
A . Flores monoici.
1. ATIHCHUM UND U LA TUM P . B ea u v . fo liis superioribus confe rtis, longis, ligulato-lanceolalis, e
medio ad apicem utraque ala undulatis, margine anguste limbalo, d e n ta lo , dentibus saepe binalis ;
capsula cylindrica, arcuato-c ernua, operculo longissime rostellato, rosteilo curvulo.
Alrich um undulatum P a l . B e a u v . P ro d r. de l'Elhéogamie.
Polylrichum undulatum H e d w . S tirp. I, p. 43, T ab . 16 e t 1 7 ; ejiisd. Spec . Muse. p. 98. — S c hw ä g r .
Suppl. I , P. II, p . 3 0 0 . — H o o k , e t T a y l . M u s c . B r it. e d . 2 , p , 4 3 , T . 10.
Calharinea calUbryon E h r h . B e itr . I , p . 1 8 9 .
Catharinea undulata R o h l in g Deutschl. Flor. I l l , p . 6 1 . — B r id . B ryo l. univ. 11, p . 1 0 2 .
B r y um phytiilidls fo lio rugoso, acuto, capsulis in cu rv is D il l e n H is t. Mu sc . p. 360, T ab . 46, fig. 18.
B r y um undulatum L in n . Sp. Pl. p. 1530.
va r . ß. a t t e n u a t u m , fo liis angustioribus, tenerioribus, siccitate magis c r is p a tis , costa angustissime lamellata,
capsula graciliori.
Polylrichum u n d u la hm var. 1. H o o k , e t W il s o n in D rummo n d M u sc i Ame ricani, fa se . I I , N r. 66.
va r . y. a b b r e v i a l ü m , pedicello, capsxda et peristomii dentibus brevioribus.
Hab. P e r to tam Eu ro p am locis g ram in o s is , umbrosis. Var. ß. in Am eric a s e p te n tr io n a li; var.
y. in t e r r a n u d a a ren o sa .
Alalur. S e ro auctumno e t hyeme.
T ab . I, l i. Rliizoma v a g a n s , ramosissimum. Cantes flo rife ri, erect! vel flexuoso e r e c t i , sem iu
n c ia le s e t b iimciales, primo anno p le rum q u e flore másenlo te rm in a ti, secundo e floris axi prolificantes
e t florem femiiiemn s is te n te s (fig. 1, 2, 3).
Folia in fe r ìo ra miiiutula oblique iiis e ita e t cauli oblique in cum b en tia (fig. 5, 9 ) , la n c e o la ta , r u b
e lla , c o s ta h au d lam ello sa, ap ic e ob so lete s e r ru la ta (T a b . I I , fig. 1 , 2) , a sc endendo cau le sensim
m a jo ra (3 ) e t e la n c e o la ta forma in elo n g a to -la n c e o ia tam (4 ) e t an g u s te lig u la tam tra n s e u n tla (5 ,
6) , valde u n d u la ta , limbo ang u sto ru f e s c e n te ce llu la rum angiisiariiin se ríe s d u as s is te n te e t d en te s
v alidos subcoriieos s a e p e g eininatos exliibente (I I, 7 ) c ircumducta, co n c av o -c arin a ta (6 x, x ' x " ) apicem
v e rsu s dorso deiiticnlis mnn ero sis in s e rie s tra n sv e rs a s dispositis ( l ì , 4, 6 x ', x " , 6 a ') in s tru c ta ,
luimklitate e basi e r e c ta p a te n tia , flex u o sa , s ic c ita te to rta e t c risp a ta ; c o s ta e lam e lla e 2—6, a iig u stae
( l ì , 9, 10, 11), su b u n d u la ta e .
F los masculus in c a u le annuo te rm iiia lis: P erig o n ium geminaceo-discoìdeura (c y a tiu fo rm e ), 1.5—
16pbylliim ; folia p e rig o n ia lia quin q u é e x te rn a coma libus similia, paulo b re v io ra e t la tio ra ( 1, 6) in te rn a
in rosulam d isp o s ita (I I, 12 ci), p a rv u la , e basi l a t a conc ava brevi la n c e o la ta (1 3 ), intima obcordato-
acumiiiulata (1 4 , 15), ap ic e c r c n u la ta , c o s ta te n u i baud lam e lla ta , te n e ra e t lax iu s a r e o la ta . A n th e -
rid ia p a rv u la , p a rap h y s ib u s p allid is p au lo lon g io rib u s in s tru c ta (19).
