( ï f y )
Men stelt de toewahh aan de zon b lo o t , en doet
er padie b i j ; hierdoor ontstaat eene gisting dip azijn
v o o r tb r e n g t , welken men laat d o o r z ijg en , om d en-
zelven te zuiveren.
De toewcilih wordt ook in de bereiding van b rood
en arahh, en de azijn in de dawat (inlandsche inkt)
gebezigd.
K r u i n ,
O p den K o k o s -b p om is eene kruin van eene k o o lachtige
zelfstandigheid, ombot genaamd ; dezelve wordt
als groente o f toespijs, raauw p f ge k o o k t, gegeten gjn
vo o r lekker gehouden; ©pk maakt men er atjar
Van. Door het ontkruinen Aan den K o k o s - b o om ,
sterft d e z e lv e , weshalve men zulks alleen d o e t , wanneer
men den boom wil vellen.
GEQPESDf l BLOESEM.
De geopende bloesem dient als geneesmiddel vo or
kugchende o f hoestende pa a rd en ; dezelve Avordt gestampt
met een kopje javasehe suiker, een stukje
langhoewas, ddivon kentot- hentot, zoo veel als
men met den duim en den voorsten Ainger omvatten
k an , benevens een kopje met z o u t ; dit goed Arer~
mengd z ijn d e , doet men er twee flesschen koud wate
r b ij , roei’t het mengsel om , laat het doorzijgen,
neemt eene halve flesch van het doorgezegen water
gn geeft dat aan het ongestelde paard.
D e b o l s t e r v a n de n o o t .
Pe bolster Y^n de noot wordt sambokh, sdboet,
moe-
( )
inoebang en mumhang genaamd , en als dez^ve
droog is , uit een gepluisd en vervolgens tot touw gedraaid
, dat vo o r ankertouwen, vuurtouw en lonten
gebezigd wordt,
D e n o o t z e l v e .
De noot zelve oud zijnd e, AATo r d t batol-h haiapa
£ii tampoerong ha ldp a, doch als dezelve nog jou g
en week is, t jin g h ir genaamd; men maakt van den
ouden bast , w a te r -o f po llepels, die g d jo n g heeten,
en van een klein gedeelte van den zelven snijdt men
kleine lep e ls , di e S i e d o e h e e ten ; deze bast dient
ook voor d rinknapp en, en borden.
H e t zaad.
Het zaad o f liet eetbare gedeelte der vrucht w o rd t,
hard z ijn d e , ie s ie la ld p a , en als liet nog lilaclitig
is, h e l a m b i r genoemd; hard zijnde raspt men het en
perst het ve rvolgens; het vo ch t dat hieruit komt
wordt santan o f Kokos-me rg en het uitgeperste gedeelte
oesam genaamd ; het eetbare gedeelte Avordt
iï\ spijzen zoo ah, in kerrie en velerlei gebak gebruikt.
D e m e l k .
De melk is lekker en g e zon d , en kan met k o ffij, bij
gebrek van an d e re , gedronken Avorden.
D e o l i e .
De melk (santan) Avordt eens gekookt en geschuimd,
Vervolgens schept men er de olie a f , kookt dezeh7e
to t