sporitudoappellatuf lethalis,quando crimen in confciehtiajatibtrfariiriquemafltho.
dumacciditcriminofispeccata confeflionenon pacefacietttibus. At Medicusipfc
ritualis,neropeconfeiiarius,tnagnamfpem peccantipollicelur,quando crimen-mai
C j i p . i t . nifeftatumobferuat.Habemusenimin Prouerbijs. g a t c o n f e f i a t f a t n t p e c a t a f c
m tftr tco rd iAm c o n fe c ja t tu r ,
Sidirigaturanimus'adsegr'itadinespulmonisibicaliquandoparitiirvlcnsexoka.
turn abrhumoribusacritiBs àxtapite adthoracemdilabentibus,ideoq; id aeremcx-
cipienqjiunmpptus redditur. idemaccKlit, quando acres diuitiarum humores ad
pulmonem noftra: affeaionis pracipitanruri talis enirn contrahitur labes, ne htipo.
fterumaer gratfe, & ;piecatis recipiatur. Alioquin anhelitusmultiferiamlaedituiyn. •
Anhelttut terdum iTuttìore »iaspulmonis.bbftruente, aiiquando ab inflammatione, & deniq;
y qusdfigntp- àpa’rti'umcdrruptela,hinc poiteaa*i: itifpiratus inficitur. Anhciitus iertnonem ab
tei, ere pradeun«nl<figniiicare ppte<l¿quialiquando!á tumorefnperbia: , quandoq»a^
cm .3». inflìimmia'iodéauarjtise vexacur ¡ fe’giturenim apud Ioannem. ggide term eiryé
terra iaaiWrvr.ErflemumobepaMet nimio luxu corruptastnam fermo'isquinatus au*
ditores'proculdubioinficit.Dicebatautem Apoftolus fcnbens ad C o ryn th io s& i
runpunlba.ms tnor e s c o lio^ ttfa pr a t ta . "
Quando ftottiachUs adnerfa valetudine laborar, aut eruditati!’àutvomituyaui
fingultu,aut eruélat ione, aut fluxu afficitur.Humana loquelaàHornacho reprasfen-
la;ur, quas-varios affeélus moràles'inciirrit . -Primó eruditale infoienti^ cruciatili,
deinde vomiruiaiìantfe,finigultu muidla-,eruilacionc maledici ionis,& fluxu inho- j
nella: voluptatis occupatur. Nifi veliinus, per votnitum, confeflìonempiacurarcm
- interpretan, qua? ftomachum ooafcientiaeabftergit, concodlioneromorumadiuuat,
& tandem homines ab atgrieudine peccati liberat. Interdum,vitiato ore ventricu-
li, pra-ceps vitium lapliis oritur, quem Medici fyncopém vocitant; cuncq;mofus,ài
hen fus patientis tntercipiturt; Syncope h o t in loco ell fymbolum peccati, qua cor-
reptus cum-lit homo, vira grarixinrcrcipitur, & mot us bonorum óperum cocr-
cetur . . i - ■
Vcntrit af- Venterquandoq¡nimiarep1etionedi(lenditur, & hie a(fe£lus euacuatione tblli-
feci tonti, tur, interdum inamtione laboVat , & tunc repletionefa natur . Per ventrem mens
intelligenda eft, quae,'ritu ventris,car IntelligentiajdecurafFdtiionis.&fel iracundia?
