I H TABULAE PHYSIOGNOMICAE EXPLICATAE. I V TJVBDLAE PIIYSIOGNOMICAE EXPLICATAE. VI
li. SILVULA.K IS PIÌOVINCIA MIN.^nUM , C.1A-AP0.\M S.
CAPOKS INCOI.IS DICTAK.
Quam Ii.ic tabula ileiiictain villes silvarum formam,
e a libi pi-aebebit iiiiagìnem vegetatioiiis, quae regnai ul
¡II magna [larte proviiicianun S. Pauli, Miuaruni, Goya-
'¿aiiae, lì.aliieiisis, iia hic iUic in interioribus provhiciai
um Iiiarilimarnni, f|«ae a Rio de Janeiro, Espirila
Sanio et l'orlo Seguro nomen babeiil. Tota ejus externa
facies magno opere discrepai ab áliis silvae geiieribiis,
ob quam ipsam causara Tupinambazes id illi
nomen iraposuerunt, quo primaria ejus sigLia magis efferunlur;
vocatiir enim ab illis Indis Cna-apiiitin, i. e.
silvula convexa sive rotiinda, quo verbo corrupto Lusitani
fiiixeruiil Capào. Etenim cum silvulae illae saepe
sint arabitu subrotundo perspieueque circumscripto atque
arbores intus sitae iis, quae in margine cernunlur, altiores,
iidspicienti occurril imago convexa. Inferiora praeoipue
et Inimida loca, valles, palndes ab iis occupaulur
neque propter liquidi iibertalem vel calida anni
aetate frondes amittunt, sed totum per annum iiitenl
veiuisto comarum splendore. Idcirco boüinicus quoque
non nisi raro iiitrat barura silvularum liumidius gratasque
umbras, quia aliqnas et eas nobiles invenial plantas
tloreutes nec si non essel saepius timendum ne offeaderes
Pylbouem ani Crocodilum soleropem, lierbas
in lucis illis colligere aliud quid posset nomiuari, iiisi
suavis quaedam exercitatio, minime labor molestas.
Quam liicce vides, lector benevole, foi-mam exprsssam,
eam potissinium in australi parte proviiiciae iWiuavum,
ad fluvios Servo et Sapucaby observavi. OlTerui}
tnr libi gi'aciles caudices Pruni sphaerocarpi prope
Coccoluhum crescentiaefoUam, densa fronde exstructam,
quo modo in tabulae parte anteriori sinistrórsum
sunt delineati, mit Palicurea tetrupbylla, Hex Guiiqunhu,
quae in terra Minariun loco genuinae llicis parugnariensis
pro Tiiea adliibelur, et Xylnpia lungif
l u r a , c\ijus fructus acri - aromatici pariler ac Piper
aeüiiopicinn in Brasiliaiioruui tabernis medicis consuimnitnr,
qnas arbores ounies dexlrorsum conspicies in
parie antica depiclas. Reliqua vero arbonnn, quae hic
frequentissime occurrunt, genera afferro onniia, propositi
nostri limites nuiltum superabit; qua de causa aliquot
duiiilaxat arborinu genera, quae qua.si in bis
regionibus dominantur, commemorabo , ul RoUtnia,
Gualteria, Xylopia, Sapìum, PerUìiiim, ìnga> Cupiwiii,
Nectaudruf Schhtus, Combrelmn, Ijeaadra,
Ihiheria, Micimia, Anthodon, Caseariu, Myrcia,
i^tujenia, Tabernaemonlana. Haec suificiaiit. Unum
restât quod adjiciain, hasce silvulas et venustale formae
et genernm specieminque quibus consistunt natura
illius sii 'ae generis propius accedere et adspeclui et stirpium
indoli, quae oritur e silva primitiva, poslquam
caesa suo qua^'i ipsius coramis.sa est arbitrio, quam quideni
silvani caeduam indigenae vocant Caa - apiiera.
i^)iitra ab illa silva ])rimitivii, qnarn iìra.silienses MaUì-
Virgem, lingua Tupinainba vero Caa-eiê nuncupant, latius
distant, neqne vel vetustissimae ujiquam ad illius et
altitudinem et magnificentiam assurguut.
n i . AKBONETA IN MINIS NOVIS, TABOLEIRO OOMIBTO
INCOHIS DICTA.
