Temper at ura terroe in Lapponia»
Observadones et expérimenta jam allata satis
commonstrant, temperaturam xnediam aëris tot jus
anni vegetationem haud definire vex constituere. Ab-
jicienda igitur est spes scalam climatum inde accipi-
en di, et quærenda est hæc scala ex alio principio.
Haud dubitamus, quin temperatura terræ, in fonti-
bus scaturiendbus bonis observata, huic consilio op-
time inserviat. et methodum satis bonanx climata
quasi per scalas emedendi præbeat. Experimentis
certif et per. plures annos continuatis scimus, terraxxx
Upsalice in Svecia media gaudere tèmperatura -f-6 °.5
therm, centigr., unoque igitur gradu calidiorem esse
aëre ejusdem loci. Ad urbem Gevaliatn, übicrescere
incipit A ln u s in can a } temperaturam terræ -f- 5°. 5
esse reperimu8; et in Kroppa, Vermlandioe ferrimon-
tanæ paroecia, etprçpe Aboam Finlandiæ, ubi primum
occurçit Ca rex globularis, ad 5 °.o subsistit. Medel-
padiæ oppidum Sundsvall, ubi ultima Pyrus Malus
maturescit, temperatura terræ -f- 4° .o gaudet. Ad
lacum Tafvehjàn inter oppidum Umea et limitem
Lapponiæ Umensis, n b i Gallam palustrem, Peroni-
cam officinalem etc. anxisimus, plures reperimus fontes
d. 3. Julii et g August! eadem temperatura scil. 2°. 9
præditos. In ipso limite Lapponiæ ad Tegsnas fon-
tem observavimus d. 5 Augusd cujus temperatura 2°. 6
erat. Ad pagum Tansele in Lapponia Umensi duo
sunt fontes, quorum temperatura d. 9 Julii et d. 3 Augusd
fuit2°.q ; aliusquoque ejusdem regionis fons adStorbac-
ken temperaturam + 2°.3 ostendebat. Juxta Sorsele
ejusdem Lapponiæ, fontem reperimus profundum et
valde scaturientem in palude Râfva - xxx.yran, qui bis
mense Julio temperaturam 20. o habebat; et ad' coloniaux
Risniis juxta lacum Vindelensem alium vidimus
temperaturæ i®. 8- Irx alpe Giwo-rten et quidem ad ter-
minum suprexxium Betulce alboe reperimus fontem
temperaturæ + i° . 4.; alius fons supra terminum Be-
tulæ habebat i ° .2 ; et tertius adhuc altius situs, ubi
Andromeda hypnoides crescere incipiebat, temperaturam
adhuc i ° .o ostendebat, idque in fine mensis
Julii. Ouamquam mihi non contigit, hos fontes variis
anni temporibus experiri; tamfen eorum cum fontibus
in Svecia planiori sitis analogica progressif? respect«
temperaturæ, et id ipsum, ■; quod eos versus fmem
æstatis observavi et inter se convenientes in veux, coxxx-
monstrare, videtur, eos temperaturam terræ quodaxn-
nxodo veram præbuisse. Quod si ita est, radonem ha-
bemus probabilexrx colligendi, punctum congelationis
temperaturæ terrenæ cum ipso limite nivali coincid
e s , terraxxxque intus frigore non rigescëre, antequam
superficies ejixs glacie et nive continua obducta sir,
terminumque uldmuin temperaturæ terræ, terrrxinum
f quoque constituere omnis vegetadonis et oixxnis vitæ
jorganicæ., Hic terminus certissimum nobis præbet
"punctum, e quo otnnem vegetationem et vixn pro-
ducdvaux vitalem certis gradibus emetiii possimus.
S i, his rationibus nisi, temperaturam terræ in
aldtudine templi Enontekensis quæritmxs, earn -j-x°.7
;esse, colligerepossumus; adeoque temperaturam terræ
4°. 3 calidiorem. esse tenxperatura aëris ejusdem
loci. E s t, quod miremur ta 11 tain differentiam esse,
cum sciamus--temperaturam aëris e f terræ ad Upsaliaxn
nonnisi uno gradu difFerre. E contrario texnperatu-
ranx aëris et terræ prope Promontoriunx septentrionale
1 vel in regione ixxaritinxa .Lapponiæ comparantes, longe
aliarxx reperixxxus propordonem qxxaxxx ad Enontekis.
Meritissimus de geographia Lapponiæ ille Hellant
teixxperaturam puteoruxxx in Vadsëa observavit, eaxxx-
que reperit d. 5. Augusd + 2.5 et mense Decenxbris
-f- 2.0. Equidexn observationem posteriorem pro
certiore lubenter acceperim, utpote factam in illo
tempore anni, quo temperatura terræ xxxinus profun-
dæxxxedium servare solet; et ita temperaturam ad Vads-
oain in limite Betulæ sitam tantum o°.6 calidiorem
habuerim quanx in eodexn limite supra alpexn Gi-
vorten. Cum vero hanc observationem cum observa-
tionibus teixxperaturæ aëris ad Promontorium • septentrionale
comparanxus, nascitur tantuxxx parva diver-
sitas inter temperiein aëris et terræ in maritimis locis,
utpote quæ vix uno gradu temperaturam aëris supe-
ret. Itaque hæc omnia expérimenta commonstrant,
quam bene texxxperatura terræ respondeat végétation!
et facultati productivæ clixxxatis, idque in locis ubi tem-
jperatura media aëris dissimillima est vegetationi et
clima justo rigidius indicat. Hoc quidem ita
explicaveriin, nivenx, quæ per 7 § ‘menses terram te-
g it, ixnpedire qiioxninus frigus hyeixxale terram pened
2