Cuscuta filiformis. Lam. Flor, Franc, tom. x . p. 307.
Epitimo M a t th .
O f f . Cuscuta, Cassuta, s. Epythymum,
L o c . In pratis praecipue collium. A n n u a .
V i r . Blandum abstergens facit in morbis ab obstructione viscerum imi ventris
laudatum, sed nostris temporibus exsoletum, sive quod alia securiora remedia
prostent, sive quod videatur ' non certas virtutes habere haec parascitica pianta
ex variis stirpibus, quibus innascitur diversa principia hauriens. Exsiccatae
plantae pulvis datur a drachmis duabus ad drachmas tre s ,.in infuso a pugillo
ad pugiUos tres.
a. C o r o l l a s e x f i d a .
CRO CUS. L inn. gen. n. 5 3 ., syst. n. 55. T ourn. tab. 183. & 184.
Corolla sexfida, segmentis aequalibus erectis. Stamina tria. Stigmata tria convoluta
Capsula subrotunda trilocularis polysperma.
09. ( C r o c u s vemus.
Crocus tuba brevissime trifida. H a l l . hist. tom. x. p. 127. n. 1 157.
Crocus vernus latifolius, flore albo, & purpureo. C lus. hist. p. 203.
Crocus vernus albus’ latifolius variegatus. Bauh. pin. 65.
Loc. In montibus subalpinis ad nivem deliquescentem. P e r en n is .
10. CRO CU S sativus.
Icon. T a u r . Vol. I. tab. 52.
Crocus spatha' univalvi radicali, corollae tubo longissimo. L inn. spec. p. 50. Ger. 43. 1
Crocus floribus fructui impositis, tubo longissimo. R oy . Lugdb. 41.
Crocus sativus. Bauh. pin. 6 5.
Loc. Sponte in arvis S. Martin Mauriaiiensium. P e r e n n i s .
O rs . Quern ad mod um recte adnotavit Cl.. Hallerus (hist. tom. 2, p. 127.) distincta I
species est a C roco verno, non varietas j difert autem tempore florendi, loco I
natali, tuba profundius secta odorata, & aromatica, atque foliis, quae in sativo I
angustissima, & copiosa.
V i r . Qui apud nos, licet spontaneus, negligitur, variis Europae locis data operai
colitur ad usum tincrorium, & medicinalem . Colorata tubae pars ea e s t, quae |
in usum recipitur,& C rocum orientalem ojficinalem constituit. Proprietates habet |
Op ii aemulas, ita ut vi odoris sui possit etiam inebriare. Magna dosi intus da-1
tus, ut duarum, aut trium drachmarum potest hominem enecare, & mali etiam |
effectus externum incautum usum sunt consecuti. Odore suo ostendit principium I
narcoticum , subaromaticum , quo, ut diximus, laedi nervi possunt. Continet par- 1
ticulas sui generis oleosas salinis volatilibus junctas, quibus humores . attenuat, |
rarescentiam , ut dicitur, in sanguine inducit, vasa praesertim sanguinea aperit, I
capitis plethoram facile infert, nervorum actionem instar opii infringit, et |
partium irritabilitatem imminuit. Cautus interim C roci usus proficuus evadit in |
plurimis morbis, atque is multiplex e s t. Tumorum suppurationem promovet I
partium dolorem , atque tensionem Ieniendo , impacia sol vendo , atque motum I
quemdam intestinum suscitando, & solet a Chirurgis in hunc finem maturantibus I
medicamentis adjungi. Similiter etiam juvat ad contusiones resolvendas. Si parsi
plurimum doleat, multumque tensa evadat, aut materia tumorem facieils acris na-1
turae s i t , atque herisipelatosae, nocebit, eo quod non parum calefaciat, aestum* I
que in p arte, cui applicitus e s t, inducat. Intus frequenter datur ad menses, I
aut lochia in foeminis pellenda, & haemorroidum fluxum in viris promovendunt. I
Planum autem ex dictis est in iis tantum casibus prodesse posse, in quibus I
calefacientia rimedia opportuna esse queunt . Eodem tempore saepe inses* I
sus ex decoctionibus emollientibus, quae resistentiam vasorum imminuant, fieri I
solent. De caetero male se habere solent ex usu C roci homines mobilioris
naturae, temperamenti biliosi, & in quibus adest muriatica humorum conditio.