Miiianim terra, amoena-illa regni Brasilici atque
suavis provincia, baud minus iiisignis propilia mortalibus
coeli temperie atque vegetabiliuin varia liberiate,
quam auri copia et adamantuin aliarunique, quibus solum
scalei, genmiaruiu versicolorum multitudine, etiam
propterea est collaudanda, quod maximain pulclierrimaruiii
regionum nobis aperii varietateni. Neque enim describi
stilo, nec colore depingi potest Europaeo firniameiiti
illius pellucida serenitas, nioiitium illorum, quibus
gelidi devolvuntur torrentes, audacia fasligia, couvallium
illarum vigor vividiis atque bilaris, in quibus milla
llorent veiiuslissimovum floriim quos nulla luiquaui
teligli nianus speclatoris, neque magis vetustissiinaruin
silvarum profundae qua.si atque liorridae teiiebrae, et
nemoruin (Caa-apoamJ quae valles obtegiuit viridaria
pullulantia. Haecce est facies terrae praecipiie auslralis
et orientalis. Si longius desceiideris occidentera
versus in regnum lluvii S. Prancisci ani ultra illud ad
fines prov. Goyaxanae, lotius imperli umbilicum, penetrabis
in campos quos dicunl desertes ; pariterque sin appropinquaveris
septenlrionem versus Balilae provinciae, animadvertes
paulatim miram lotius terrae viclssitudinem.
Jam tibi evanueruiit valles illae demissae ac montes
alti et praerupti ; jam moraris in campis illis editls,
quos Chapadas dicunl, qui modo areae instar plani sese
extendunt in longinquum, modo oculos invertunl ad valles
alveo similes nec admodum profundas. Jam non spectas
silvas illas succidas lateque diffusas aut immensa Illa
arva C^ampos geraèsj, quae veluti aequor follorum
liaiirire mlnanlur viatorem, sed vegelationem tenuiorein
a c rariorem, quae non omnes soli partes reddit anímalas,
verum modo longos terrae tractus, quae sicca est
el argillacea aut fragmentis saxorum commlxla, modo
iradas prae se fert rupes ac caemeiitorum strata. Haiic
libi, lector amice, bacce proposuimus tabula regionem.
Euronolum versus ab oppidido Fañado, capite Minanim
Novarum, quam plagam termiimm (Te rmo ^ vocanl, leniter
assurgit terra clivosa ad jugum usqne Serrae das Esmeraldas,
cujus promoutoria in bac parle fines faciunl
lie dicain provinciae, sed regioiiis iUiiis in qua exciiltl
habitant homines; nam ab lilis orieiilem versus vagantur
Botociidos antliropophagi el alii minores homlouni
silvestrlum greges. Quiim una cum SPIX amico meo
frequentarcin Quartel do Alto dos Boys, quod ibi est
milituni cantrum, permigravliiius regione» ci quam exprlmit
tabula slmillimas. Solum subriibriim inultisque quarzi
fragmeiitls coiiiposltnm crebra caret irrigatlone et
humo, quapropter minime fertile noe vlrgiilta densa
progignil neque prata, sed quae natura hicce largitur
sunt Immlles lierbae sparsim loca soli foeciinda occupantes,
ani slngnlarls quaedam silvarum forma, quae
ab iiicolls nomiiiatiir Tabnlei.ro coherln. Etenim sunt
arbores non projie sed longis iiitervallis distantes ut
saepe siiigulanim discernere queas llneaiaenla. Habent
Illae arbores candicem saepe in obllqiiiim adscendentem
aut hic lille retlexum ac ramos crassos, breves,
ítidem cúrvalos, qui fere in directum expanst spisso ac
subereo aiiiicti sunt corticc. Earuiii vita quiiin prorsiis
pendeat ab liuniore ilio, qui laaguam anni partem de-
