
F
Cav/Ü i - 3 u „ c i „ l i , e t long!».., ¡„fe..„e ra d ie a n t, simplex vel ra .an lis singulis graoilibus basi nas-
c n t .b n s .„ s te n e tu s , frn c tih c a .ien is ten.po.-e innovationes vamnlosque pins n.inns elongatos e eotna vel
foliovum supenoi-um axillis natas oxhiben.s, rnbe llns. angniosns.
F „& in fe rio ra rem o ta , ovato-laneoolata ( 4 ) , su p e rio ra magis c o n fo rta , ovato-oblongo-lancool.ta.
omnta sn b tle eu rren tta , concava, margino re e u rv a (5 x xO, „ anbineurva (5 x"), costa
n . mucronem brev.ss.mn.u soli, e x c u rre n te in s .ru o ta , rn feso en tia vel pallMe v irù lia , pins minus
, to n .,,, steoa aflpressa, sn b to rtilia , areolis laxis, margina libus p eran g n stis, apicem v ersu s ad dentieulos
obsoletos effoi’niaiidüs proiiunuJîs.
F/orescen/ia d io ica: p la n t, mascula in ca espitibus femineis d isp e rsa vel gregatim d eg e n s , le ,n in e ,
g ta c , to r coma p a .u la Mnierum mode co ro n ata (S. i), 9 b) ; ilos ge.natiformis, e ra ssin scn iu s, subolansus,
- - I S p h y l I n s ; fol.a floralia e x te rn , e basi lata concava brevi-lanceola ta, e medio p atula, in te rio ra cau!
Itms s u n ti,,, brov.ora, inti™, la te o v ato-.eumlua ta (1 9 ), |„ l l !d io r a , basi p u rp u r a s e e n tia , cos,a cum vel
sub ap.ce e v a n J a a n tb e rid ia e t parap h y ses copiosa ( l i ) ; flos feminens gemma g ra c ilis . 0 - 9 p l ,y l lu s ,
fo lu s p e n c h n e tta h b n s lanc eolatis (1 3 ), c o s ta ti,, archegonia p a rap h y sib u s brev io rib u s s tip a ta ( l i ) .
F ,u c /„ s e z eodem p e r ,elmetto so lita riu s : Vaginula ovali-oblonga, fu s c a ; p ed ie e lln , i - 2 u n c i a l i s
s tu e tu s vel flexnosns, .„ te rd um basi g e n ic u la tu s, su p e rn e a r c u a tu s , siccitate s u b to rtu s ; c a p su la in c lin
a t a , p é n d u la , v en ,rico so -p y rifo r,„ i s , re g n ia ris , b re v io r lo n g io rv e , sporangio snbglohoso, m a to ra e
in te sc e n te a e ta te e ru fe sc e n te fusc a. sic c ita te sub o re valde c o n s tric ta colloque angustato, plieato (17)-
operculum lu te s e e n s , capsulae fe re co n c o lo r, convcxnm, apiculo rn fo -au ran .ia c o brevissimo in I d i ò
tn s tru c tnm ; a n n u lu s ( 18) s p ir a lite r d is s ilien s , compositus, magnus; p e ristom ii d en te s densissime a r ti c
u lâ t., pall.de- n te sc e u te s , senio ru f i, sic c ita te in c u rv i; m e tn b r.n a p e ris tom ii iu te rn i b y a lin a , pallide
lu tesee n s a,-eolts p a r v u lis , p ro c essu s in ca rin a p e rtu so s i n ,erq u e d e n te , exsieeatos p rom in en te s (17)
Ciliaque bi-vei te rn a ta (19) su stin e n s. S p o ra e (20) fe rru g in e a e .