Convenir idcirco praesertim in pituitosis, atque illis , qui viscido muco redundaiu.
In cordis palpitatione Iaudatur. In ea autem tantum, utiliter adh'iberi censeo, quae
nascitur ex resistentia superanda per remedia aestum in sanguine, gignentia,
mucum solventia, vasaque aperientia :• non autem i l la , quam producat, aut
sustineat nimia fibrarum mobilitas, aut nervorum actio aucta ex materia a c r i,
& exstimulante. Magnam solet utilitatem afferre in cordis palpitatione ex'sup-
presso mensium, aut haemorroidum fluxu. In febribus anomalis, quotidianis, atque
imminuto cibi desiderio, capitis gravedine, corporis lassitudine, aliisque malis,
quae diuturnam maestitiam consequuntur, prodest usus C r o c i orientalis, qui solet
jungi aliis cum remediis amaris , tonicis , aromaticis , aut etiam exstimulantibus
pro varietale circumstantiarum selectis. In morbis pectoris frequenter adhibetur
tamquam remedium, quod expectojationi faveat, atque pulmonum vasa expediat.
In tussi catarrhali, astmate humido, dyspnoea & c . ex pituita tenaci penden-
tibus omnino convenir. Si matéries sputorum crassorum reses in piilmonibus
haereat, solus C rócus non sufficit. Caute admodum in morbis pulmonum ' febrili-
bus imperandus est : perniciosus autem est in pleuritide biliosa, atque tussi, quae
fuerit comes morbillorum, aut scarlatinae : in tussi convulsiva etiam nocuisse
observavi . Abstinendum est ab usu C r o c i in i i s , qui proni sunt ad morbosum
sanguinis fluxum, quacumque ex parte ille venerit. Quod autem attinet ad vim
soporiferam C r o c i in hunc scopum non puto esse adhibendum; commodius enim,
certius, atque securius remediis ex o p io , aut papavere albo desiimtis h’uic ’ iodi-r-
cationi satisfacere Medicus potest. Dari solet C ro cu s orientalis in substantia, ut
É dicitur, s iv e 'in pulverem redactus a granis decem ad scrupulqm unumj drachmae
unius dosis nimia est, neque sine detrimento praescribitur.
GLADIOLUS. LlNN. gen. n. 5 5 .,- syst. n. 57. ToURN. tab. 190.
Corolla sexpartita ringens. Stamina tria. Tuba trifida. Capsula trilocularis polysperma.
3 1 1 . ( jL A D IO L U S communis.
I con. T aur. Vol. I. tab. 53.
Gladiolus foliis ensiformibus, floribus distantibus. LlNN. spec. p. 52.
Gladiolus floribus uno ver su dispositis major. B aUH. pin. 4 1 . G aRID. tab. 42.
Gladiolus sive Xiphion. B auh . hist. II. p. 501.«
Loc. Inhabitat segetes collium, & montium humiliorum. P er e n n is .
IRIS. L inn. geri.n. 5 7 ., syst. n. 59. T ou rn . \tab. 186. 18 7 . 188.
Corolla sexpartita* laciniis alternis reflexis. Tubae apex trifidus abit in tres lacinias
petaliformes tegentes stamina tria. Capsula trilocularis polysperma»
3i i . I ris pseudacorus.
Icon. T aur. Vol. I. tab. 5 6.
Iris corollis imberbibus , petalis interioribus stigmate minoribus^ foliis ensiformibus. LlNN.
spec. p. 5 6.
Iris imberbis lutea nervo fo lii eminente. Hall. Helv. 28 1.
Iris caule inflexo, foliis ensiformibus, petalis erectis minimis reflexis imberbibus.' H a l l . V
hist. 2. n. 1260.
Iris laciniis corollae interioribus stigmate brevioribus. BoHEM. Lips. p. 2. n. 3.
Iris lutea. L am. Flor. Franc, tont. 3. p. 496.
Iris palustris lutea, seu Acorus adulterinus. B au h . hist. 11. p. 73 2.
Acorus adulterinus . B au h . pin. 3 4.
Acoro falso M a t th .
O f f . Acori palustris radix.
Loc. Ubique locis paludosis. P er e n n is .
V ir . Adstringens & acris alvum fortiter p e llit. Cum tutiora purgantia prostent,in
usum-medicum minime venit. Caveant Pharmacopolae, ne pro Calamo aroma-
tico Acori hujus radicem obtrudant.
Y