Sene/le.28. Quando vero legimus in Genefi caput Iacob fuper lapide pofìtum, chriflicolarum
principatum Chriftoinnitentemintelligere debemus tquemadmodum per caput,&
Cap.g. caudam apud lfaiam, Chriftus, qui eft principiutn, & finis, intelligendus e(t. Itetti
per caput Ioannis Baptifta? amputatum , Chriftusà lu d * ia ,& àlege ablatusdefi-
Cap.26.27. gnatur. Caput Chrifti vngiter apud Mattheum,vt homodifeatpraclaris operibus
Deum fibì deuincire; & quando apud eumdem Euan gehftam,fertum fpinis contex-
tum capiti Chrifti imponitur, Deus hutnanis peccatis , tanquam tot fpinis offendi
traditur. In Leuitico caput Sacerdotis non radebatur, vt myftiea e (Tee do ¿trina, i
fapientiam à Sacerdotibus minime feparandam effe, vt vitia iaicorurn reprehen-
Leuit.e. 11 derepoflent. Pariter in eodem libro caput ieprofinudumamiflìonem galeae falu-' 4
& 2 1. ' ' tis> vel Chriftum ab anima fepararum indicare poteft. In Prouerbijs autem, capiti
gratiam addi;GIoffa ordinaria doiftri nam noui teftamenti cpm fpe Regni eoe-
l i b i i . Re?. leftisdariexponir. Tandem caput te Cium, in hiftoria Rcgum ,trillitiam diuulgarc
eap.iy . poteft; etenim qui triftes eranr, caput operirefolebanr.
Si mentem ad frontemeonuertamus. Habemusin Exodo, laminam aurea Dei
Cap.28. nomine fignatam fronti Sacerdotis imponi folere, qua: internameordis cogitano-
nepi indicat, vel confeffìonem oris ,&operi? , quafideles referti èffe debent,vt
Lib .i. Ree. Gloffa ordinaria expiicar. Legimu? etiaminfacri? Pagini?,quòd fron? Goliath
eap. 17. percuffa fuir, cuiu? myfticu? feniu? effe perhibetur, eos percuti,& perire, quiftgno
crucis haudquaquam muninntur, quoniamfrons menremdefignare poteft.vtLaurerus
in Sylua Allegoriarum aflruit. j
L i i . ia .k i e - Succeditoculus, qui in prima lingua, referente Goropio, nominabatur Oog,ab
Hog, ideft altqm: i deoq; fenfus myfticus eft, nos debere éffememores, oculosà
fummo opifice nobisefsedatos.vt fuperna perpetuò contemplemur. Sed aduer.
tendum eft, quod oculi in dócftrina myftiea, tàm bonùm,quàm prauum fenfum for-
tiripofsunr. Ratione primi, Deus per oculum intelligitur : nam velurioculusin !
minorimundo, nempein homine, eum regir: pariter Deus in maiori mundocOfta
regir, cunCla videt; & cunéta modcratur, Vel dicamus, ficuti ocùlus eft recepta-
culumlucis;ita Deus non modo lucis fcatebra,fed etiam ipfaluxnuncupatur;ii»
M p flica ta illud Ioannis. Lu x e ra t in Mundo.
