rb ij de f ra a is te bloemen en de beste
vruchten, die op het e r f te vinden z ijn, nie t worden
gespaa rd. De v e rd e re benoodigdheden vo o r het fee st
en de geme ens chappe lijke ma altijden als r ijs t, vleesch,
gebak, vruchten, enz., te ve el om op te noemen, moeten
d o o r de soebak -leden in evenredigheid to t de uitge-
stre ktheid van hun saw a h be z it gelev erd worden, en
ten einde deze le ve rantie s des te g em a k k e lijk e r te
doen pla ats hebben, is v o o r een ie d er eens en voor-
goed vastgesteld w e lk e b epa alde a r tik e len men ve rsch
affen m o et Si lanlanan Si; zo o d ra w o rd t vernomen
dat een z e k e r fe e s t za l pla ats hebben w e e t men dus
a l vo o ru it w a a rv o o r gezorgd zal moeten w orden. L2 »
Als de g ro o te dag is aangebrok en, b egeven de soebak-
leden z ieh al vroe g naa r den tempe l me t een hakmes
in pla ats van een k r is in den g o rd e l; z ij nemen in
een lange balé pla ats en hakken het vleesch, dat
daa rna te r v e rd e re bere iding aan de vrouwen gegeven
wo rd t. Z ijn deze daa rm ede k la a r en is de r ijs t ge-
kook t, en z ijn de spe env ark entje s g e ro o s te rd , dan
wo rd e n alle spijzen ve rdee ld op even veel doelang’s
Si houten schote is op één vo e t Si a ls e r personen
ge re chtigd z ijn aan den daa rop volgenden maaltijd
deel te nemen. O p eenige plaatsen binnen den tempel
w o rd t b eurtelings op de gamëlan gespeeld en ook
w o rd t het fe e s t door het uitvoeren van verschilfende
dansen opg e v ro olijk t. In e enige soebaks o. a. is het
de gew oonte dat v o o r e lk sawah-a andee l Si tëgak an Si
één m e isje m o e t uitkomen, dat den huwbaren leeftijd
nog n ie t b e re ik t hee ft Si rë djan g Si. Soms to t honderd
in getal, m e t haa r fra a is te k le e ren en me t bloemen
getooid, w o rd e n die me isjes onder het uitvoe ren van
bev allige dansen, w a a rb ij z ij de z ilv eren voetringen
teg en e lk a a r laten klinken, en onder begeleiding
de r gamë lan-muzie k driemalen den geheelen tempel
T e g e n den middag is de dans afgeloopen en bege eft
ie d e r zie h naa r huis om ec h te r w e ld ra opnieuw tem -
pe lw a a rts te gaan, de vrouw en ditmaal de houten
sc h o te ls op het hoofd dragende, w a a ro p hoog opge-
stape ld de o ffe randen z ijn n ee rgelegd. Een ieder
beg e e ft z ieh naa r een ste enen gebouw teg en o v e r de