^ F „ r. iì p r a e l o n g u m , la x e caespUllesum ; eaule ramisque elo n g a tis, basi radieantibus ; ramulis
° knridibus; capsula m a ju s-
H a b il In su b a lp in i, e t a lp in i, ubi ad se a tu rig in e s adquo nives ae te rn a s ca espites lonee lateq u e
extensos efficit. l l a r lu , fru ctificat. ‘ ^
Var. y l a t i f o l i u m , procerum, caespites ingentes nilidos e ffic ie n s ; eaule elongato, fru eU fe ro decimato,
tnnoraltombus rttmuluque erectis, basi radieantibus, robustis, fo ln s majoribus tale o va to -am m in a lis
: z : z : 2
H a b it. Ad fontes fr ig id a , inque riv u iis alpium cd itio rom T y ro lis , H e lv e tia e , P y ren a eo rum - in
alpe P r ^ te r z e (F r a c ) ; alpibus Vallesiacis (S e tte ,o „ E a ; T„om.xs) ; in alpe F a uU o rn , loco Baci,alpe
d tcto (ScuiMPea); m „ „ ,e SplSgen R ime,iae a ,que ad R h o d .n i fo n tes copiosissime a tte ,e ro s , cum
amici» M u hlenbeck e t Blind, Augusto 1839 capsulis onustnm leg e ru n t.
irk. D ie F o rm e n d ie s e r p o lym o rp lien A rt z erfa
lle n in z w e i H .a i ip tg n ip p e n , iminlicii F o n d e r
N ie d e ru n g e n u n d F o rm e n d e r A ip e n re g io n . B in d e g lie d e r
lie f e r n d ie n ie d e r n G e b i rg e un d A lp e n tliä lc r.
Ais G ru n d iö rn i n c bm en w i r d ie d e r N ie d e ru n g e n a n ,
indem u n s h ie r d ie A r t a llg em e in e r v e rb r e i te t s c h e in t, u n d
au ch d a s w a h r e B r . lu r b in a lum d e r A u to r e n d e rs e lb e n
e n ts p r ic h t. D ie s e G ru n d fo rm h ä n g t , e b e n so w ie d ie a lp
in e F o rm , s e h r v o n d e n L o k a l itä f s -E in f lü s s e n a b , un d
g e s ia l tc t .sicli na ch d ie s e n a u f maiichCaclic W e is e u m : B a ld
e rs c h e in e n die l ’Jlaiizen k u r z s t e n g d ig , d ic h t b e b lä tte r t,
B e in . L e s fo rm e s d e c e tte e.spèce p o lym o rp h e s e d e s s
in e n t en d e u x g ro u p e s p r in c ip a u x : d a n s c elu i de,s c o n tré e»
b u s s e s c t c e lu i d e s r é g io n s a lp in e s . L e s m o n ta g n e s moin.s
elcv e e.s c t le s v a llé e s d e s a lp e s v ie n n e n t o ffrir le s fo rm e s
in te rm é d ia ir e s .
N o u s a dm e tto n s comme ty p e la fo rm e de.s pla io e.s , qui
rép o n d an B r . l u r l im i u m d o s a n tc n r s . C e ty p e , do m im e
q no la fo rm e a lp in e , e s t so u v e n t e o n s id é r aU em e n t modifié
s u iv a n t lo t e r r a in e t l ’e x p o s itio n . T a n t ô t , cn e tl'o l, I ,
p la n te o ffre d e s tig e s c n iirte s à f e u ille s teLilfiies, s a n s
j e t s s t é t i l e s , ou à je t s q u i n e d é lia s s e n t p a s la lia .ilc u r des
o h n e s te r ile T r i e b e , o d e r m it so lc h e n , d ie n ic h t ü b e r
d ie H ö b e d e r I n n o v a tio iie n em p o rs fe ig c ii, u n d d ie sen d e r
S t ä r k e u n d B e b lä t te ru n g na ch v o llk üm m en ä h n lio h s in d ,
— d ie s s is t d ie g ew ö h n lic h e F o n i i , %vie s ie a u f n a s s e n
