TN me rìdi-
cutas, odio-
fu s , (fimife
rutili/.
T it . 1 .Satyr
io .
L i t . io .d e
1\epub.
ìn R it Uri.
I .ib .1 0 .D y .
pnofoph.
ln Tiuütl.
los, partin) odiofos, ic partim mifcrabiles effe prodidit,ridiculos quia peraudacianj
maiora affedtanr, odiofos, qui ea confequuntur, miferabilcs, qui fpe fruftrantur.
Hinc Socrates exiflim3bat Deum.fempcr ridere vana hominum iludía,quibus per«
aftis, perpetuó fe vi&uros effe apioamur. Tandem Crantor, ex Laertio, promulgarne
quicquid alicui hominum accidit, id vnicuiq; euenirepoffe.
A D A G Í A .
V L T A funt prouerbia, qu* partim ex hümanis partibus , partim
abbumanis proprictatibusorigincmfumunt,de quibus figillatim in
prafentiafermonemhabere decreuimus. Primiim igitur refpicien-
do partes, & potiflimum capur, fingularia inueniemiis. Caput fcah-
re . eil adagium confimile illi. Vngues arrodere-, etenim hi omnes
funt geftus hominis cogitahundi: quapropter Horatius hue refpiciens canebat.
in ver fu f adendo
Safi caput fcaberet,viuos,dr arroderet -ungues.
Profertur aliud prouerbium. Capite admeni.quoadmonemur;qua ratio ne obiur-
gandus fit amicus: namq; primùmid fietplacidis,’ & nonafperis Verbis,deiiide clan- j
cuium„remotis arbitris, nempeadmotopropius capite. Caput Vacuum cere tr e . t i l
prouerbium in eos prolatum, quicorpóris venuftate præcellunt, deinde ingeniti
carent. Capite g etta re. Rclatum eft à Platone, & prolatum in eos, quos amore pro-i
fequimur. Translatum fortèàmatribus, vel nutricibus, quae infantes amatos,& in
cunis locatos capite interdum geilant. Tertium caput, adagium eft defumptumà
baiulis, qui non folum humeris, & ceruice. fed etiam capite ipterdum onera ferunt.
Hoc torqueri potei! in homines varijsdiftraélosnegocijs. Capiti scream, & tibie
gale am adapt are.. Hoc protulit Jiucianus deillis, quiomnia pratpofterè agunt. Nec
caput necpedet. dicitur de n cgocioiraimplicato, vtrationoninueniatur, quaeillud
explicare p o ffitt quare ab Antiquis tale iiegocitìm,nec caput,rìee pedes habere di-
cebatur. a capite v f q i ad calcetti, hoc pronunciatur, quando rem totam completi
volumus : veluti fi aliter diceremus. A ca p iteadpedes. A t ìn g re ffu v fq \a à ceremdem. '■
A v e rtic e ad imos tales. Ab vnguiculo v f q i ad capi Hum. A p ed iitti v f q i a d caput. Aca ptilo
vfq-, ad imum calcarteum.
Caput fine lingua, prolatum eft inillos, qui prrfentes difputationibtis, & conful-
tatlonibus, aliorum fententix femper annuunt ¡quare hoc poterit etiam promulgati
de pedana fententia ¡fiquidempedarij Senatoresolim vocabantur, qui in Sena,
tu fedente* fentcntiam non rogabantur ,fed tantummodo in aliorum fentenriam
pedibus difcedebant. Capitis ér inguini/ nefcit difcrimen'. Effertur de illis, quibus
differentia honefti, & turpis eft ignora,quoniamcaput inter membra honefta,& in-
gùen inter irrlmnefta reçenfetur.' Vnde Juuenalis de muliere temulenta fic ca-
nebat.r.^’ r i i -¡'•Vjii: '’ » p : - '-so -
quid etiim Venus e lr ia cu r a ti p
Inguini r, t-f capitis, qua f ìn t d ifc rim in a ne f c i t.
Capita quatuor b a b em .ed adagium narrat um ab A thæneo de homiftibus ebrijs, quibus
ommageminata effe videntur.
Prat.terea capillietiamadagijs anfam dederunt. Diciturenim , Captilat etiam
v a u t, fubintelligendovmbramfuam babet.-ad iìgnificandum commodù quantum-
uispufillumiUuare,&quodlibet etiam exiguùm nocere. Capilius fe rm tis. effertur
dchomine'vili, 8ç prauis moribus imbaro, duélumeft adagium àferuis manumit- .
tendis, quorum capilli olim radebantur. Capillts trahere, dieuntur ¡Hi, qui v i propel-
Juntur. Pallas enim,apud Homerum, capillis Achillem à pugnâreuocaffe perhi-
betnr. Non abfimile eft aliud. Crines ca p e re, quovfuscfl Plahtus 1 vtoftenderet
oblatam occafionem effearripiendam,& arrepram retinendam : fumptum videtur
adagium ab hominum confuetudine, qui crinibus aliquando rçtinentur, Homo-pilo
dignut.