continet. Haec igitUrcum fepiflìmè,vitijs,8ediuitijs repleatur,confeflione, ri-
. ' tione vitiorum, Sc eleetScdyha, rations diuitiarum, euacuanda elltquSdo verb ina»
nitionem virrutum, & fcienriarum incurrit, tuncfidei, & fcicntir documentiseli
replcnda. Renes'quoq;patiuntur Ijthiafim, dum vifelda, & tenax materia ab itnmo-
Jtemmaffe deràto calore in lapillosglutinatur. Arembiis affeíliones homihum voluntaria re*
iius. feruntiir, qua: vifcidis, & glutinolts diuitiarum, & deliciarum humoribus redundann
vndecalorimmoderatus coneupifccntire lapidimicontumaci® generai, 8c mundanos
affetlus praua confuetudineglutinat. 1
Intcflma non pane is morbls obnoxia e(Te Medici pronunciant. Namqs diftcn-
duntur, & foluta vnitate dolor generarne,aiiquando ita exficcantur,vt feces expel-
li nequeant, interdum tumore plaeternaturam, necnon profluiiioalui,8c torminibiis
afflúftantúr. intellinafunt affeíliones humana?mentis, quae inuidiaextenduntur,&
auaritia adeò exliccantur, vt nulla operatio retta inde emerga? : interdum tumore j
fuperbia: ftimulantur, cupiditate intemperata in fluxum Iuxuria:(bluuntur,& dennji
torrfiinibus iracundia?, & facqitia? corripiuntur.Habemus enimin Prouefbijs hoe al*
• C d f . I J , f e r r u m , P t f c e r a a u t e m I m p i o r u m c r u d e l i * . A l i o q q i n i n t e í l i n a t r i b u s p r a r c i p u i s a l i l i
fluxionibus vexantur.Primaelllirnplex fluxio diarhea nuncupata, fecunda ell beatería,
quando cibaria inconcoéìa deijeiuntur.rertia nuncupatur dyfenteria,quando
Profittala fanguis vnàcumabrafione inteflinorumeducitur, ' Per has tres fluxionis ípeCifSi
mirth* ¡¡up tria prolluuia moraba, nempe in loquewJo. audiendo, & operando exponere debe-
mus Profluuium verborum lirúplicem diarheam repratfentat, cum quidam iuuenes
in verbis quidemdiíTolutifint,8c tamen áb inhouefta confuetudine , 8c à fangum*
lethalis criminis abhorrent. Profluuium a u d i t u s a ? m u l a t u r l i e n t e r i a m ; q u a n d o q u i -
dem nonnulli funt in audiendoira negligentes, vt, neparum quidem Verbi Deire*
tineant. Deniq; profluuium operationis reftrt dyfenteriam, quia cum fa n g u in e le-
■ /haiis criminis, & abrafione virrutum moralium producirur. fnteftina tandem veu-
I minationead defperationem vfq; Mcdicorum laborare folent ; cum varia? vermium
I fpecals ¡0 inteftinis generentur. Per vermes crimina funt intelligenda,qu* intblli- Crimini
I naconfcicntirefaepiflìmècorroduntihorumqivari* differentia:obferuantur.quan- vtrmtbutaf
■ doquidem verities auaritia? àdiuitijs, vermes luxoria: Udelicijs, vermes fuperbif à fimilamur. ‘
j dignitatibus, vermes inoidia? ab aliena pro/perjtare,& vermes intolerantfe à cala-
■ miratibus oriuntur. Immò quemadmodum vermes intellmorum piiarmacis trudun-
1 tur, ne inde patientis interims prodeat : pariter vermes peccatornm piaculari con-
I felfioneeduceitdifunt, vtimminens reternxmortis periculum euicetur.
£ Pedum vitium prscipuumellpodagramuadens illos ,quiquotidianis epularum
1 lautitijs delettanrur, & corpus nonnifi in venereo aétu exercent.Scdaduertendum yìtia pedi.
I eft, quòd Eunuchi, pueri, & mulieres hac xgritodinislpecieminime vexariferun-
3 tur. Podagra pigritiam, 8c fegnitiemcorporis nobis e xhibet, qurefolet illosoccu-
■ pare, quicupedijs fummoperegaudenr,&frequenterin Venerem incumbunt.Pue-
I riautem homines fimpliccs , Eunuchi callos, &tnuliercs homines pios, Sc cle-
■ mentes (ignificant : idcirco hi pr id iti a morbi fpecie non corripiUntur.
; lam peruenltmis ad cutim,qua: multismorbisobnoxia efle dicittir. Etenimfo-
1 ¡MÌone contÌB.uijCorrugatione^pu(lubs,ferpigine,&fcabieaffliaatur. Item cutis
■ confuetudinjSihuman® varias vitiorum f gritudines patirur,primo folucronem con*
■ tinui ab ira, Sc, difcordia excitatatti,deindc cor rugar ionem inuidiaeipullulasfuper»
S bia:,ferpiginem auaritfe , & deniqi fcabiem libidinis incurrit. Nifi velimus , per ■ .
