
?
M
r
C a to s c o p ium .
g ro s s e lo ck e re R a sen b ildet. S e lte n e r wird dieses
Moos a ls A lp e n -F in d lin g in To rfmo o ren d e r Eb en e
a n g e tro ffen . S o viel w ir b eo b a c lite t liaben, z ie h t
d a s se lb e d ie K a lk g e b irg e den ü b rig e n vor.
G e s c h i c h t l i c h e s . D ic k so n sch e in t d e r
E n td e c k e r von C. nigritum zu s e y n , w e n ig sten s
finden w ir d ie se A r t z u e rs t in se in en Planl. crypf.
Fase. III, p. 9 „Bryum nigritum, capsulis cernuis
ovatis, denticulatis, fo liis lanceolalis acutis carinatis,
surculis fa s tig ia tis“. S m it h ra aclite s p ä te r in se in e r
fio r. brit. e in e Grimmia d a ra u s , H e dw io hingegen
und die meisten Bryologeii se in e r Z e it zo g e n sie
z u Weissia-, e r s t B r id e l e rh o b sie zu r Ga ttu n g
mit dem von d e r N e ig u n g d e r Kapsel lierge-
nommeiien Namen Catoscopium.
le I'richoslomum fìe x ìc a u le , ou le s p ré s m a ré c a g
eu x au x end ro its où se tro u v e ï H ypnum commutatum
va r . alpinum. Il e s t r a r e de la veiicontre r
d a n s le s to u rb iè re s de la p la in e . T a n t que nous
avons pu le su iv re n ous av o n s o b se rv é que le
Catoscopium p ré fè re en g é n é ra l les m o n tag n e s
c a lc a ire s aux m o n tag n e s de fo rma tio n q n a rz en se .
Ilislorique . D ick so n mentionne le p rem ie r
le Cat. n ig ritum d an s son P la n l. crypt. fa se . III,
p. 9 comme „Bryum n ig r itum , capsulis cernuis
o valis d en ticu la tis , fo liis lanceolalis acutis c a r i-
n a iis , su rcu lis fa s tig ia tis“. S m ith , d an s son flor,
brit., en fit un Grimmia, H e d w ig au c o n tra ire e t
l a p lu p a rt d e s B ry o lo g u e s contemporains le
ré u n ir e n t au x We issia. B r id e l en fo rm a , d an s
son B ryo l. u n iv., un g e n re p a rtic u lie r so u s le nom
de Cuioscopium, nom qui indique la p o s itio n oblique
de la c a p su le .
CA TO SCO PIUM N IG R I T O I B r id . dioicum, caespitosum, caule elongato, ramoso, fle x u o so ; fo liis p a r vu
lis , lanceolatis, pro fu n d e carinatis, integerrimis, costa solida apicem attingente instructis, perichae-
ticdibus caeteris duplo longioribus, concavis, ex ternis recurvis, in te rn is erectis, apice lin ea li-su h u la iis,
fle xu o sis ; capsula p e r colli curvaturam n u ta n te, ovali-globosa, n itid a , nigricanle, v e lc a s ta n e a ; operculo
obtuse- e t brevi-conico.
Catoscopium nigritum B r id . B r y o l. univ. I, p. 368. — N b e s e t H o r n sch . B ryo l. germ. P . I I , S e c t. 2,
p. 192, T . 42.
We issia nig rita H e d w . Musc. fro n d . IH , p. 9 7 , T . 39. = B r id . M a n t. p. 47. — H o o k e r e t T a y l o r
Muscol. brit. ed. 2, p. 7 8 , T a b . 14. — W a h l e n b e r g fior. lapp. p. 323.
Grimmia nigrita S m it h fi. brit. IH , p. 119.5. — W e b e r e t Mona B o t. l'asch. p. 147.
Bryum nigritum D ic k so n fa s e . 3 , p . 9 .