¿ignus. pro homine viliffimo vfurpatur: quandoquidem pilo, feu capillo nihil vilius . < ,
jnueniri potei! . Comam tendere, vfurpatur pro ludificare : liquidem ftupidorum, &
n o n fentientium coma in ludibrium tondi fo lc t. lmmò hodie etiam vulgo diciiò-
le t. N e me tondeat. nimirum, neme irrideas. Calnum homsnem v e l i a , pronunciatur
de ¡Ilo, quioperam inanem molitur. Homo caluut cornarne, effertur in ilium, qui ve-
ris bonis diflìpatis,adfcititi/s feiaflar.aut in viruni indoäum, qui pro fua dottrina
alienam edit.
Frontis adagia funt hxc. Prima fronte, nimirum prima facie, vel primo afpeiìu.
Troni occipitio prior. Antiquitas hoc adagio lignifica bat fatius e ffe , Se reiftius tra- Prouerbia
E ftarenegotium, quandoprarfens eft, cuiuseft negotium: namq;i)lud verbu ( prior) frontis.
quali potior, & melior exponirur: fiquidem cumftis erat norum frontem effe parrem
priorem, & occipitium pofterioretn. A fronte ßmul, eß occipitio. dicitur de illis, qui
indicant admirabilem rerum omnium cognitionem,qu£Conftatfcienriaprffentium,
memoria praiteritorum, &proUidentiafuturorum. Tx fronte perfpiecrc. profertur
in illos , qui veluti nutibus negotium apprehendunt. Defumptum eftadagium i
Phyfiognonomis, qui ex lineamentis faciei ingenium hominis cognofcere profi-
tentur. Fronte /»a. hocpromulgatur de ilio,qui libere, &apertè, non autemeoa-
aè,& o c cu lte aliquid proponit. Trontem perticare, dicitur deillis, quibus nullus
ineftpudor : etenim frons ab Antiquis pudori erat confccrata d quare frontis per-
j fricara-effe dicebantur; qui pudore, veluti à fronte abfterfo, omnem modeftiamde-
L _ ponebanr. Tandrm fruntcw exporrtgerr, frontem corrugare. Sunt duo adagia fi-
[■ biinuiccpfoppofi^a : fiquidem frons explicarur in gaudio, &corrugatur in m*ititia.
i Nonimroeritò igitur Pliniusfcnbebat frontemhumanam triftiti*, hilariratis, eie- ¿ ¡iJO c tr .
i mentia:, ecfeueritatis indicem effe.
l 3m ad oculos tranfqamus. oculus vicini inuidus. pronunciatur de vicinis male-
uolis. Quamobrcm Ouidius hue forte rcfpiciens canebat.
Fertthor feges eli alienti feniper tn aruis, Oculorum
Vieinumtjìpecusgrand/ut vier habet. trouerbta
Oeulur mulieris. Adigium eft prolatum de re perniciofa iproptereaquodaliquan-
do Virgilius canebat.
Fdtmina,
G Immòaliàs explicatumfuit amoremperoculorumfeneftras introire.- quadere
Ouidius meritò cecinit.
Perqj tuót oculos, qui rapuere meos.
Oculos in occipitio gerii, diuulgatur de homine verfipelli, quem fallere eft difficil-
limum : ideirco Perfius talem hominem lanum appeliauit. Commendabat igitur
.Hatnerus Principem oculatum -apótr-ta xaìoV/«1»'», nimirum ante , & retro ¡hoc
adagium ad noftramvfq: ¿tatem penetrauit : quandoquidem hodiernum vulgus
hominem vafrum oculos in tergo gettare tradit. Ocults maga habenda fdesepuàm
auribus. Siquidem qux cernuntur certiora fune t js , quiaudiuntur. Ad remig i-
turHoratiuscanebar.
Segntùs irritant anintos demi(faper aurem, In arte pur
J-J Sjtbm qua funt oculis fubicBafidcltbas. tic a.
1 Quare poflumus veritatem illius fenrenri* affirmare.fcilicet potior eft teflisòcu-
latus vn.us, quàmauriti decem. Ocults finis intueri. hoc publicatur quando aliquid
1 attcntius,&accuratiuscontcmplamur. Sumptum videtur adagium ab Amantibus,
quioculisnunquarodimotis rem amatamconfpicantur . Oculu puluerem offundere.
diuulgatur, quando quis ftudio remobferuat, de aduerfario iudicium e r ip it. Prouerbium
ortum effe videtur à militi», vbi excitato in hoftes puloere,viiiloria rcpor-
tatur. Hodie hoc effertur de emprore, qui rem alioquin caram vili pretio emir, '
quali in oculos venditorispuluerem effunderir,nerempreriofaminruererur. òca-
li’ t & mambus. hoc vfurpatur, quando aljquid omnibus mod is compertum eft:
quandoquidem funt aliqui homines ita refraéìarij, vt etiamfi videant, nifi manibus
con :rectci][, non crcdunt. Inoculum vtrumuis dormire. hoc prouerbium eft confittile
fili, invtramqi dormir e aurem. de ijs potifiìmum effertur, qui abfq; moleftijs
P viuunt