
le ich t sic h s c hw ä r z e n d e Z ä h n e s in d so c h a r a k te r is tis c h ,
d a s s d ie s e A rt u n te r d e n M itg e n o s s e n e in g a n z frcnidaiTi-
g c s A u s s c h eu g ew in n t. An ch lie f e rn d ie u n g ew ö h n lic h
g r o s s e n M a s ch e n d e s B l a tt iie tz e s , d ie s ch o n d u r c h ein
g u te s S u c h g la s s ic h tb a r s i n d , e in n ic h t zu v e rk c iin e u d e s
M e rkm a l.
D ie B lä t t e r h a b e n w e n ig e r G la n z a ls b e i B r . p u lc h e llu
m u n d s in d , o h n e ra c lite t ih r e s la x e r e n Z e l le n n e tz e s , vo n
f e s t e r e r K o n s is te n z a ls b e i d ie s em M o o s e , d ie m än n lic lie
Pfla n z e z e ic h n e t s ic h , a u s s e r ih r e r E in f a c h h e it , d u rch g r ö s s
e re S c h la n k h e it , g e r in g e r e B e b lä tte riin g u n d e in e n m e h r
g eö ffn e ten B lä tt e r s c h o p f a u s .
I n d e n g r ö s s e r n F o rm e n , d ie b e s o n d e r s a u f g r a s ig e n
S te lle n V o rk om m en , n e ig t s ic h d ie s e A r t zu B r . Wa h len -
b e r g ii, o h n e je d o ch U e b e rg ä n g e zu d em s e lb en d a rz u b ie te n .
BRIDEI..S B r . mela n o d o n m a g w o h l n ic h t spe zifisch
v o n B r . c a itie um v e rs c h ie d e n s e y n . D ie L ä n g e d e r Z ä h n e ,
w ie s ie B ridel a n g ib f , n ämlich th e ca e te r tiam p a r tem
a eq tia n te s, is t n ic h t a u ffallen d , in d em b e i d e r g ew ö b n l ic h s te n
F o rm d ie s e lb en a n L ä n g e b e in a h e d e r H ä lfte d e r K a p s e l
g le ich k om m cn .
DE N otakjs u n d B alsamo fü lire n in ih r em P r o d r . B r y o l.
m ed io l. p . 4 9 , e in e v a r. ß . a tr o - p u r p u r e um , a n , v o n w e lc
h e r s ie s a g e n : „ d is tin g u ilu r co lo re ca p su la e e t o p e rcu li,
s ta tu r a qu id g u id m in o r e fo liisq u e la tio r itm s“. Ob d ie s s
w o h l n ic h t e in e g a n z v e rs c h ie d e n e A r t is t u n d a ls v e r k
üm m e rte F o rm z u B r . a tr o - p u r p u r e u m o d e r e r y th r o c a r p
um g e h ö r t?
so lid e s s e n o ir c i s s e n t fa c ilem en t, so n t d e s c a r a c tè r e s te lle m
e n t d is t in c t i f s , q u e c e tte e sp èc e a u n a ir t o u t - à - f a i t
é tr a n g e r p a rm i s e s c o n g é n è re s . U n c a r a c tè r e t r è s fac ile
à s a i s i r s c r e n c o n tr e en o u tr e d a n s la g r a n d e u r d e s mail-
le s d u tis s u c e llu la ir e d e s f e u il le s , q u ’n n d is tin g u e d é jà à
l ’a id e d 'u n e b o n n e lo u p e .
L e s fe u ille s so n t m o in s lu is a n te s q u e d a n s le B r .
p u lc h e llum , e t m a lg ré l e u r tis s u p lu s lâ ch e , e lle s p a r a is s e n t
o ffrir p lu s d e co rp s . L a p la n te m â le , o u tr e s a s im p lic ité ,
s e d is t in g u e p a r s a ta ille p lu s é la n c é e , p a r se s feu ille s
m o in s n om b r e u s e s e t p a r u n e to u flé c o ro n a le p lu s o u v e rte .
P a r s c s fo rm e s p lu s g r a n d e s , q u i s e r e n c o n tr e n t s u r to
u t d a n s le s lie u x g r am in e u x , c e tte e sp èc e s e ra p p ro c h e
d u B r . W a h le n b e rg ii, a u q u e l c e p e n d a n t e lle n ’o ffre p o in t
d e p a s s a g e s .
L e B r . me/«HorfoM de B r id b l n e p a ra ît p a s d ifférer
sp é c ifiq u em en t d e c e tte m o u s s e . L a lo n g u e u r d e s d e n ts ,
d o n t B r id e l d it : „thecae fe r lia tn p a r lem a e q u a n tes“ n ’a
r ie n d ’é to n u a n t, p a rc eq iie d a n s le s fo rm e s o rd in a i re s elle?
é g a le n t en lo iig u o iir p r e s q u e la m o itié d e la c ap su le s .
MM. DE N otaris e t B alsamo , d a n s le u r P ro d rom .