S te in e n , feu c h ten n a c k te n S te lle n in W ie s e n o d e r a n G r ä ben
a iig e tro ffc n w i r d , u n d s c h o n v o n w e item d u rch ih re
b rau iirö tlilic lie F a r b e k e n n tlic h i s t ( s . fig. 1 ) : b a ld s in d
d ie s e lb e n s c b la n k c r , lä n g e r , w e itlo s c r b c b iä tf c rf , m it la n g e n ,
ä n s s e r s t z a r te n , s e h r sp a rsam - u n d k le in b lä ttr ig e n T rie b e n
v e r s e h e n , w e lc h e o ft z u ' iiie b r e r e n a u s den A c h se ln d e r
iib c rs te ii S t e n g e lb lä tte r b c r v o r tr e ib e n , u n d sic h b is z u r
Hö h e d e r K a p s e l e rb e b e n . D ie s e F o rm , d ie o ft B r . D u v a lii
n ich t iin ä liiilich is t , I riift sich an g r a s ig e n , n a s s e n P lä tz e n ,
o d e r in lie f e r e n S üm p fe n a n , d ie s ta r k b ew a c h s e n sin d ,
u n d i s t n ic h ts a n d e r s a ls e in e F o rm a lu x u r ia n s , d ie d u rch
d ie g r ö s s e r e W ä rm e d e s B o d e n s , u n d d e n M a n g e l an L ic h t
b c rv o r g e r u f e n w i r d - ( s . fig . 3). E s i s t n ic h t s e lte n , d a s s
d e r a lte S t e n g e l n o ch die g ew ö h n lic h e L ä n g e u n d B e b lä tte
ru n g z e ig t , w ä h r e n d d ie I n n o v a lio n e n sieh s e h o n z u r
F o rm a g ra c ilc s c e n s nm g e s ta ite t h a b e n , e in U m s ta n d , w c l-
c h c r e in e r s c h n e ilo u V e r ä n d e r u n g d e r S ta n d o r ts -V e r h ä ltn
is s e z u z u s c h re ib e n is t. D ie s e S iim p ffo rm e n z e ig e n oft
d ie d e u tlic h s te n U e b e rg ä n g e zu v a r. ß , b e so n d e r s an d e n
S t e il e n , w o d ie P f la n z e n g r o s s e R a s e n b ild e n k ö n n e n .
U n s r e v a r . ß h ä lt sieb in so f e r n k o n s ta n t, a l s d e r
W u ch s im m e r k r ä f tig e r u n d d ie B l ä t t e r g r ö s s e r s in d als
b e i a g r a c ilc s c e n s , u n d n ic h t b lo s s die s te r ile n S c h ö s se ,
so n d e rn au ch d ie I n u o v a tio n e n sich s e h r v e r lä n g e r n un d
h ä u fig d ie F r u c h t ü b e rr a g e n . D e r R a s e in v u c h s is t im m er
m e h r o d e r w e n ig e r a u s g e d e lm t, u n d d e r W o h n o rt d ie hö-
h e r a , su b a lp in e n G e b i rg e . D ie R a s e n s e lb s t z e ic h n en
sic h d u r c h e in .e ig e n e s z a r te s u n d m a tte s G iiiii a u s , w e lch
e s d em G rü n v o n B r . W a h len b e rg ii v a r . g la c ia le v e ll-
k o inm e n g l e ic h t , au ch z e ig e n d ie B lä tte r d ie se lb e Sch la ffh
e it w ie bei die sem M o o s e ; die a lle n P fla n z e n lie g e n a u f
d ie s e lb e W e is e a u f d e n B o d e n n ie d e rg e d rü c k t. D ie se
A e lm lic h k e it v e r a n la s s le S chleicheu u n s r e A b a r t zu g leich
m it B r . W a h len b e rg ii v a r . ß a ls B r . g la c ia le iiu szu g eb en .
S o lch e E x em p la r e m a g au ch S chwägrichek v o r sich g e h a b t
h a b e n , a ls e r B r . g la c ia le S chl, zu B r . S c h le ic h e r i zog.
