34 C L A S S I S I. -P L A N T . IE
striati tubalati g la b r i, ora quinquefida, & patenti. Striae majores segmenta
calycis dividunt, intermediae minores ad interstitia usque segmentorum calycis
pervenmnt. Striae majores semper in spinas abeunt, non ita minores. Summus
numerus spinarum ad limbum calycis mihi decennario major non occurrii
Tubus fiori« tubo calycis pene aequalis. Galea floris parum fornicata est exiguo
hilo incisa alto , & denso unuique villo tecra ; barbae segmentimi medium ex
cordato-quadratura emarginatum, & laeviter utrinque reflexum ; Alae acutae
Stylus bicornis. Antherae sunt obscuro-purpureae. Semina oblonga, acuminata'
non aspera. ° ’
P R U N E L L A . LlNN, gen. n. « 5 4 ., syst. n. 73 5 . T o u r n . tab. 84.
C a ly x bilabiatus, superiori quasi resecto brevissime tridentato. Galea ampia fornicata
-■ laevissime incisa ; barba ad caulem reflexa tripartita, medio segmento
semicirculari crenato. Filamenta bifurca.
113. P R U N E L L A vulgaris.
Icon. T aur. Vol. V. tab. 1 7.
Brunella folus ovato-oblongis, calycibus superne truncates. H a l l . hist. tom. 1. n. 277.
Prunella fo lu s omnibus ovato-oblongis petìolatis. LlNN. spec. p. 837.
Brunella vulgaris. Scop. Fior. Cam. ed. 2. p. 4 15 .
Brunella major fo lio non dissecto. B au h . pin. 260.
Brunella flore minore vulgaris. B au h . hist. III. p. 428.
Loc. Nihil ad v ia s , arque in pratis vulgatius. P er e n n is .
V ir . Abstergit, & modice adstringit. Vulneribus utiliter imponitur. Vulnerarias
decoctiones, quibus Medici utuntur in internis ulceribus, & ad sanguinis fluxura
cohibendum ingredi soler Prunella. Speciatira autem recipitur in gaigarismatibus
ad uvulae morbos, & ab hac v i suum nomen accepit. Commendatur etiam ad
oris ulcera cum melle conjuncta. Praescribitur ex aqua decocta,aut succiis ex herba
etpressus, qui dari potest ab unciis duabus ad quatuor.
24. PRUNELLA grandiflora.
Brunella folusovato-oblongis, calycibus superne tridentatis. H a l l . hist, tom .i.n . 278.
Brunella caerulea magno flore. B au h . pin. 260.
J a c Q. Fior Ausir. tab. 3 7 7 .
Brunella flore majore. R iV. tab. 29.
Brunella flore magno, folio non laciniato. Bau h . hist. IH. p. 429.
Loc. In pratis collinis, & montanis. P e r e n n is .
25. PRUNELLA laciniata.
I con. T au r . Vol. V. tab. 13 . 16.
Prunella foliis imis integris, superioribus laciniatis, parviflora. C r a n t z . fase. IV . ed.
2. p. 280. J
Prunella folus radicalibus petiolatis integerrimis, caulinis laciniatis. Gou. Fior. 79. n. 2.
Prunella folus ovato-oblongis petiolatis, supernis quatuor lanceolati dentatis. LlNN.
spec. p. 837.
Brunella foliis imis ovatis oblongis, fo liis caulinis dentatis, & semipinnatis. H a ll .
hist. lom. 1. n. 279.
J a c q . Fior. Austr. tab. 378.
Brunèlla foliis pinnato-laciniatis. G e r a r d , p. 260. n. 2.
Brunèlla foliis imis integris, superioribus laciniatis, parviflora. H a l l . Helv. «37.
Brunella folio laciniato. B au h . pin. 261.
Brunella flore albo parvo, folio laciniato. B au h . hist. 111. p. 429.
Brunella II. non vulgaris albo flore. C lus. hist. 2. p. 43.
B. Brunella verbenulae folio, flore caeruleo. V a il . bot. p. 22. tab. 5. f i 1.
Zoc. Vulgaris est in pascuis siccis, & apricis agri Pedemontani: saepissime florem
album, aut ocroleucum ostendit. P er en n is .