B r y o l. Mediol. p a rle n t d 'u n e v a rié té /3. a tr o - p u r p u r e u m
e n s e x p rim a n t a in s i : „ d is tin g tiiiu r co lo re ca p su la e e t o p e rc
u l i , s ta tu r a quidquid m in o r e fo liisq u e la tio r ib u s .“ N o u s
somm es p o r té s à c ro ir e q u e c e tte v a r ié té n ’e s t a u tr e chose
q u ’u n e p e tite fo rm e d u B r . a tr o - p u r p u r e u m o u d u B r
e r y th r o c a rp um .
21 . B RY ÜM W A H L E N B E R G II S c hw îg r . dioicum, la x e cae spitosum; caute erecto v e l e ta s i declinata
ascendente, simplici, sub apice in novante; fo liis in fe rio rib u s ra n o lls ovato-acuminatis, comalibus
c o n fe r tu , lanceolalts, omnibus apice se rra lis, costa evanescente in s tru c tis ; capsula brcvi-pyriformi
inclinata, p endula, operculo p a rvo , cm vexo -mamm illa to r e i convexo-comeo; peristomio magno
B ryum fTaUenbergii S o uw ic n . Suppl. 1, P. 11, p. 92, T. 70. _ E ju sd . Lm». Spec, p la n t ed. 5, p, 66
B r y um albicans B ryo l. univ. I, p. 6.56.
Mnium albicans W a h l . f l . lapp., p . 3 5 3 .
Hypnum albicans Web. e t iMoiia, B o l. Tasch., p. ÜSÜ.
B r y um caespiticium L . v a r . ? H o o k . e t T a y l . Musc. brit. 2 0 1 .
Var. ß. glaciale.
B ryum glaciale S c h l c h r . ms. B r i d . B ryo l. univ. 1 , S 5 2 .
H a b it In len -a a ren o sa h úm id a , ad fossarum la te r a in te r h e rb a s inqne riv n lis montanis lusis
consoreto B a r tr am a fo n ta n a . Alpes asc endit d iv e r s a s ,ne formas in d u it. P ro p o Bipontem (B a r e n ):
.n A lsatta h tc d l.c sed r a t ^ s fru c tife rum (W . P . S en .); iu monte Feldberg sylvae „ ig r .e (B a s e n ); h.
alp.bus sah sb u rg en s tb u s (F™ k ); in valle Oberhassli h elve tia e (M ia a a a ). P rim u s omnium F en x te s in
c l “ l7 a höbe” , ‘ ® S»"“ "■“ ¡dionali e ,u e Nova Hollandia am : Bu-
Mat. In dep ressis Majo, in alpinis Augusto.
f “‘V i l e s iosos longe la teq u e saepe e x te n so s , m o lle s , colore v irid i amoenlssime
g audeutes efhctt, fru c tu s r a rio re s p re fe r ì. Caulú semiuncialis, un cia lis e , lo n g io r, ¡„ fem e ratlloulo-
s u s , erecto s vel fruotilica tionis tempore d e p r e s s u s , ¡„ „ „v a tio n e s asc endente s em itte n s , rn b e lln s -
masculus g ra c .l.o r , simplex parciu sq o e foliosus, coma te rm in a li p a tu la co ro n atn s (Fg. 3). Folia c j -
l.n a rem o ta , su b d e c u rre n tia , a basi usque in comam sensim m a jo ra ; infima (5) ovato-acuminata, v i.
npice s e r r u l a t a , su p e rio ra (6 , 7) ovato-laneeola ta , suprema Jate-Ianceolata, in s ig n ite r apice s e r ru la ta ,
margine re fle x a ; omnia ere c to -p a ten tia , basi costaque proxime an te apieem evanescente ru b e llis , areo-
Jatione (9) Jaxiuscula. R am u li basi vel pone florem u triu sq u e sexus nasc entes, plus minus numerosi,
saepe fa sciculati (2), apice in cu rv i, caule florali longiores, g ra c ilio re s, foliis ovato-lanceolatis, ten e ri« ,
v ersus apiccm ram u li sensim d e c re sc en tib u s , saepius secundis.
Florescentia d io ica; p ian ta mascula feminea g ra c ilio r , remote foliosa, in c a e sp itu lis p ro p riis ve!
femínea in te rm ix ta degens, sat copiosa, capitulo p e rig o n ife ro p atulo valde in s ig n ls ; perigonium 18—21-
phylluin ; folia perigonialia ex te rn a ( 10, 11) e basi la ta , concava, ru b e lla lanc eolata, e medio p a tu la ;
«erie i secundae ( 12) b re v io r a ; inliina (1 3 ) m in o ra , omnino ru b e lla , o b o v a ta , a c um in a ta , concava,
costa vix u ltra mediain p.aginam p ro d u c ta ; a n tb e rid ia cum paimphysibus in perigonìalium axillis t e r nata
vel q u a te rn a ta , illis congenerum similia. Flos femineus peric lia etium s is tit g ra c ile , e foliis lan-
ceolatis compositum, a rch eg o n ia in n um e ro sa , parap h y sib u s d e s titu ta includens.
