rubro-fuscae aut superne nigricantcs, vix virides, inferne lacvigatae, superne irregulariter verruculosac ct
papillosae, extus passim foveolis ovatis aut ellipticis fuscis imculptae atque paleis tenuibus griseo- fuscis
adspcrsac. Aetate provectiore, dum rhizoma attollitur, squamae excrescunt et extra terram fiunt proto-
phylla (s. frondes primae formationis, conf. Tab.LX X I.) coriacea, magna, semiorbicularia, margine plus minus
crispo aut lobata, adscendentia, circa stipites succrescentes in caespitem amplum collecta, testaceo fusca,
passim scrobiculata et paleata. Frondes bipinnatae in uno rbizomate nonnullae simullancac, erectae, 3 — 5-
pedales, caespitosae, excluduntur gemmis subglobosis, margini rhizomatis, ubi in squamas abit, enatis. Pri-
mum inter squamas arete compressas latent, tunc vernatione non circinata sed uncinata aut incurya inter
squamas emergunt et cito evolvuntur. Stipes pedem et quod excedit altus, basi, ubi nonnunquam fere polli-
cem diametro aequat, bine squama vaginatus, fere teres, paleis fuscis, praecipue in parte basilari, instruc-
tus. Rhachis plures pedes alta, in parte inferiore teretiuscula, in superiore supra bicanaliculata subtus con-
yexa, ad pinnarum exitum incrassata, ibique densius paleata. Pinnae oppositae, numero jugorum secundum
rhacheos longitudinem diyerso. Rhaches pinnarum pariter ac communis teretiuscula supra canaliculata ad
pinnulas paleata et incrassata, antice crista herbacea tamquam ala decurrente praecincta. Pinnulae forma et
magnitudine valde variae, quam quidem varietatem in Tab. nostr. L X 1X . et L X X . conspicias; aliae sunt
breyiter lineari - lanceolatae, aliae longe acuminatae, basi plus minus cuneatae 'aut subcordatae, margine
praesertim antice serratae yel duplicato - serratae. Costa media et yenae bifurcae in facie inferiore frequenter
adspersae paleolis fuscis irregularibus. Color superne laete viridis, inferne nonnihil pallidior. Sori
lin. £ — 1 longi, elliptici, pallide testacei, indusio juniore testaceo -viridi, tandem fuscidulo. Sporangia in
quoyis latere 6 — 12, in junioribus soris supra conyexa et clausa, in adultis dorso rima irregulari transverse
hiantia. Gongyli in cumulo albi, seorsum adspecli albi cum tinctura rosea, oyales, membrana exte-
riore reticulata.
Crescit in sylvis aboriginibus montanis Prov. Sebastianopolitanae passim, e. g . in Serra
de Estrella, locis umbrosis humidis, ad torrentes rel. 7J.
Expl. Tab. LX IX . Frondis sterilis Marattiae cicutaefoliae pars, e minoribus, a facie superiore, adjecta
pinna fertili e basi frondis, cujus pinnulae inusitatas formas affectant. a. Pinnae fertilis' pinnula termina-
lis. m. n. — 1. Compaginis parenchymatosae sporangii effoeti diagramtna. 2. Sectio transversa per sori junioris
alteram extremitatem, qua indusii et marginis sporangiorum interni fabrica patet. 3. Cellulae indusii. Fig., *. — 3.
valde auctae. — 4* Marattiae alatae squama gemmam proferens, a facie interiore, cum concavitate pro stipite
frondis jam evolutae. 5. Eadem squama a facie exteriore, vemationem frondis novellae exhibens. Has duas
figuras in horto regio berolinensi delineatas benigne communicavit amicissimus L in k .
