xxvj O B S E R V A T I O N E S
quæ ipfi indodti exfcripferant. Nonriulli deuiquc, quuiw
vellent perfuadere aliis fe codices pofïïdere integriores ,
feripta edcbant quibus addiderant è fuo , quas additioneç
religiose exfcribebant viri quidam nimis creduli. Non lo-
quor de iis quæ à mulds exfcribebantur uno distante ; neer
difficile eft excogitam quanta & quam omnigena vel ex
dictante vel ex fcribentibus menda irrepferint.
Quum fcnpta aliquot vetera ob tam diverfas caufas
fion nifi depravata, trunca , mutila , lacera , ad nos per-
venerint , licetne dare operam ut ea priftino nitori refti-
tuantur ? licetne addita tollere , fublata addere , tranfpo-
fita in fuum locum reponere ? Quæftionem in medium
afferre > ut mihi videtur, earn folvere eft ; & qui rdgat
ïttrum edenda fint opera græca Sc latina , menda fervando
quæ irrepferunt} vel ea , ut par eft , corrigendo , is rogat
utriim opus aliquod gallicum de integro edendum fit cum
mendis typographies ; is rogat utrum errata amanuenfis
alieujus qui ftylo & penicillo caradteres delineat, digniora
fint quæ fetineantur , quàm errata alicujus opificis qui
mobiles ordinat litteras, utindè lineæ Sc paginæ efformen-
tur ( i) . Dodti quidam bené cordati leges ftatuerunt & régulas
quibus cognofcatur undè adulteratus fit textus ali—
quis, & undè poffit emendari. Ad quid vero utiles effent
hæ leges & regülæ , fi his uti nunquam liceret ? A t , in-
qnient , non mutato textu , fed relidto qualis fe habet,
emendationes ad marginem funt apponendæ : id eft, relin-
quendum malum , & remedium extra ponendum. Præter-
e a , fi textus omnino purus fit 8c nitidus > ac raræ duntaxat
(i) Is opifex qui in meis oratorum græcorum edirionibus typos difi-
ponit, fuæ artis alioqui peritiflimus, fermonis græci & latini ignarus eft
omnino. Menda quæ ipfi neceiTario excidunt, quamvis attentus fit, nec
mendofum codicem in manibus habeat, me fingulis -diebus edocene
C R I T I C I . xxvij
fipparfeant adulterationes , tunc poffunt, imô debent , ut
plurimùm , emendationes apponi ad marginem , aut infra
paginam rcjici. Vemm fi , ut in omnibus ferè Lyfiæ feriptis
& in aliis aliquibus , fingulæ fermé lineæ textum exhibeant
miferè corruptum , tunc plurima diverfaque & menda Sc
figna annotationum tædium feripto importabunt, hujus-
que vim & elegantias promts obruent. Carmina, ora-
tiones , & alia ejus generis feripta , uno tenore legi debent
ut intélligantur ; atque ideô jacent negledlæ à plurimis,
vel editiones illæ incondito eruditionis apparatu extumef-
centes , vel eæ quæ ut annotationibus omnino vacuæ funt,
ita mendis quibus codices manuferipti featent refertæ.
Quæ tarnen , licet per fe vix legantur, adjumenti non pa-
rum afferunt perito editori, undè eas conficiat editiones
quæ facili negotio legi queant.
Neque dicant temeritatis effe emendationes immittere
textui fine ullâ codicum manuferiptorum automate. Nam
primumquidem libertate eâ quam temeritatem vocant & li-
centiam , ufî funt fæpius præftantiffimi editores ; atque id
unum ipfis , ut jam dixi, crimini datur , quod, ledftore non
monito , corredfiones fuas in textum aliquoties injecerint.
Deindè , fi univerfi codices evidenter peccant, cur menda
evidentia in textu relinquerentur ? Hie iteriim adhibebö
earn comparationem quam fuprà attuli, quamque arbitror
ad rem decidendam maximè conferre. Num , quæfo , fer-
varentur in gallicâ editione nova ipfi errores typographici,
quia univerfæ editiones quæ antecefferunt his erroribus la-
borarent?
quomodo veterum feripta à fcribentibus potuerint adulterari, &: mihi
fæpe textuum reflituendorum vias aperuerunt. Non à me poftulat opifex
ut ipfius erratorum rationem habeam, Sc mihi per ipftifai licet ea
emendare.