D a s s u n s e r e V e rn n itlu in g g e g rü n d e t i s t , b ew e is t d e r Ums
ta n d , d a s s w i r in S chleichers H e r b a r , in e in em n n d d ems
e lb e n B o g e n , b e id e M o o se v e rm is c h t u n te r c iim n d o r fan d e n .
D u rc h d e u tlic h e U e b e r g ä n g e , w e lch e zum T lie il B r .
S c h le ic h e r i v a r. te n e r iu s S chwor,, zum T h e il dem w a h r e n
B r . S c h le ic h e r i e n t s p r e c h e n , g e h t a in v a r. y ü b e r , u n d
w ir d zu S chleichers 3 I n h m la lifo liu v i, e in e r A b a r t, w elch e
in ih r e r h ö c h s ten E n lw ic k iu n g s -P o f e n z e in w a h r e s P r a e h t-
mo o s b ild e t. D e n n n ic lils lä s s t sich v e rg le ic h e n m it den
s c hw e lle n d e n , g lä n z e n d g e lb g rü n e ii R a s e n , w elch e die.selbc
a u f den A lp e n a n B ä c h e n u n d Q u e lle n b ild e t, un d man
d a r f sich n ic h t w u n d e r n , w e n n s i e , a u s dem Z u sam m en h
ä n g e h e r a n sg c n om m o n , a ls e ig e n e A r t , ja w e g e n ih r e r
tiiig ew ö lu ilic h eti G r ö s s e , a ls zu e in e r v c rs e liic d e n e n G a ttu
n g g e h ö r e n d , a n g e s e h e n w n r d e , in d em k e in e A rt d e r
G a t tu n g B r y u m e in e ä h n lic h e E n tw ic k lu n g in a lle n Tlie ilei
W ir h a tte n d a s G lü c k , d ir: h e rrlic h e M oos an
in n o v a tio n s , a u x q u e lle s ils r e s s em b le n t ta n t p a r le u r ta ille
q u e p a r le u r fe u illa iso n , ~ c’e.st là la fo rm e o r d in a ire , te lle
q u ’e lle se r e n c o n tr e s u r le s p ie r r e s lium id e s o u le lo n g
d e s fo s sé s d a n s le s p r a ir ie s s a b lo iic iise s , e t q u 'o n re c o iin a if
d e lo in à so n te in t ro u s s â t r e (v . fig . 1 ) : ta n tô t c e s tig e s
so n t p lu s g r ê l e s , pin.» a lo n g é e s , à fenillc.s e sp a c é e s e t
p e t i t e s , c t p o if a n f de.s ram e au x t r è s d é lié s , q u i n a is s e n t
so u v e n t au n om b re d e p lu s ie u r s de la touffe c o ro n a le e t
q u i s ’é lè v e n t ju s q u ’.à la h a u te u r d e la c a p su le . C e tte form e,
q u i s o u v e n t rc.« semb lc b e au c o u p au Dr . D u c a l ii, sc r e n c
o n tre à d e s e n d ro it s g r am in e u x h um id e s , ou d a n s d e s '
m a ra is p ro fo n d s c o u v e r ts d ’h e r b e s , c t n ’e s t a n tr e chose
q u ’u n e fo rm e lu x u r ia n te , n é e p a r s u ite de la clialeiir humide
(lu so l e t d e l'a b s e n c e de la lum iè r e <fig, 3). 11 n ’e s t pas
r a r e de v o ir m o n tr e r à la v ie ille f ig e la io n g n e u r e t la
f e u illa iso n h a b itu e l le s , ta n d is q u e le s in n o v a tio n s se so n t
d é jà tr a n s fo rm é e s d a n s le fo rm a g ra c ile sc e n s . N o u s a t t r i b
u o n s ce p h é n om èn e à d e s modification.« s u b it e s d a n s le s
lo c a lité s . Ce s o n t c e s fo rm e s d e s m a ra is q u i o ffren t so u v
e n t d e s p a s s a g e s rem a rq u a b le s à la v a r. ß , s u r to u t au x
e n d ro its o ù l e s p la n te s s o n t à même d e fo rm e r de g r a n d
e s to u ffes.