F ru c tu s : vaginula (15) ovato-oblonga , fu s c a ; pedicellus basi g en ic u la tu s, to rtu o so s, 1—2uncialis,
ru b e liu s , s ic citate c om p re ssu s, su b -c o n to rtu s ; capsula a e q u a lis , b re v i-p y rifo rm is , longior a u t brev io r,
b re v ic o Jlis, p a c h y d e rm a , pallide fu s c a , operculo lapso sicca su b tu rb in a ta , o re h ian te colloque valde
co n s tric to (1 8 , 19), pedicell! to rsio n e c irc o la ri saepe as c en d en s ; operculum convexo-conicum, papilla
brev i, capsulae concolor (20) ; peristomium externum d en te s elongati, luteo-fusc esc entes, siccitate superio
re p a r te in c u rv i, in te rn um membrana la ta p a llid a , p ro c e s su s c a rin a h ian te s ciliaque so lita ria vel
binata in te rje c ta su stin e n s. Sporae (33) fe rru g in e a e .
Var. ß. g l a c i a l e , majus, ro b u stiu s; ramulis valde elongatis, numerosìssimis, pedicello flexuoso.
Habit. A d glaoiei moles Helvetiae, ubi Scliie icherus d e te x it, in alpinis C arin th ia e , Tiro Jis, Salis-
bu rg iae a F u n k io , Hoppeo aliisque lectum.
Habitu ad majorein formam B r . tu rb in a ti, quam B r . Schleicheri s a lu ta v e ru n t a e c e d ìt, capsula
m inori tamen eapitiilisque p e rig o n iife ris p riaio in tu itu d ìagnoscitur. Caules h au d r a ro 2 ~ 3 u n e ia le s
eviidunt, fru c tife r i vulgo d ep re s s i flo rife ri co n tra asc endente s conspiciuntiir.
A n m e r k , N ä h e rt sich in s e in e n k le in e n F o rm e n R em . D a n s s e s p e tite s fo rm e s e e tte p la n te s c rap -
flcin B r . c a rn eum , in se in en g rô s .sc rn h in g e g e n d e r g ro .s sen p ro ch e a s s e z du B r . c a r n e um , d a n s se s g r a n d e s a u ‘ co n tr
a i r e e lle o ffre q u e lq u e re s sem b la n c e av e c le D r . tu rb in a tum
v a r . S c h le ic h e r i.
D a n s le n o rd le g a zo n n em en t d e v ie n t p lu s compacte e t
le s p ie d s so n t lié s en sem b le p a r d e s r a d ic e lle s plu.s n om b
r e u s e s . C 'e s t d 'a p r è s u n p a re il é ch a n tillo n q u e S chwaS-
RICHES p a r a ît a v o ir tra c é s e s fig u re s .
D a n s le s lie u x tr è s lu im id es c e tte m o u s se fo rm e de»
g a z o n s du p lu s b e au v e r t te n d r e , n ia is s a n s f ru c tific a tio n .
Ceci se v o it s u r to u t le lo n g d e s so u r c e s fro id e» dan»
le s mo u i.ig iie s.
Y a r ic tä t v o n B r . H trbinalum.
Im N o rd e n w ir d d e r R a s e nw u c lis d ic h te r u n d die
P fla n z e n b le ib e n im G an z en k le in e r u n d z e ig e n e in e s tä r k
e re W u rz e le n tw ic k lu n g , n a ch so lc h en E x em p la r e n sc lie in t
au ch ScKwÄGRiCHENS A b b ild u n g e n tw o rf e n .
An s e h r n a s s e n S te lle n g c sc b ie h t c s h ä u fig , d a s s d ie s
e s Mo o s g r o s s e R a s e n v om sc liö iis tcu B l a s s g r ü n b ild e t,
übne F rü c h te zu t r a g e n , d ie s s i s t b e s o n d e r s d e r F a ll au
killten G e b irg s tp ic llc u .
C. Peristomii in te rn i cilia in arliculalionibus appendiculata.
( B r y u m . )
a. Florescentia hennaphrodita.
* Foliis suhuiaiis.
Î 2, BRYÜM PY R IFO RM E H k dw . hermaphrodilum, caespitosum ; caule subsimpUci, tem iis sm o ; (oliU
inferioribus la iiceolatis, comalibus longissimis, e basi lanceolata longe su b u la tis , costa ex currente
mucronatis, subserrulatis; capsula inclinala, pendula, ventricuso-pyriformi, (cncrrimu, sporangio minore.
Bryum p y r ifo n n e H e d w . hist, muscorum 1 , ï . 3 , F . 13. ~ H o o k , et T a v l . Muscol. brit. ed. 2,
p. 196, T . 28. — S c h w ä g r . in Link. Spec. p l. ed. 5, p. 64. '
J '
Î . ,
%-
»•:
1% 1