Tab. LX X . Pinnularum diversae formae, m. n.. rr* o. Sectio transversa sori, qua demonstrare velimus
sporangiorum in venula insertionem atque cum indusio intimum nexum. 2. Sporangia duo juniora, ita sectione
verticali aperta, ut compages reticulata appareat cellularum, quibus gongyli continentur. 3. Sectio verticalis per
unius lateris sporangia immature ducta, monstrans eorum cava versus lineam medianam convergere. 3. Sori
immaturi sectio horizontalis, positionem sporangiorum alternam exhibens. 4. Paleola e division e venae. 5. Pa-
lea e rhachi frondis. Omnia magnitudine aucta.
Tab. LX X I. Caespes protophyllorum cum emissis inde stipitibus. Hanc figuram secundum iconem in
horto regio beroh'nensi fa eta m a cl. Otto benevole communicatam exhibemus.
Tab. LX X II. II. Particula pinnulae fertilis a facie inferiore, cum soris apertis. 2. Particula pinnulae
fertilis a facie inferiore, resectis soris, ut parvi calli appareant lineares, tamquam sororum receptacula. 3. So-
rus junior minor, adhuedum dausus, a latere. 4* 5. Sori duo aperti. 6. Sorus plura sporangia colligens, a
dorso, et 7. idem a basi. 8. Idem apertus. 9. Gongyli. Omnia varia magnitudine aucta.
ADNOT. Marattiaceae, Kaulf. (quae Agyratarum genn. Beruh., Poropteridum et Schismatopteridum
genn. Willd., Poropterides Spreng.) cum verarum Filicum variis familiis conveniunt epiphyllospermia, differunt
praesertim annuli circa sporangia et vernationis circinatae defectu. Characterem ita exhibemus: Sporangia hy-
pophylla, exannulata, membranaceo-coriacea, in vena biseriatim sessilia, superne rima aut poro hiantia, libera
aut conuata, nuda aut indusio adnato tecta. Gongyli oblongi, reticulati, subtuberculati. — Rhizoma crassum.
Frondes bi- tripinnatae, fertiles similes aut dissimiles, in angulo frondis e gemma arete clausa exclusse, veraa-
tione hamata aut incurrata, non circinata, squamis gemmae in protophylla ampla membranacea vel coriacea ex-
crescentibus. Stomatia et reliquus character phytotomicus uti in Polypodiaceis.
MARSILEACEAE, B artl.
G e n e ra : R h izo sp e rm a rum R oth. * ;D . C . , S preng.; R h i-
z o p te r id um M art. (Flor. E r l.), W allr.; R h izo c a rp a rum Batsch.,
B isch,; H y d ro p te r id um W illd.; M a r s ile a c e a rum R . B r.; Sal-
v in ia c e a rum L ink.
Sporocarpium nuciforme incomplete valvatum indusia plura gelatinoso - membranacea
arete connata colligens, et cum iis concretum (ideo: receptaculum plurilocu-
lare corticatum A uct.). Sporangia intra indusia ordine digesta, reticulato-membranacea
, subgelatinosa ; alia continentia nu culam solitariam granulis amylaceis farctam,
monogongylam, prolem unicam tandem emittentem ; alia (antherae vel spermatocy-
stidia A uct.): sacculi subpyriformes, globulis (pollinariis A uct.) referti.
Caules rhizomatosi, in udis repentes. Folia quadrifoliolata aut lamina carentia,
circinatim vernantia, fructificationem in basi folii aut in petiolo adnatam ferentia,
sessilem aut pedunculatam.
C haracter p hytotom icus. Caulis et petioli longitudinaliter loculosi. Fasciculus
vasorum centralis simplex, e vasis scalariformibus et prosenchymate compositus,
medio includens compaginem cellularum elongatarum, amylum, continentium. Folia
nervis, venis et stomatiis praedita.
I. MARSILEA , L., ScHREB.
L em m a Juss., Z a lu z ian sk ia N eck.
Sporocarpium ovale, incomplete bivalve, intus longitudinaliter disseptum; in
locellis transversalibus sporangia elliptica, nuculA surculigerA foeta (ovaria R. Br.),
et sacculos pyriformes, globulis pluribus (polline A uct.) refertos ferentia.