D.
Keinirie. Zaden van Aleurites moluccana Willd.
Aleurites triloba Forst, fam. Euphorbiaceae.
De zaden van dezen door geheel Indie aangeplanten hoogen
boom bevatten eene groote hoeveelheid vette olie, die door de
inlanders door persing verkregen en tot lampolie gebezigd
wordt. Behalve tot het persen van olie worden de zaden ook
aan velerlei spijzen toegevoegd, bijv. bij de zoogenaamde
kerrykruiden.
E.
Pangium edule Rwdt. M. Pieljong. fam. Bixaceae.
De zaden van dezen in den geheelen Indischen archipel voorkomenden
hoogen boom bevatten eene groote hoeveelheid vette
olie, die door persing daaruit verkregen kan worden. Meer
algemeen intusschen is het gehruik der zaden als toespijs of
toevoegsel tot andere spijzen. Zij worden dan echter voor het
gebruik in water geweekt of geroosterd, daar zij anders bedwelmende
eigenschappen bezitten.
Over de vetten der 3 laatstgenoemde gewas.sen zie men
onder het hoofdstuk »Vetten” enz.
H. Toespi jzen.
Kerrykruiden.
De rijs t, het hoofdvoedsel zoowel voor den inboorling als den
Europeaan in Ned. Indie, wordt daar niet zooals in Nederland
met melk of vruchtensap genuttig d , maar men gebruikt die
aldaar met eene sau s, kerry genaamd , die het best vergeleken
kanworden met een sterk gekrnid vleeschnat. De .specerijen,
daartoe henoodigd, worden dagelijks door hem of h a a r , die
met de toeherciding der spijzen in eene Indische hnishouding
belast i s , in versehen toestand op de passer (basaar) gekocht
en het is gemakkelijk te begrijpen dat zij in dien toestand
aromatischer van smaak en aangenamer in het gehruik zijn
dan wel in gedroogden toestand. Intusschen is het niet altijd
mogelijk, bijv. wanneer men kerry in Europa wil gebruiken,
die specerijen in versehen toe,stand te erlangen en het is
daarom, dat men voor die gevallen, voor zooverre doenlijk,
de specerijen droogt, tot poeder b ren g t, zooveel mogelijk in
dezelfde verhouding als men ze in versehen toestand gebruikt
en ze nu van de lucht afgesloten in llessclien bewaart.
Ofschoon men gerustelijk zeggen kan, dat elke kok in Indië
zijn eigen recept voor kerry he e ft, zoo is dit toch meer een
verschil in kwantiteit van de een of ander der gebruikte stoffen,
dan wel in den aard dier gebezigde stoffen, zoodat de kerrykruiden
in hoofdzaak u it de volgende ingrediënten zijn samengesteld
:
1. Kloewak (Pietjoeng). Zaden van Pangium edule Rwdt. fam.
Bixaceae.
2. Kemirie. Zaden van Aleurites Moluccana. Wild. fam. Eupliorhiaceae.
3. Bawang poetie. Uien. (knoilook) Bollen van Allium sativum L.
fam. Asphodeleae.
4. Lankwas (Laus). Wortelstok van Alpinia Galanga. fam Zingiberaceae.
5. Pala. Notenrnuskaat. Zaden van Myri.stica fragrans Houtt.
fam. Myristicaceae.
6. Daun djeroek poeroet. Bladen van Citrus Papeda Miq. fam.
Aurantiaceae.
7. Djajeh. Gember. Wortel,stok van Zingiber officinale L.
fam. Zingiberaceae.
8. Koentjie. Wortelstok van Kaempheria rotunda. L. fam.
Zingiberaceae.
9. Sedap malam. Bloemen van Polyanthes tubero.sa L. fam.
Amaryllideae.