SyHonima
iraca
Lib. X.
Lib.l. Argon.
Çap.lSLib.
4. C. jr.
£ibr. i l ,
Orig.
f r a c ox gene
ratio part tu
In commet,
ad probi,
airiß.
Mon ¡ir a tri
fariam di-
fcrepant.
vtatur : quàuìs Niphus in Commentari) s potrenta ntìn effe in hoc genere aflruat-
Siquidem, tàrtan. iuxta (ententi-atn eiufdem Ariftotelis, in meteorologicis, pro.
prièmonftris cceleftibus, riempe portentis,& prodigijs competit:nihilominus hoc-
etiam vocabulum nonnulliantbores promonftro vfurparunt. Aiiter apud.Grrecos
sriAapexpomtur quidem monftrutn, fed porins id, quod ingencem, & immanctn
molempras fé ferir,quafi miXac ipuc/»vr^ peij.s’flsi,quoniatnfua magnitudine mon-
tem ferè adfq u e t. ldcirco Apollonius in Argonauticis aliquando,in nommandij
Giganti bus, hocvocabulo vfus eft: quamuispoftea idem author a libi, ad indicati'
dum.partum monftrofum,eandém vocem arihibuef.it. Alij Gitecimóftra a ab fc ta ,
indigitatnnt, quafi quod hxc vox ¿motti ‘Mot rem monftrofam, & prodig oi'am fi. *
gnificer, fed rasnen plerumq; aliquid vanura, & irritimi denotat : quapropter oca
iila auiutn proprie dicutitur ¿¿rotta tu*, qua; fterilirare non carentjcum tamen hoc
vocaMiam partos e tiamdegeocres comprehcndar.
Monfirum hebraice, wt habeturin Deuteronomio,vocatur Mopeth à verbo Ha-
phah, nimirumilluxir, vel à verbo Pathahperfuafit,quóniam monftra, & portents
homines, quibus ventura fredieunt mala, ad roeliorem mcntemrctiocent. Gerrna-
nicèJE in vuundcrging,E mvnnaturlich.Hifpanicè M ilagro,Gallkè monftre, ita.
licèmoftro nomiriàtur, -
D I F F E R E N T IÆ
O N S T R O R v M Differentiæita cognitu funt difficiles, vtfybillj
interprete indigere videantur. Quandoquidem torauthores in illis
exarandis ,totfententiasin medium protulerunt, Ariftotcles -,inhi-
ftoria generationis animalium, has ad tria præcipua capita,nerope ad
abundantiam,& defedumparrium, necnonad praepofterum,&pet-
nerfum natura; ordinem in fitu earumdé reduxit. Aueroés in Commentarijs ad éna-
demiocum Ariftotelis partus monliriferi quatuor conflituitfpecies , dû harû alias
in numero, alias inquantitate , alias in qualitate,&alias in fitu difcrepantes pra; .
dicat ■ Ifidorus primùm confiderat monftra magnitudinis, & paruitatis cprporeat, *•
ficq; Gigantes, & Nanos complcftitur, deinde, ratione magnitudinis ,& paruitatis
membrorum, fattus cum magnis, velparuis partibus natos noneScludit. Tertio
fuperfluitatem,& defeftumpartiumrcfpicit, vt infantes trimanos , velfinemani-
b u s ,& alijspartibushuiusgeneris, comprehendat.Quartomeditatur monflrafe.
cundùmpartem transformata veluti partum cum capitccanis natum, vel transfigurât
a ia alienam naturam, veluti ferpentem ex muliere ortum. Quintomutationem
fitus partium, velutioculum in peâore, & iecurin finiftrô hyppocondiro contem-
platur. Sexto præcocem partium creationem, vtinfantem cum dentibns, vel barba,
vel capillis canis, ab vtero exeuntemadmiratur. Séptimo in arenamadducit
complicatioriem pluriumdiffercntiarum monftrificarum , quam faetus cum capite
leonis, &pedibus vitulirepræfcntare p o te ft. Oftaiiô tandem affert permixtiond p
generis,velfexus, quam differentiamhermaphroditi conffituunt.
ClariffimusSeptaliusadrriplex genus humana monftra reducit j cum aliquid
fieriextra intentionem,⣠facultatem natura; ,& àparentibus difcrepare rrifariam
contingat. primó quoad fubftantiâfafti, & q u o ad id , quodfit, quodeilmaximum,
deindequoad id, in quo f i t , quodeft longé minus , & tertio quoad modutn,
$t ordinem faciendi, quod adhuc minus excedir, & minus eft diffimile. Ad primùm
genus ilia refert monftra , quæ fecundùm rotum, v el fecundum partes, nemps
quoftdmodum, & ad id, in quo fit, & quantum ad id , quod fit, &adfubftantiafa-
ifti, à facúltate natura;, & à fimilitudine parentum recedunt, & hæc monftrafuprt"
mum grqdum occupât, quia nunquam ratio nem finis fubeunt; veluti quandoin humana
fpecie, monftrafiguram brnti, vel in to to , vel in alîqua pacte,geftant iguo-
niam partes bruti non folumeo modo,in quofiunt ,facere vellcr ,fed n ec etiamm
“ humana
Jiutnana fpecie operari vllo modo veiler,quod fpe&ar ad fubftantiamfafti iquocir-
cadifiimilitudinem non folumaccidentalem, &indjuidualem, verumquoqtfpe-
c i f i c a m à parentibushabent. Ad fecundum genus trahit ilia monftra , qua; fuper-
flu i s integrata membris in lucem exeunt; cura natura, illas quidem partes procreare
vellet, fed non tamen in e o , in quofiunt, nec eo modo ; quamobrem duplicità»
(ioneàparentibusdiferepanr. T e r t iò ,& poliremo generi Septalius illa monftra
a l l i g n a i , qua partibus non reifte difpofitis conftant : liquidem natura illas quidem
vult formare, fed non tamen com odo , &ordine : hinc neq; quantum ad id , quod
fit,neq,- quantum ad id, in quo f i t , fedfoluminmodo erratum contingit.