Habit. In rup ib u s irrig a tis e t p ra tis spon g io sis ad alpium l a te r a to tiu s E u ro p a e , ra riu s in p lan itiei
tn rfo sis. Copiose legimns in R lia e tia e monte S p e lu g a , in rupibus irro r a tis e t in te r s a x a irrig a ta
ca taiT'hactae Golling ditionis S a lisb u rg e n s is e t „im Dachauer Moos^^ p ro p e Moiia clnnm; c a e te rum in
S c o tia , N o rw e g ia , L a p p o n ia , F in tim a rk ia , nec non in P y re n a e is e t H e lv e tia e a lp ib u s , in C a riiith ia
e t S ty r ia a mnltis Bryopliilis o b se rv a tm n es t.
Matur. Ad a e s ta fis finem.
T ab . I. Cae.spites molles, la e te vlrldes, in fe rio re p a r te ru fe sc e n te s , po llic es 2—10 profundi.
Caulis plus minus e lo n g a tu s (fig. 1, 2) , filifonnis, ten u issiin u s, flexuosus, iiiiiovationibus sub flore
nasc en tib u s binis v el sin g u lis ram o su s , v a g e ra in u lo su s, ra d ic u lo su s, ra d ic u lis fuscis.
Folia c a u lin a rem o ta ( 4 ) , e r e c to -p a te n fla , liic illic su b se c n iid a , l a n c e o la ta , a c u ta (.5), coma lia
lo n g io ra ( 6) , lo n g iu s a c um in a ta , m a rg in e in te g ro p la n a v e l re c u rv a C<>x), snpva basin coiicavam
pro funde c a n n a ta (6 x ') , co sta cuin ap ic e d e s in en te (6 a ) ; c e lln la e b á se o s illis acuminis paulo
m a jo re s (6 b).
P la n ta mascula (3 ) femine ae similis. F lo s te rm in a lis gemmiforrais (7 ) , h e x a p liy llu s ; p e rig o n ia lia
la n c e o la ta , c o s ta ta (8) , an tlie rid ia brev issim e s tip ita ta (9 ).
Flos fem in e u s masculo duplo m ajo r (1 0 ) ; p e r ic h a e tia lia e b asi concava la tiu sc u la lo n g e lan c eo la ta
CATOSCOPIUM. 5
e l lineali su b b ia ta ( 1 3 , 'O , CIO, 12) ; a rc lieg o n ia p e rp a u c a ( 11) , p arap h y s ib u s
min u ta , c i ovali g lo b o sa, n u ta n s ( 20 ) v el c e rn u a ( 21), n itid o -c a s ta n e a , s ic c a omnino similis
( 2" ) exc epto pedic ello ru b e llo d ex tro rsum funis in s ta r c o n tn rto ; a e ta te e b e u a . P e ris tom ii d en te s
(2 3 »4 » 3) subfnsc i, d e fo rm e s , o b tu se la n c e o la ti, b re v e s e t b re v is s im i, b a s i co n fln e n te s , lin e a ver-
tlc a li'in te rd um fissili (2 4 ) e x a ra ti, rig id u li c t vix liygroscopici. C a ly p tra cu c u llifo rm is , fuga cissima ,
a llù d a (1 8 , 19). S p o ra c la e v e s , m ag n a e (2 6 ).
A n m e r k . Au ch Iro ckcn is t ilic Kap,,cl v o llkom men g la tt
un d g lä n z e n d n n d n u r u n r e if w ird s ie ru n z e lig . I n diesem
Zn sta n d o Imt s ie die scimne d u n k e lk .a s lo n ien b ran n cF a rb c m e in ,
die sp ä le r in ein g lä n z e n d e s E b c n lio lz s c bw a tz ü b e rg e b t. Die
re ife K ap se lm en ib ran is t so f e s t n n d sp rö d e , d a s s e ie Icicbl
z e rsp rin g t od e r stü ckw eis e z erb rich t.
R em . Même à l’é ta t se c la c a p su le e s t p a rfa item e n t
lis s e e t b r illa n te e t ce n’e s t q u e q u a n d e lle h e tc recu eillie
tro p je u n e q u ’e lle se rid e ; a c et é ta t c lic n ’offre Jam a is la
b e lle c o u leu r c h â ta in fo n ce q u i av e c l ’â g e sc c h a n g e e n un
n o ir d’cb èiie la is sa n t. L a m em b ran e c ap su la ire e s t te llem
en t r ig id e qu’e lle se b r is e fac ilem en t en m o rce au x p a r
la p ressio n .