PO L Y PO D IA 9 8 C E AE. X. D IC K SO N IA .
dimidiato, paginae inferior! lateribus adnato, margine frondis extenuato (quasi ex superioris paginae cellulis solum
modo formatus esset), simul nonnihil cxcavato, sed vix in inferiorem paginam revoluto. Si vero hanc Sac-
colomatis structuram cum Davalliae contuleris, hujus generis characterem vix ac ne vix quidem ab illo dilferre
invenies, nam dispositio sororum contigua, in Saccolomate obria, pendet a frondis figura venarumque decursu,
ita ut Saccoloma elegans pariter dissecta ac in Davalliis obvenire solet, soros a se invicem remotos (non con-
tiguos) exhiberet; alia vero differentia essentialis inter utrumque genus non superest, nam indusiorum longitudme
Davalliae valde variant (jam indigitante cl. R. Brown, in charactere, Flor. Nov. Holl. p. 156.): aliis e. g. D.
bidentatae, epiphyllae, pyxidalae, longum est et quasi urceolum dimidiatum longitudinaliter adnatum refert, aliis,
uti D. fumarioidi, gibberosae, adiantoidi, breve est vix semicirculare. Nec in eo differentia generica quaerenda,
quod margo super sorum altius aut brevius promittatur. — Lindsaea, genus multis notis affine, praesertim sons
linearibus et indusiis ex apice venarum, una plurium, ortis distinguitur. Genera filicum hoc indusio du-
plicis originis et quasi mixtae donato firmis characteribus ab iis removentur, quae indusio vero plus minds glo-
boso circum circa basi adnato gaudent. Talia habemus indusia in Sphaeropteride Wall, (non Beruh.), eaque
quasi in duas valvulas secta in Cibotio Kaulf. (Pinonia Gaud.) , irregulariter vero laciniata in Woodsia, cui,
monente R. Brown (in Wall. pi. Asiat. I. p. 41.) Physematium Kutizii synonymon adscribitur.
ADNOT. II. Sporangiorum Dicksoniae tenerae orlus et incremenlum. Multum jam inter auctpres dispu-
tatum est de natura partium, quibus Filices tamquam fructibus et seminibus instruuritur, ita ut haud ingratum
opus in nos suscipere videamur, dum illarum partium inde a primo genescos stadio historiam enarremus. Spe-
ramus enim fore, ut, lumen ex ipsa observatione petendo, inde forsan nonnulla derivarepossimus, quibus vera
fructificationis filicum indoles et significatio illustretur. Neque, quod sciamus, filicum sporangia per ornnes evo-
lutionis gradus observata et depicta sunt, licet cl. L. Ch. Treviranus (Vermischte Schrift. Vol. IV. p. 64 “ 70-)»
de indusii natura verba faciens, et illorum ortum paucis recte designasset. (Conf. ejus tab. III. ƒ. 6.) Dickso-
nia teuer a fere per totum annum in horto nostro laete vegetat atque frondes profert aetate, magnitudine, evo-
lutionis stadio diversas, quas inter semper una alterave existit novella, quae apicem primarium, pinnas pinnulas-
que involutas gerens, eximium vernationis sic dictae circinatae exemplum exhibet. (Tab. LX V I . ƒ . 4) Tali in
fronde vides supremas pinnulas quasi in capitulum compactas, sibi arete appressas atque in pagina inferiore,
unica quae tunc luci patet, pilis, quam in adultis partibus multo frequentioribus, pubentes. Hac quidem aetate
pinnula, quae postea in sex, immo duodecim linearum longitudinem excrescit, vix dimidiam aequat. Mollis
tunc est, et compagine cellularum inaequaliter pentagonarum aut hexagonarum, multo muco repletarum, tarn
laxä, ut, inter laminas vitreas pressa, facile in cellulas solitarias vel in irreguläres illarum moles secedat. Colore
est laete viridi, in nervo, venis venulisque, jam omnibus rite evolutis, multo dilutiore atque quasi semipellu-
cido. Sunt autem hi nervi et venae nonnihil depress!, atque constant paucis cellulis ^elongatis et vasis spiralibus'
simplicibus vel in reticulata transenntibus 6, 5, 4 , 3 , parallelis, nunc omni decursu aequalem diametrum exhi-
bentibus, nunc passim dilatatis (quam ob causam d. Treviranus, 1. c. p. 66. ea „vasa vermiformia“ appellat).
In ultimis venulis solummodo 2 sunt, ibique versus apicem nonnihil divergunt, ita ut apices omnium nervorum
venarumque, non omnino excurrentcs, sed intra marginem deliquescentes, ibidem in clavae formam intumescant;
quam fasciculorum vasorum exitum d. Bernhardium primum animadvertisse constat, statuentem, inde vim mas-
culam quodammodo agere. Quaevis pinnula, hac aetate spectata, faciem praebet inferiorem mutuä pressione con-
vexulam, margineque in cristulam unam aut plures — tot, quot postea sori in pinnula evolvuntur — abit, quae
accuratius inspectae tamquam prima futurorum sororum initia probantur. Constant vero hae cristulae duabus
membranulis, ex ipsius paginae margine productis, sibi labiorum instar incumbentibus, atque lineold obscurius
viridi, in imo inter labia recessu decurrente, con data e congerie muci amorphi, quasi diversos gyros et lobulos ex-
hibentis, aut tenuissimarum cellularum mucosarum subvirescentium. Quarum membranarum altera est lobulus
frondis postea sorum uno latere obvolvens, altera indusium, mucosarum vero cellularum linea est sori initium.