Flos femin eu s trip h y llu s (T a b . I , 6) : P e ric h a e tia lia primo la n c e o la ta , fru c tu m a tu ro an g u s te
lig u la ta , comalibus lo n g io ra , a rc lie g o n ia t r ia , g ra c ilia , p a rap liy se s brevissimae (17, 12 $ ).
Fruelus so lita riu s vel g em o liu s , hic illic te rn a tu s : V a g in u la o b lo n g a , ap ic e m em b ra n ace a. Caly
p tra p e ra iig u s ta , fn sc a (1 8 ). P ed ic e llu s canlem longitndine ae q u an s , e re c tu s , teiiax, in ten se ru b e llu
s, s ic c ita te sub c a p su la d ex tro rsum to rtu s (2 2 ). Cap su la cy lin d rica , c e rn u a , a r e n a t a , ra riu s re c ta ,
plus minus e lo n g a ta (17, 19, 2 0 ), collo p e rb rev i in s tru c ta , p a c liyde rma, b runne a. Ope rculnm e b asì
h emisphae i'ic a, in flata, in ten se p u rp u re a lo n g e ro s te lla tum , ro ste ilo t e n u i , capsulam fe re lo n g itu d in e
a e q u a n te , su b ie c tnm vel curvatimi. P e ris tom ii d en te s longìusculi (2 7 , 28, 2 9 ) in axi a u ra n tia c i, la-
tei'ibns liy a iiu i; m em b ra n a b a s ila ris firma, in te n se a u ran tia co -ru fa . C o lum e lla t e r e s , maximam spo-
ra iig li p a rtem occupans (23 b). S p o ra e g e n e ris (30).
A n m e r k . E in s e h r a llg em e in v e rb r e ite te s M o o s , b e s
o n d e rs in L au bw a lc lu n g cn m a s s ig g e b irg ig e r G eg e n d en ,
w o d a s s e lb e g e rn e a n W e g e n u n te r G eb ü sc h o d e r an lichtem
W a ld s te llen v o rk om m t u n d o ft g ro s s e S tre c k e n ü b e rz ieh t.
E in m a s s ig f e u c h te r , s a n d ig e r o d e r sa n d ig -ie hm ig e r Bo d en
s c h e in t b e so n d e rs zum ü p p ig e n W a c lis th um c d e r Pfla n ze n
g e e ig n e t. _ _
D ie B lü th en s in d b e s tim m t d u rch g c h en d s c in h iiu s ig ,
u n d n ic h t zw e iliä n s ig w ie Brjdel u. A. -angeben. D e r o b e rird
is c h e S te n g e l e n d ig t b e in alie im m e r im e rs te n J a h r e m it
e in e r m ä n n lic h e n B lü th e , a u s w e lch e r im zw e ite n J a h r e
e in e , in d e r R e g e l e in e w e ib lic h e , n u r s e lte n e in e m ä n n lic h e
B lü th e tr a g e n d e In n o v a tio n h e rv o rg e h t . N u r a u sn ahm sw e ise
g e s c h ie h t e s , d a s s d e r S te n g e l im e r s t e n J a h r e , o h n e v o r-
lie rg eg 'an g e n e m ä n n lic lie B lü th e , f ru c tific irt.
R em . C’e s t u n e m o u s se tr è s -r é p a n d n e , su r to u t d a n s le s
c o n tré e s b o isé e s e t u n peu m o n ta g n eu s e s . E lle se p la ît
p a rtic u liè r em e n t le lo n g de.s ch em in s d a n s le s f o r ê t s , so u s
le s b ro u s s a ille s ou d a n s les c la ir iè re s q u ’e lle re c o u v re so u v
e n t s u r d e g r a n d e s distance.«. U n so l lé g è r em e n t lium id e,
sa b lo n n eu x ou sa b lo n n eu x - a rg ile u x p a r a î t su r to u t lu i co n v
e n ir.L
e s fleu rs so n t co n stam m en t m o n o ïq u e s e t n o n d io îq u e s
comme B ridel e t d’a u tre s a u te u r s le s o n t in d iq u é e s . L a
tig e se te rm in e p re sq u e to u jo u rs d a u s la p r em iè re a n n ée
p a r u n e fle u r m â le d’où il s o r t d a n s la se co n d e anftée un e
in n o v a tio n p o r ta n t « n e fleu r fem e lle e t tr è s -r a r em e n t u n e
fleu r m â le . D a n s d e s c as e x c e p tio n n e ls il a r r iv e q u e d è s
la p rem iè re a n n é e la tig e fru c tifie s a n s a v o ir p o rté u n e
fleu r femelle.
B , Florescentia dioica.