■ puftuias in fuperficie cutis excitatas, crimen veniale declarare, quod ad inrimas i t >
■ cordis partes non penetrar, fed tantùtn in fiiperficie confuetucfinis obfenuarur.His caiis vitU
H addenda ell lepra, quae à Medicis non foluminter affettus cutis cotitagiolos, fed qualia. !
H etiam inter basreditarios collocatur. Leprofus peccantem (ìgnificat, qui confuetu*
■ dine aliorum criminoforum infici potellj dicebaten m Poeta.
Mtrbida faSlapecus tcutmccrrumpit ouile,
Quatnuis idmelius expreflerit Pfalmographns dicens Cam fanclof anil us erij,&
■ cum permerft peruenerit. Deinde homo inlepram facile incidi«, quando veteres
U parentes fitnili morbo femel correptifuerint: ita homines prauis Maiorum excmplis
■ peccanteseuadunr. Item in cute aiiquando rumores prster naruramproducuntur,
■ qui indefiunt, vcl quia humores noxij lint adeo tenues , vt adcutim facile fluere
M poffint, vel quia meatus patientis lint adeo la ti, vt per illosqailibet humor etiam
■ craffiisad extimam catim penetrare poflk. Hie tumor,lethalis criminis fymbolurt
IF effepotell,quod vel ex latitudinefenfusdelitiofi,vel ex confcientia nimis lata,idell
I ad peccandnm procliui, vel ex tenui humore inconftantii prodire,poteft. Alia fpe- rumores
I f* '5 tumoris hernia yocata in cuti-abdominis oritur, qnando peritoneum,feu mem- prttter „aia
■ j brinaint-eilina coutinensobclatnorem, vel iuitatn nimis extendirur,aut rumpitur. r4m
■ Hietumordifeordiamnobis rcp nfen ta t, qua;mcmbranamcharitatis fcindit,dum
I : clamor confutndiarum, & luila controuerfia? inter homines vigétihxc enim omnia
■ cnantatem,&auiicitiam dirimere folenr.
Deaffeilibus peculiaribus haélenus-fermo ell habitus,nflc ad vniuerfales totum
■ corpus hominis vexantes defcendereoportet, qui vt plurimum àfanguine in venis
jj corrqptooriuntur. Sanguis igitur in venis, vel putredine, vel alieni humoris per.
■ mixtione vitiatur : ita fàtigutsa(fe£lionis humanicordis , aut putredine peccati, aut
■ netana, & perdita aliorum confuetudine inquinatnr. Cic cnim quia plerumqtacci.
■ attivi, fanguine faldato,febres emergant, nonnihil.de illis dicédum elfe exillima-
I » T i r Febr'S f Calor Prafter w " rM à corde per cundlas hnmani corporis par-
S _ s Il“ c,n,natus, & quoniamin humano corpore tres partes, nimirum ipiritus, hu-
I M p j - . ‘t^. rcPcr'untljr> ¡nquibuscaiqr febrilis accendi potetti hinc tres d
■ cun3:C;Siebr‘T ^‘^cccotfecondituuntur. Prima febris dicitur ephemera,qua: oc- F tir iu d if-
I P'tuus, fecunda putridahmnorcs vexans, & tertia heéìica partes folidas af- ferenti*.
I nera »' c . moralis ad concupifccntiam mentis, feruorcin aifeCtuutn, 8c intem-
I - c u d c*JPIt*'.tatumrefcrturi h*cqi triplex elfe perhibecur. Prima vocatuqcon-
I cittjr S ? . !g'“ -atUm’ & 5ft fuPer,bia*fecunda ooncupifcentia voluptatum, & di- Ctncapifd-
’ tertla concupifcentia diuitiarum, & auaritia nuncupatur. Superbia fe* tUquotfpebrem
ties.