Haec omnia pauBo post, dum pinnula jam linearem et quod excedit longitudinem adepta est, multo evidentiora
evadunt. Tunc enim pinnula, a facie inferiore spectata (Tab. LX X I I . f . /)•) indusium exhibet planiusculum,
secundum marginem lobulo frondis reflexo passim obvolutum, interque utramque membranam conspicies agmen
P O L Y P O D I A C E A E . X. D IC K SO N IA . 9 9
sat densum utriculorum ovatorum aut obovatorum, saturate viridium, quorum quisque in singulum sporangium
adolescit. Resecto indusio et lobulo frondis replicato, omnis horum' utriculorum congeries facile conspicitur,
numero 80_ 100, in parenchymate nonnihil incrassato, tamquam in receptaculo ita positorum, ut axis longiludinalis
sursum tendat. Magnitudine haud omnino conveniunt, ita ut majores centrum occupantes lin. par.,
minores in ambitu diametro aequent. Hoc primo stadio superficiem ostendunt laevigatam, nitidulamj, simi-
larem, et habitu exacte referunt algam illam amphibiam, Botrydium argillaceum Wallrothii (Fig. 5.), Pinnula-
rum superficiem hac juvenili aetate pluribus adspersam esse pilis, supra monuimus; jam nunc addimus, horum
alios esse subulatos atque 3, 4, 5ve cellulis formari, sibi verticaliter impositis, alios, eosque breviores clavatos
articulisque compositos 2, 3ve, pluriniuin con venire cum iis, quos post Michelium primus Hedwigius (Theoria
gener. et fructif. edit. 2.. t. VII. f. 6.) antherarum munere fungi perhibuitj utrumque autem pilorum genus non
solum per utramque frondis paginam sparsum, sed etiam in ipsius sori vidnia eque ejus receptaculo enasci,
ita ut quis facile inducatur, tales pilos certo fructificationis negotio esse destinatos. Nos vero ipsi hucusque nullum
cognovirnus argumentum, quo in similem traherernus sententiam, neque, quod in aliis Filicibus (Asplenio
Ruta muraria, A. viridi, Aspidio patente rel.) vidimus, pilorum apices.irregulariter ruptos subtilissimum pul-
verem emitters, in hac Dicksonia teuer a , vel diligentissima observatione, statuere potuimus, quippe cujus pilj
pauxillum muci mox indurescentis continere visi sunt.
Quod autem illorum utriculorum postea in sporangia adolescentium nexum attinet cum fasciculis vasorum
spiralium, idem, quod cl; Treviranus (1. c. p. 66.) observamus, eos scilicet semper provenire e congerie cellularum
globosarum aut irregulariter angulosarum, tamquam e receptaculo, nuspiam vero vasa usque ad ipsorum
sporangiorum basin procurrere. Nullo quidem modo velimus negare, certam inter fasciculos vasorum et soros
intercedere rationem, dum hi vel juxta apicem, vel ad bifurcationem vel in ipso decursu fasciculorum vasorum
propullulent; sed de eo repetita observatio nos certissimos fecit,' s p o ra n g io rum fo rm a tio n em s em pe r
e m a te r ie me re c e l lu lo s a , tamqu am e com m u n i m a t r ic i, o rtum cap ere . Quam quidem originis
rationem bene perspides collata fig. nostra 6. , qua partem sistimus novelli sori cum subjecto parenchymate
atque apice fasciculi vasorum nonnihil dilatati, vasaque jam divergentia exhibentis. Fig. 7. tria monstrat
sporangia, receptaculo mere ceUuloso enata. Primo post ortum stadio sporangia, uti jam dictum est, vesiculae
sunt s. utriculi simplices, muco repleti, superficie omnino homogenea. Elapso vero paucorum dierum spatio
grandiores hunt, et parietes cellularum pentagonarum aut hexagonarum, retis subtilissimi.ad instar, per superficiem
ducti apparent, primum pauciores (Fig. 7.), dein, numero paullatim succrescente plures (Fig. 8. g-).
XJbi primum telae cellulosae formatio per superficiem incipit, corpusculorum basis elongatur, distentäque ibidem
duplici cellularum serie, stipes praeparatur, qui lentius quam pars superior incrementum capiens, eo solum
tempore solemnem longitudinem adipiscitur, quo intra sporangium jamgongyli coagulaverint. (Fig. id. 11. iZ.)
Jam nunc totius sporangii color, primum sub lente simplici adspectus saturate viridis, sub microscopio com-
posito mucoso - yiridescens, ita mutatur, ut centrum obscurius evadat, ambitus plus pelluciditatis servet. Inspi-
cienti tale sporangium laminae microscopii vitreae horizontaliter impositum, obveniunt ceUulae a reliquis mag?
nitudine diversae, quae .zonam efficiunt verticaliter inde a sporangii basi s. stipite percurrentem, in junioribus
fere completam, in adultioribus hinc juxta basin sporangii deficientem. Quibus cellulis magis magisque evolutis
annulus formatur. Sunt singulae, per se spectatae, transverse oblongae, extus convexae, intus eo scilicet
latere, quo ad conformandum cavum sporangii faciunt, planiusculae, parietibus, qui singulas separant, latiori-
bus, quam reliquae cellulae, donatae et particulas resinoso-grumosas, adjectis interdum paucis granulis amyli
continent. Hie annulus pariter ac stipes a formatione earum particularum, quae loco seminum intra sporangii
cavitatem elaborantur, omnino est alienus, ita ut haud mirum, ejus fabricam tamquam partis minus essentialis
in diversis Filicum familiis sese habere diversissirnam, immo in Osmundaceis quasi evanescere. Haec animo
volvens figuram 12. intuearis, qud sistitur sporangium semimaturum intra duas laminas vitreas compressum.
Colligitur ex hac figura, massam in cellulis annuli et stipitis contentam pressione in maculas irreguläres coisse,
reliquas vero cellulas sporangium constituentes, ab illis partibus et formatione et negotio diversas, materiam