tculorum, Immò oculifponfi in Canticii, pifeina: Chesbon alfimilati fignificant perfetìam
vifionem,& cognitionem rerum omnium,etiam antequamfianr,qu<e eft in Chrifto
Ecclefi® capite, in quo capite per fponfum fignato, rerum omnium idea: repcriun-C
tur : idcircooculi fponfi noniniuria ad aquas pifeina: tanquam ad rationes ideales
comparantur; vocatur enim pifeina Chesbon, ideft cognitionis;cum idea: (intra-
tiones excogitata: rerum producendarum, qua: omnes in Verbo e rant,v t Dima
Auguftinus interprarrarur. Nifi velimusafseuerare, per oculum D e i, gratiam,&
fauorem fignificari . namq; Deus aliquemafpiciensillifuam gratiam protinus im-
pertitur. Alioquin in rebus mundanis,oculus voluptuofos effeétus fignificat;cum
hominesper oculos amore illaquentur. Quid fi prarcepta Domini oculis defignen-
Vfalm. 18, tur? Lesiturenimapud Pfalmographum . praccptum Domini lucidum illuminata
QCUIOS. -
Pariter in Apocalypfì.Oculi dicuntur vel itti fiamma ignis,& Dei pra-cepta (igni-
ficanr. Et quando in Pfalmo trigefimotertio, oculi Domini fuper Iuftosleguntur, p
I n Coment, tuncadmentem Bafilij,oculi Dominifunt Angelica: virrutes, qua: homines tuta-
ad pjalmot. ri perhibentur. Aliter quando legitur in Pfalmo decimo fexto : cuftodi me vtpu-
pillamoculi, tuncpupillafenfusfpiritualesindicare dicitur.
Deut. e . ì 3. Amphus in myiticis, benignitas,& mifericordia ad oculos refertur, ita Iegitnr
' in Deuteronomio. Parcat ei oculus tuus ,& ibi ocnlus prò mifericordia fumitur.
Jtem oculi Domini in Pfalmo trigefimo fecundo, eius mifericordiam,& benignita-
Venef.c. 43. temóftendunt.Etin Genefi oculuslofeph Chrifti benignitatem prarfaginimmo M
eodem loco;oculos ieuans Ifaac, Chriftum refpidentem adfalutem humani generis
infinuabat. Quandoquidemquando Iegirur apud lfa iam. ParauitDominili
brachitim fuum in oculis omnium gentium ; tuncid afserituT, quoniam falus per
Chriftum acquirenda omnibus fuit propofita. Oculi etiam in Eeclefia dicuntur
èfse nimirum viri eruditi, & ad percipienda myfteria idonei. Aliter oculi, qui paf-
fim Ìeg u n tu r in factis paginis, vim anima- intelligentem lignificare folent.
prrftct h are,nomine oculorum, varia etiam manifeftantur. Primo prarfcntiaocu- cap.3.
¡isdcclaratur, dum legiturapud lob. Necabituli mala ab oculis meisrfiquidéres
prarfentes in oculis efse dicuntur,& tunc ab oculis auferuntur,quando à prarfentia
remouentur. Iuxta vulgatum carmen,
Qui proeul e ft oculis, procul e ti a limine ceràie.
Quaproprer ¡demfignificatur ab Ifaia quando fcripfir. Et oculo ad oculum vide- i f 4ia (. f i .
bunqnempefacie ad faciem refpicient, qua ratione Beati Dcum contemplabuntur. 0pea eA. 13.
BE Viciifim confolationem ab oculis abfeondi, vt habetur apud Ofeam. Diuus Hieronymus
confolationem non admittendam exponir. Pariter idem D. Hieronymus
o cu lo s auertere à Sabathis apud Ezechielcm, interprstatur non cogitare requiem
pei, qua eft innotitiafcciptur'àrum. Item quando in Deuteronomio, munera ex- Deuter.cap.
emeant oculos fapientum, tunc per oculos iudicium manifèftatur. , g >
In altero intelléilu,oculi quandoq; vfurpantur; nam, ex Hieremia, iudicium na- ¿-.ef.
tu ra le boni,&mali oculi fignificant, quos ocuios multi babent, fed nonvident,
dum maléoperantur ; hinc oculus corporis appellarur mens, qua operamur, & oculus
fimplex reétam intentionem oftendir; & veluti oculus nequam apud Mattheum, Mattb. c.S.
