sago in een ijzeren pan verwarmd cn daarna in de luclit gedroogd.
Door de Chineezen op Singapore worden de korrels
lichtelijk geroosterd, waardoor die korrels meer hard en doorschijnend
worden, lets wat in Europa zeer gezocht is. Ter
bereiding van de eenigszins rood gekleurde sago laat men het
verseil hereide meel eenigen tijd aan de Inclit staan tot het
die roode kleur aangeiiomen lieeft.
De sago wordt van Sumatra en Doriieo in zoogeiiaamden
ruwen toestand meestal iiaar Singapore gebracht, da t wil
zeggen in stukken van ongeveer 20 pond zwaar, vuil wit van
kleur en met verschillende onziiiverheden gemengd. Zij wordt
daar te r zuivering wederom opgeweckt, gezift en gedroogd
en als nu in den handel gebracht. Het zijn voornamelijk de
Cliineezen, die zich met deze indiistrie bezig houden.
Voor die streken in In d ie , waar door eene of andere reden
de rijstkiiltuur niet gedreven wordt. is de sago een hoofdvoedsel,
zoo bijv. in de Molukken, waar zij vooral van Ceram, waai
onmetelijke bosschen van deze palmsoort bestaan, wordt verzameld.
In de Minahassa, waar de .sagopalm menigvuldig
voorkomt, doch waar tevens rijst verbouwd wordt, maken
de inhoorlingen weinig van sago gebruik.
Er bestaat zeker geen algemeen voedsel dat voor zoo geringen
prijs en zoo weinig moeite verkregen kan worden als
de sago. Voor ruim f 3.00 koopt men op Amboin 50 K.G.
sago, waar een man zeker voor 2 maanden voedsel aan vindt.
De voedingswaarde van sago is natuurlijk uiterst gering en
gelijk te stellen bijv. met aardappelenmeel.
II. Arrowroot.
M a r a n t a c e a e.
a. Blad van Maranta arundinacea F.
b. Arrowroot van Maranta arundinacea.
c. )) » Benkoelen.
d. » » Soerakarta.
Dit arrowroot is verkregen uit de onderaardsche stengels van
Alaranta arundinacea L , eene plant oorspronkelijk uit West-
Indie, doch die ook in O.-Indië gekweekt wordt.
De bereiding van het meel dezer plant op .lava bestaat in
het wasschen en vervolgens in het raspen van de knollen,
en daarna in het slibben van den aldus verkregen brij in
zuiver w a ter, waarna het bezinksel door uitdamping in de zon
tot meel wordt. Niet alle arrowroot, die in den handel voorkomt
, is van Maranta arundinacea afkomstig. Men onderscheidt
daarvan tegenwoordig vooral 3 soorten :
1. Het bier behandelde van Maranta arniidinacea.
2. Malabar of Bombay-arrowroot van Curcuma angustifolia.
3. Rio of Braziliaansch arrowroot. Tappiocca. Cassave meel,
uit de knollen van Manihot utilissima Pohl.
Het Cost-Indisch arrowroot, altoos van hovengenoemde plant
afkomstig, behoort tot de beste soort en wordt in den regel
geheel zuiver, dat is niet vermengd met tappiocca of aardappel-
meel afgeleverd, gelijk dit dikwerf bij vreemde soorten het
geval is. De prijs, die men er op Batavia voor betaalt, is/'l.OO
per gevulde wijnflesch.
HI. Zetmeel afkomstig van:
a. Uit den stam van den Aren of Arengboom. Arenga
sacharifera L.
b. Uit den stam van den Aren of Arengboom.
c. » » wortelstok van Curcuma viridifolia Roxb. Tenioegiring.
d. Uit den wortelstok van Kaempheria pandurata L. Temoe
koentjie; fam. Zingiberaceae.
e. Uit de knollen van Colocasia spec.
f. » » pisangvrucht^van Musa paradisiaca.
Deze soorten van zetmeel, niet in het groot, dat wil zeggen
voor uitvoer bereid, worden gewoonlijk ter plaatse waar zij