* Ioannes Georgius Schenchiusjin opufculo demonftris, iuxta abundantiam,&
jnopiam raateri> , nec non iuxta malam qualitaiem eiufdem , & imaginationem
genitorum, varias monftrorirm differentias difcriminat. Quandoquidem adluxu- differentia
riem materia; ,gemellos connatos, bicipites, quadrimanos, tripedes, gigantes,& ** Schichte
liermaphroditos reducit ; deinde ad eiufdem m aterif defcftum,nanos,acepha-
I los,vnimanos,&apodesrefert. Deniq; prau» qualitati materise,& imaginatio.
ni parentum casreras turpes, & abfurdas hominum, & aljorum brutorum confbrma-
tionesaflignat.
Vir mufarum , charitumqi munificentia ornatiffimus Vlyfles Aldrouandus in
quodamCarologofuorumoperum , quatuor mbnftrorum differentias conftituit,
li in quarumprima monftra ob exceffum , itdefeftionem reponuntur , in fecunda
ly funt,quc excongreffiranimalium diucrfe fpeciei prodeunt, in tertia locantur,
i quorumcaufead imagination? réferuntur, & deniq; quartam differentiam con-
j ftituunt ilia monftra,qu^d caufis nonfublunaribus dimanant.
Benediftus Pererius multò plures monftrorum differentias allignare vide tur ,
I . dura inquit multa effe monftrorum genera,cum monftrum multifiriain efficipoflit, . ^'
I nimirumin fexu, vt fi fuerit aut incerri fexus , authabuerit vtrumq; cuiufmodi eft t ,inc' t 'ntt‘
l i Hermaphroditus.Secuudò propteraliquam qualitatem , veluti lì hqbeat nimiam
I craffitiem, auttenuitatem.aut aliam quampiam notabilem , & inufiratam qualita-
I tem. Tertiò in exceffu, autdefeftu magnitudinis , veluti fi mébra fuerintiuftò
I mai'ora, vel minora. Quarto in fitu, veluti fi partes praster naturalem confuetudi-
I nemfint tranfpofita:. Quinto in figura, volutili homo fit figura non refta, fed prona,
mote quadrupedum, vel fi homo babeat faciem, aut aliam partem non hurnana,
^ fedferinam. Sèxtò in viftu , & moribus. Etenim quihumanis carnibus vefeun-
II tur, veluti Anthropophagi inter monftra,& portenta Humana; naturar receufenda
Il funt. Septimò in numero, veluti fi homo biceps nafeatur, vel cum fenis digitis,
I aut lit monoculùs, vel vnipes . Catrerum, vt noftra fert opinio , Pererius, in affili
gnandishis differentijs , àcarteris non multumdiffentire videtur : nam precitati
ft Autbores, in enumerandishis differentijs, per generita capita progreffi funt ;cum Differentia,
ft ìpfead differentias magisfpecificas accefferit, ad quas non commodè reduci pof- <ì tempore
E funt differentiae monftrorum ratione remporis, veluti infuns cum barba vel denti- famptamno
II bus natus,dequo fuoloco verba fient. recenfet .
Alexander Maffarias vir non vnigariter eruditus monftra effe quidem errata 4-pralf.
E natur* ftatuit,fed hpc omnia errata,minime recedés à doftrina Galeni,adaffeftus c*P-7-
jj in mala compofirionereducit. Siquidem Galenus, cxpeditismorborum partium fi. In Uh de
M milariumdifferentijs , alterius generis morbi partium inftrumentaliummeminit, morb. cauf
I quod mala conflitutio, vel praua membrorum compofitio nuncupatur . Harum cat-7-
! igitur partium affeftiones vel funt fimplices.vel compofita?, his poftpofitis, ad qua-
tuor afféftus fimpliccs p artium organicarum accedit, quorum primus eft turpis conformano,
vel forma corrupta; fecundus eft magnitudo vitiata , Tertius numerus
partiumdeprauatus , Quartusdemumeft fitusearumdem partium vitiofus. Forma
® primis trifariam deterior redditur, v el propter naturale vitiumfigurae invtero Dorma tri-
contraftum ; nam Galenus in Arte medicinali,obferuaffefateturventriculum, ve- fariam vi-
■cara ,&-bepar, ob inata» conformationis vitium, fua muniaperperam obiuiffe. “ alar
: 0 Cl¡I ^orma partium corrumpitur propter aduentitium, & externumftgu rj vitiii,
I elf nal|uitatem contingit, huius exemplum luxatio , & fraftura male curata
I . poteft, Si bue monftra arte parqta reducipofiunt, T e r t io forma turpis redditur,
E e t amiftìs