ElaiÉílt
! i l s
i ' r J l
I M i i
I
i f
r w U t i l i
l a i i J .j t a w w a i
II
CAUff tffi-
cien tes mo-
Sir or um
e x mente
Sepuljj .
IS on Sir a Ài
uinitus
frodati a.
L z .V h y f.
Sr¿¿f,Z'C.3'
Grammatici, & aliorum plurium ¿pratter nonnullos nuperos, qui Id abfq:vlla rj.
tione negane. Iraq: Albertus Magnus aliquando prodid/reffe qua dam loca ¡j
Co elo , ad quatdum luminaria perueniunt, materiamin vtero exiftentcmqtiodam
modoinefficacem reddunt, & impediunt, neinde bumana figura refultare poffit"
Manilius ab hac opinione non recedens,his carminibus fuam mentem export'
« ■ Pormi feet [apeferarum
Corpora cum membris hominum, non f rminis illi
Partus c rit, quid enim nobis commune, Ferifq 5
FFjtts nè in portenti noxam pecca ret adulter è
A Hr anouant fo rm a t, calumq\ in te rfe rtto ra . Ài
Quocirca monftra tunc producuntur,quando determinata? qua?datn conftellatio.
nei inmundum fublunarem influunt: quandoquidem, serate Alberti,accidie,
quadam villa, Vacca vitulum humano capite ederet: qua de re Pagani hoc monOrj
admirati, paftorem quali tanti fceleris confcium, mox cum Vacca concreoiandum
iniudicium duxerunt. Sed huic mifcllo pra?fiòfuit Albertus, qui facultatis Alito,
nomicatperitus, non humano aliquofcelere,fed fteilarum certae ebnftitutionisef-
ficacia,id genus monftri procreatum atteftans.paftorem ab extremo fupplicio liberarne.
Amplius alibi Al berrus hanc veritatemaperuit, dumretulit conftellatio-
nemquodam tempore ad fues generandos dominari, & tunccontigit,vtinfans
fuillo capite procrearetur. Hinc forte accidere poteft ,quòd interdum humanift-
ruscum vultu oblongo inftar canis velalterius animalis nafcantur. Hincetiam >1
elicerepolTumus caufam , propter quamin quibufdam lapidibus qusedam figurj
fmulantes humanamfaciem, vel alterius animantis à natura delineata; cernunttit:
quemadmodum Albertus ih libro de Mineralibus exarauit.cumid totum ab influxu
caeleftiproueniat.
! Septalius, in Commentari) s adproblemata Ariftotelis, caufam monftrorum effi.
cientem duplicem conftituit, nempeprimariam.&inftrumentalem . Principalem
adfacultatemformatricem femini inexiftentem fpedtare d ix it , alteram veroadpti-
mas qualitates, coadiuuante poftea imaginatione. His additfupremam caufam
nempe Deumoptimum maximum, aut vim mali Dfmonis ,&abhismalamqualita-
tum proportionem non arcet,de qua paulò ante fermo eft habitusj qui igitur fupre-
mam tantum caufam intuentur, magis cumDeo , quàmeum Ethnicis fapientibus
philofophantes,fummo Opificinihilprorfus fortuitum effe tradunt .■ cumdiuina, CI
mens certo fine, &inftrumentis, ceu medijs operans, reità via femperincedat,&
natura mu tationi, & alterationi obnoxia femper illi obremperet.
Hate Natura igitur, licet iuxta feriem mundi infcrioris , à conlueta legedeflettere
videatur, nihilominus eft aduertendum, quod vi diuini friritus rapitur. Ideo
hacratione nix i, monftrofos partus, permittente Deo, firpedfuina flagella price-
dere, feupra?dicerepromulgane,quemadmodum in Rubrica PrsefagiQrum expli-
cauimus. AdremDinotbusin Aduerfarijs fcriptum reliquie, quòd co anno, quo
Coriolanus in exilium afius fuit, multis prodigijs Vrbs fuit perterrefaSa, dum
monftrofi, & vix credendipartus hominum, atq; pecudumin lucemprodierints
moxq , dira lues non folum homines, fed etiam pecudes, maxima clade inuafit.
Neq;abhaefententia valdèreccdit Ambrofius Pareus, dum fcribit monftra aliqua pi
effe, quibusaliquid diuini ineffe videtur,& haecex generali monftrorum caufa ori-
ginemnton ducunt; ficq; caufam monftrorum aliquam peculiarem referre non poi-
flint, quippequa? ab opera fupremi Numinis dimanant.
Neq; hinc arcendaeft vis Daemon um,quam clariffìmus Licetus in caufa decima
tertia monftrorum collocarnefiquidem in procreatione monftrorum, poffunt Dx-
mones varia animalium femina prolifica in vterum deferre , & turpiter inuicetn ilia
permiicere, nec non varias caufas huicgenerationineceffarias fimulcopulare!
nimirum applicando adtiua natumlia paflìuis naturalibus, &arcendo qumcumqì
hancatìioncm, & paflìonem impedire poffunt.