, prauamintentionem expriroit. Propterea in Numeris, cadereapertis oculis,iuxta jvumer.a4
■ fententiam Laureti, nil aliud eft,nifi fcienter peccare. Vnde apud Pfalmographum. P fa lm .iìt
L Oculi feruorum in manibus Dom/norum fuorum, exponuntur aliqui ad crimina per-
■ pecranda p a ra ti, & o c u li ancilla? in m a n ib u s D om in a : fuse , d ic u n tu r e fs e , q u a n d o
■ anima, voluptuofis obfequijs famulatur; quamuisalij inrerprerentur oculos feruo-
I rum in manibus Dominorum fuorum, quando famuli 4 Dominis fauorem expeilat,
I Stpsnam fo rm id an r.
Hi igitur eruntoculieruendi, de quibus Chriftus in Euangelio verbafecit;neq;
■ oculi c a rn e i in te llig e n d i fu n t ,q u em a dm o d um n o n n u lli H a e re tic i im p iè , & in e p tè
■ exponunt;hincq; arrepta calumniandianfa, ad exafperandam Cbriftiani iugifua-
I uitatem, prsccepta Chrifti feuera appellarunt. Verùmifti, ex mente Chryfoftomi,
Cypriani,&aliorum, valdèftupidi funt , & myfticum Euangelic* leèìionis fenfum
■ penetrare nequeunt : quandoquidem id intelligendum eft non de oculis, fed de
■ amicisillisarcendis, & remouendis, quorum confuetudo anima: noftrte perniciem
G afferr, vel qui prauo esemplo nos offendunt, vel iniquis adhortationibus à redo
■ falutis tramite nosabducereconantur.
Infupermulci fune geftus, Se affedusoculorum vitiadenotantes. Oculis annue- pfalt». 34.
■ reapud Pialmographum, Diuus Auguftinus declarat Hypocritam , quivultu non L ié .i reg.
■ oftendir,quod in pedore refidet. Alibi Saul redis oculis Dauid nonintuebarur; ta p .li.
quare per hos oculos, multi infidias manifeftant. Item oculi caligantes cicitatem
ludarorummonftrant , Immo oculi claufi apud lfaiam, Hatjareos Chriftum non ìfa ia c . 24.
agnofeentes indicabant. Rurfus oculi terribiles apud lo b , faruitiam ludarorii er- job.c.\6.
I ga Chriftum demonftrabant. Similiter apud eumdem lob. Oculus videns teftimo- cap.29.
! nium reddebat mihi. Lauretus in Sylua Allegoriarum delignat populum Hebreum,
I cui per Prophetas Chriftus prpnunciatus fuerat, & prarfentia aduenrus id reftificafcj
batur. Tandem oculi carri à natiuitare, quibus apud Ioannem Chriftus lucemre- joan.cap.g.
■ ftituie, civcam H^reticorum mentem fignificant, quatti Chriftus aduentu fuo illu-
ftrauit. Demùm oculi quali hominis in cornubeftiae,vtlegiturapudDanielé, Diuus Daniel.c.j.
Hieronymus per h»c verba, Antichriftum hominem, & non Darmonem futurum
«se afseuerat. Item apud Ezechielem oculus dexter tenebrefeens obfeurabitur, Ezechiel
eftfeicntiafila,quam Antichriftus libifalfo arrogauit. Adfinem quando palpebrp cap.11.
Deo attribuuntur,per has Diuus Hieronymus incomprenfibilia Dei Omnipocentis
sudicia i nterpretatur.
Auris iuxta mentem Goropij, in prima lingua vocabaeur Oor, ideft orfgo, cuius Lib.14.kte-
ffiyfticus fenfus efse poteft, nihil nobis audiendum efse,quod ad primam originerò
nonrefèritur.Itaq;Pfalmographusaures Deo affignat, vt nobis infinuet vim Dei, pfulm.i 14.
quafic omniapereipic,vt nihil eumlateat. Et alibi quando fcribit anres Dominiin pfatm.3
prcccseorum, tane Diuus Bafilius exponit Angelos preGesnoftras DcoOmnipo