2 . ATRICHUM A N G U STA TUM B r. e t S ch. g ra cilesc en s; fo liis anguslioribus, firmioribus, a ngustissime
Umbalis; capsula erecta, tenui-c ylinirae ea, recta, ra r iu s arcuala, m alurüatc sanguinea ; operculo
brevius rostellato.
P o lytrich um angustatum H o o k . M u sc i exot. T ab . 50. - S c in vÄ G R . Suppl. I , P . H, P- 3 3 1 ; - ejusd.
Spec. Musc. I , p. 20.
Po lytrich um coniroversum R o u l . Moosgesch. Deutschl. p. 208, Anm. 3.
Calharinea angustata B r id . B r yo l. univ. I l , p. 105.
B ryum ju n ip e r i folÜs rugosis, capsulis reciioribus, D il l e n His t. M u se . p. 102, l a b . 4b, 19 a.
Hab. Ln ten -a a r e n o s a e t a rg illa c e a colliam siibumbrosariim to tiu s fe re E u ro p a e e t Am e ric a e
s e p te o trio n a lis , iii E m o p a ra riu s , in A m e ric a freq u en tiu s qnam A. uodulatum.
Malur. Sevo auctumno.
T a b II I H a b itu s p ra e c e d e n tis , g ra c ilio r tarnen c t plurimo tem p o re mums e la tu s.
FoUa elo n g a to -la o c e o la ta CO ilü s ao te e ed e n tis b re v io ra e t lirm io r a , e re c to p a te u tia e t p a te u t.a
C 4 b ) , s ic c ita te m a g is c risp a ta e t c ir r lia ta ; c o s ta lam e llis n umerosioribus ( 7 = 0 ; Imibus a n g u s tio r;
m a r g in is dentes vix iisque a d m e d i u m pvodiicti ( 7 a ) ; co llu lae minores. _
Capsula e r e c ta , s tric ta , varo a r c u a ta , a u g u s te cylindrica ( 1 3 - 1 6 ) , m a tu ra s a n g um c a s e j p a llide
fu s c e s c e n s ; m em b ra n ae e x te ru a e c e llu la e m in o re s ; peristom ii d e n te s a u g u s t,o re s (17. IS ).
L W d io ici: PLautae ,uascul.ae (5 , 6 , 6 b ) fe .mi.e is si.uiles ; p e.ig o n ium cyatl,¡forme, p e n g o u ia h a
in te rn a c o s ta ap ic e in c ra s s a ta v e l lam e lla ta (il, JO), a n tb e rid ia (1 2 ) p ra e c e d en tis .
A n m e r k . W ir fan d e n d ie se A rt im m e r a u f f re ie n
S t e l l e n , a u f H ü g e l n , B e rg a b b iu ig e n n n d an W a ld r ä n d e rn
sow o h l a u f llto n ig cm a ls a u c h a u f sa n d ig em B o d e n , je d o ch
n irg e n d s s e h r häufig.
D ie o b e n a n g e g e b e n e n U n te rsc h e id u u g sm e rk ro a lc lia ltcn
sic h d u rc h a u s k o n s ta n t, u n d d ie P fla n z e n v a v iircn n u r in
d e r Grös.sc (s. tig . 1, 2 , 3, 4).
N o u s a v o n s to u jo u r s o b s e rv é c ette e sp è c e au x
e n d ro its dén u d és s u r d e s c o llin e s , a u x p e n te s des m o n ta g n e s
e t au x b o rd s d e s fo rê ts d a n s u n so l sa b lo n n e u x ou a rg il e u x ;
e lle e s t b e au c o u p m o in s rép a n d u e que l’e sp è c e p re c ed e n te .
L e s c a r a c tè r e s d is t in c tifs in d iq u é s so n t in v a ria b le s , et
le s v a ria tio n s q u ’on o b se rv e a n x p la n te s n e sc r a p p o r te n t q u ’à
la g r a n d e u r r e la tiv e d e s d iffé ren ts o rg a n e s .
3 A T R IC H U H T EN E L LUM B r. e t Sen. caule b re v i; fo liis late la n c e o la lis , subundulatis, costa
'p a rc o lamellata, margine in fra medium den ta to ; capsula c e rn u a , trunmlo -o b o va la v e l oblo n g a , f u s cescente
; calyptra apice obsolete hirsula ; peristomio magno. „ , ■ „ .H i
Catliarinea Icnella R o r l. Annal. der WcUerauer Gescllscbaft p. 234. - B r.h. B ryo l. um v . I I , p. 104.
Hab. lì, solo limoso e t to rfa c e o : In vogeso p ro p e Bipontem a liisq u e lo c is ; ¡ " ^L u s a t.a p rope
r - 1
* 1
:\
Ii?.'
f
. ^ 1