Ad pra?difiam caufam efficieritem nonnulli caufam inftrumentalem referunr,
quam Albertus Magnus malitiam continentisappellauit. Id poftea à Regentibus
Parifienfibus in quarftionibus ad fecundpm librutn Pbyficorum explanatum #*»
Jjis vcrbis. Eft auterocontinenspellisquædamf^tuminuoluens, qua* fecundina
appellaturi vnde hac difrupta., foetus cum duobus capitibus, & vno tantùm corpo -
re vd Gemelli in dorfo connexinafcuncur. ’ Caufd effigiane
deniq; caufam effìcientem monftrorum Lìcctus in fuo opere de monftris
fpeculationuro copia exuberante diligenter, & eleganter explicar, dum hanc, in
remotam, &: proximam diftribuit, & remotam adhuc fubdiuidic, nimirum in omniii
primam, qua» eft SiimusrerumOpifex,qui cum Agentibus naturalibus,adomnes ef-
feftusproducendos concurrir ¡.Secundam vero caufam remotam appellat Coplum, .
quod perenni fu i motu, & Iumine inferiora r e g it . Deinde eflìcienrem proximam
í jnftrumentalem calorem materni vifeeris vocat * fecundariam verôy & proximam,
vterum indigitat. Coetcrùm primariam monftrorum caufam efficiéntem adhuc
diftribuit in principium, quod agit, quod âPbilofophisadæquatum nuncupatur ,&
cft portio illafemimis,ex qua fæcunditas prodit : ampiius hanc diftribuit in principium,
quo agensadæquatum agir, &e ft v is ,& anima feminis. illi àparentibus comunicata,
quatcnus eft facul tas conftitutiua fabrica?corporis viuentis , non abfo-
lute,fed impedita, nefinemintentum perfedè aftequi poffit. Hincelicimus Effi-
ciensproprium monftrorum effe virtutem formatricem partium corporis viuentis .
Si ad finalem caufam nofmet conuertamus, hanc in doiftrina Ariftotelis non in- * ‘ r
ueniemus:quandoquidem,cum monftra finrpura? priuationes,à Naturanon inten.
duntur, neq; intelliguntur: hac igitur raçione monftra finali caufa carebunr. Di-
■F uusramen Auguftinus.theologicèloquendo, caufam hanc finalem monftrorum af- m
fignare nititur, dum hæc h ab e t. Deus enim C reator eft omnium, qui vbi, 8c quä-
do creali quid oporteat,vel oportuerit, ipfe nouit,fciens vniuerfitatispulchritudi-
I ne m,qua rum partium vel fìmilitudine, vel diuerfitare contexat, Sed qui totum in-
; fpicere non poteft, hoc tanquam deformitace partis offenditur, quoniam cui compcrat,
& quoraodo referatur, protinus ignorât¡ Ideo ex his Diui Auguft/ni verbis, Caufd f in a
hanc iponftrorum finalem caufam effe decorem, & pulchritudinem vniuerfi haurire ^ts \
i polfumus.. Abhac fententianon multùm ree edit Ambrofius Pareus, qui id pon-
I deransdicebat monftrorum plures effe caufas ,fed primam effe .Dei gloriam, qua-
! tenusfeilieer, hisreftitucis ,quæfiunt præter naturarci ,eiusimmenfapocentiacun-,
j ¿fis innote feat: fíe enim in Euangelio legitur de coeco nato, cu? Chriftus fupra vim
natura vifionemreftiyiit : nam Difcipuli inueftigantés caufam, propter quam ille
I homocæcus e ffe tnatus, rcumqtiiaille, velciusparentes peccauerint; refpondit
i Dominus, id propter crimina illì non contigiffe, fed tantùm, ve Dei gloria per illu
j manifeftaretur. Deinde addk Pareus in hunc finemquandoq;creara fuiffemon-
! ftra,vt Deus hominumfeelera, vel vlcifceretur, vel ^mpendentis vltiohis figna
I præmonftraretietenim dum homines fine modo ,abfqj le g e , & nefando ,& vago
I congreffu permifeentur, hinc nefaria, & horrífica', necnon à naruræ norma rece- là Mätth•
i dentia monftra quandoq; nafeuntur. Immò Abulenfis prædictis addir contingere c. ig. q. 88.
1 interdüm tales defedus ex voluntare Dei, ad euitanda malaeius,qui huiufmodi dë-
I feâum pacitur, qui alioquin prauus fieret ,fi integro corporefuiffet conftitutus
Sedanimaduertendum eft liane effe caufam particularem.quæ adomnia monftra.
I attinere non poteft.
r & Vucinrichius> ^ bùc refpiciens duas caufas memoraras,nempe Dei gloriam, In ltb.de
j & eiufdeni erga mortales iracundiam pro caufa finali monftrorum offendere cana- tndfìr.c.$$»
tur addittertiamcaufam , quæ eft libera voluntas potentix diuinse, dum nullo
modo legibus naturç adftringitur, cum aliqyando ñeque Cce^o pe percent. , Verum
Licetus breúiter ab hac caufa fe expedit, hanc duplieem conftituens^nimi-
um communem, & propriam & communem in pcrperuitatelpecierum conftituiti
cum indiuidua perennare non poffint, & hic-finis omnianimantium generi compe-
Præterea proprium finem declaratifi tarnen prius intellexerimus monftra effe
rrata Nature inoperatione impedita*, ne finem intentumaífequipoffírjideocum
on poffit, quod vellet, præftat tarnen, quod valet, & producit animatum in con- Caufd fitta*
d o f t,0^e Pari.Ium fimile.His fic confiitutis, caufa finalis monftrorumerit por- Its.
> eu pars finis perfe&orum animantium¡ cum Natura integrum finem perfe&oru
animamium?ffequinequeat9 *
Dcmum