12 6. PRUNELLA hyssopifolia.
Icon T aur. Voi. X V I I . tab. 33.
Prunella foliis lanceolato-linearibus ciliatis subsessilibus. LlNN. spec. p. 837«
Brunella hyssopìfolia. B au h . pin. 261.
Loc. Legit in agro Nicaeensi Joannes G iu d i c e . P e r e n n is .
O b s . Ex agro Nicaeensi in hortum translatam longe minus strigosum, atque P r u n e lu e
vulgari proximum habitum acquisivisse observavi. Similem observationem seminum
satione, piantaeque cultura instituit Cl. B e l l a r d i . Plurimum suspicor meram
varietafem, non distinctam speciem esse.
BA LLOTA . LlNN. gen. n. 639., syst. n. 720. T o u r n . tab. 8y.
Calyx hypocrateriformis quinquedentatus decem-striatus. Galea concava parum emarginata}
barba trifida, segmentis lateralibus acutis, medio plano crenato.
127. B a l l o t a nigra.
I con. T aur. Vol. V. tab. 146.
Ballota , foliis cordatis indivisis serratis, calycibus acuminatis. LlNN. spec. p. 8 14 .
Ballote foliis cordatis serratis, verticillis nudis. H a l l . hist. Tom. 1. n. 259.
Marrubium nigrum foetidum. Ba u h . pin. 230.
Ballota foetida. L am . Fior. Frane. Tom. 2. p. 38*1.
Ballota. M aTTH.
Marrubium nigrum, sive Ballote. B au h . hist. III. p. 318.
O f f . Marrubium nigriim, sive Ballota.
Loc. Sepes, & ruderata saepe cum urticis inhabitat. P e r e n n is .
V ir . Cum cardiaca viribus convenit foetida amara calefaciens pianta, sed v ix in
usum venit.
O b s . Ballota alba visa est a Cl. B e l l a r d i prope Majon secus viam, quae ducit
ad Vicum Borgo d? Ales. Jamdudumhaec pianta in horto culta, atque cum nigra
comparata non videtur specie distinguenda.
BETONICA. L inn. gen. n. 6 3 1 ., syst. n. 718. T ou rn . tab. 9 6.
Ca lyx bilabiatus aristatus. Tubus longus cylindraceus incurvus} Galea adsurgens
integra, autfissa} barba trifida, lacinia media latiori emarginata.
128. B e TO N ICA officinalis.
I con. T au r . Vol. IV. tab. 132. f . 1. & tab. 133. f . 2.
Betonicaspica interrupta, corollarum lacinia labii intermedia emarginata. LlNN. spec.p.810.
Betonica alis septemfloris, foliis imis petiolatis rugosis ovatis crenatis. Sc o p . Flor. Carn.
p. 462. n. 2. ed. 2. n. 729.
Betonica verticillorum calycibus, bracteisque spinulosis , tubo longissimo . C r a n t z . fasc.
IV. ed. 2. p. 255.
Betonica lacinula intermedia cor ollarum labii inferioris emarginata. R o y . Leyd. p. 3 1 <5. n. 1.
Betonica purpurea. B auh. pin. 235.
Betonica vulgaris purpurea. B auh. hist. III. p. 301.
Betonica. M a t th .
B. Betonica alba. B auh . pin. 235.
Loc. In pratis collinis, & montanis, & in sylvis abunde. P e r e n n is .
V ir . Herbae cum radice siccatae pul vis errhinum remediura facit. Olim de v i
praesertim cephalica hujus stirpis mira praedicabantur, quae ab observatione mi-
nime confirmantur} neque tantas vires odor, & gustus plantae promittunt. Indicant
quidem principia exstimulantia, spem autem non faciunt remedii nervini, &
tonici. Virtutes tamen abstergentes, & exstimulantes eidem inesse crediderim .
Radices nauseosae sunt, & fortius exstimulant, atque recentes vomitum, & ai-
vum movent unciae unius dosi ex aqua decoctae.