N o tr e v a rié té ß o ffre de la c o n s tan c e en ce q u ’elle
e s t to u jo u r s |ilu s r o b u s t e , c t en ce q u e le s f e u ille s so n t
p lu s g r a n d e s e t p in s ra p p ro c h é e s q u e d a n s la fo rm e a
g ra c ile sc e n s . Ce n e so n t ic i n o n s e u lem e n t le s je t s s té r
i l e s q u i m o n te n t ju s q u ’à ia h a n lc ii r d e la c a p s u le , mai.s
n o u s y v o y o n s a u s s i le s in n o v a lio n s a tte in d r e u n e lo n g
u e u r c o n s id é ra b le . On r e n c o n tr e c e tte v a r ié té p a r tic u liè r e m
e n t s u r le s m o n ta g n e s s u b a lp in e s , où e lle s e r em a r q r e
d e lo in p a r s o n g a z o n n em e n t é te n d u e e t p a r sa b e lle c o u l
e u r d ’u u v e r te m a t , r e s s em b la n t a s s e z à la c o u le u r d u
B r . W a h len b e rg ii v a r . g la c ia le , d o n t la p la n te p a rta g e
an.ssi le p o r t e t ia d é lic a te s s e . C e tte re s s em b la n c e e n g a g e a
S chleicher à jiu b lie r c e s d o u x v a rié té s d e d e u x e sp è c e s
d is t in c t e s comme Je B r . g la c ia le . H p a r a ît q u e Sc.iwXo-
RicHEN a v a i t d e .semb lab les é c h a n tillo n s so u s le s y e u x , lo r s q
u 'i l r é u n it le B r . g la c ia le S chl. au B r . S c h le ic h e r i. N o tre
s u p p o s it io n n o u s s em b le d 'a u ta n t p lu s f o n d é e , q u e non.»
a v o n s tr o u v é le s d e u x m o u s se s d a n s l'h e r b ie r de S chleicher,
e n trem ê lé e s d a n s u n e s e u le e t même feu ille.
C ’e s t p a r d e s p assage.« é v id e n t s , c o rr e sp om ta n t so it
au B r . S c h le ic h e r i ß te n e r iu s S chwcr. s o it au B r . S c h le ic
h e r i q u e la fo rm e - ty p e p a s s e a la v a r ié té y p o u r fo rm e r
le .Mnium la lifo lium d e S ch l eicher, v a rié té q u i , d a n s so n
p a rf a it d é v e lo p p em e n t fo rm e u n e m o u sse d 'u n e b e au té
rem a rq u a b le . R ie n en e ffet n e se la is s e c om p a re r à ce.«
I v e rt- ja u n â tr e b i ii la n t , q u i e n to u re n t
q u i r e c o u v re n t, en la s te s e o n s s in e ts
X lim p id e s q u i s 'é c h a p p e n t d e s g la
i ne ]!o n v u n s p a s f a ir e de rep ro ch e»
to u ffes g o n f la n te s
le s so u r c e s a ljiiiies
tr em b lo ta n ts , le s .
c i c r s ; e t c e r te s n
à c e lu i q n i, le p r em i e r , a p r is c e tte p la n te p o u r u n e
e sp è c e p a r ti c u l i è r e , d o n t io d é v elo p p em en t in a c e o n tum e
ré c lam a it u n e p la ce p a rm i le s b e lle s e sp èc es du g e rn e flin ium .
N o u s -m êm e s n o u s xaurions d é s iré de p o u v o ir In is se ï
e x is te r c e tte e s p è r e , c a r il n o u s on c c ù la it d 'ô l e r le d ro it
(l'e sp èc e à u n e p la n te q u i p a r a ît p o u v o ir y a s p ir e r à ,«i
ju s t e tit r e . M a is , a s s e z h e u re u x d e r e n c o n tr e r cc::t- mous»e.
^ 1
’ÁÍ
■ f