Helens certis modo apparel temporibus, non omnes densa
fronde ornati cernuntur rami, sed In extremis dnmtaxal
surculis eminent folla interllura rursus, ubi ramus
coepit longius propagari. Quae folla cum plerumque
firma slut compage, has plantas perspicuum est et externa
forma longe discrepare et ubertate ab Illa silvarum
primae originis, quae assiduo adjutae liquore
utique Cina vividiores apparent et siiccidiores tum iiunquam
foìiorum ornamento orbatae conspiciiinlur. Ceteroquin
grata hic botameo olfertur arborum flores cognosceiidi
opportunità«, qui imsquam alllus quam quos
asseqiil possis dependeant. Haud raro caespitibus dlvaricatls
plantarum parasiticarum, Loraìithoruin et Viscoriim
dico, sunt onerati aut magnis globis, iiigri colorís
, in quibus viator obstupefactus deprehendit inuuinerabiliimi
forinicarum domicilia. Varii sulTrudces sarmentosi
harum arborum ramos percurreules propviain
illis adjiciunt venustatem, quippe quae modo muli is obtectae
sint flosculis tlavis rubrisve, ul varii siiiFrntlces
e 31aipig/iì(fcearwii ordine, modo feranl ingentes
flores, ut, quae ibi saepe occurrunt, Aristolnchiae varias
species. Haec de regione illa in universum sint
coiimieniorata. In nostra vero tabula videbis sinistrórsum
in parte anteriori catervam palmulae maxiniae, quae
in arida illa apparel regione. Cuci flexuosae. Assurgit
ista In loco acclivi inter Paspulornm hirsutos caespites,
quam prope parvus est Gomphiae frutex. Quae paulo
retrorsum eminet arbor nnitilala et nigro gravala formlcarum
nido, est Krylhroxghm sulerosum, cujus
cortex crassa et rimosa ad lanam fusce tingiiendam
adhibelur ab incolis. Dextrorsum magis si le verterls,
assurgit Inter alta fornilcela, quorum conditores acuta
persequuntur lingua Myrmecophagae jabutae, besllae
adspectus sane valde slngularis, qiias Tamanduá Bandeira
incolae vocaul, Aspidosperma macrocarpum, e
familia Apocynearum, cujus fructus aperti concbae possuul
comparar!. In ea Inxuriatur Aristolochia gigantea,
ttoribus ingeiitibus, pedem longis, fuscis notis adspersis.
Inter Illa fertur in alluni Eupatorium quoddam
magnis CDryuibIs, post lUa est Kielmeyera, Peridiumque
et Cnestis. In dextra parte antica diffundit
Wiltelshachia insignia flores flavos, quam prope adest
arbuscula torta ac tenera, follis bipinnatim composltls
glaucis: Stryp/modendron Barbuiiman, cujus cortex
cum validissimo scalcai principio adstringeiite a terrae
illius medicis crebro adliibelur. Duae anterioris partis arbores
celsissimae sunt Suloerlia convallariaeodora, insiguis
in familia Vocliysiaceariim, qnas hae regiones creberrlme
ofl'erunl adspeclui, et P/iaeocarpas campestris, una
ex familia Sapindacearimi. Canes campestres, quos incolae
vocant Guarii, huju» solitudliiis indlgenae et magnis
coacervati (urbis, ceteris quae ble dominantur bellum InfeiTint
animaliblis. Ita nonnullos eorum vides per montem
vagantes et Myrniecophagas persequentes. PInra de liac
regione invenies In MABTII Itinere T. II. p. -itii. 190.
IV. VALLIS VEI.LOZIIS AIIIIOBKSOENTIIIUS CONSTTA, IN
MOllRO no GHAVIfill l'IlOV. MINAIVIIM.
Qui profìclscens ab ora mantima mediani versn.s
terrain ad iUain altlorum montium penetraverit regionem,
quae jiropter nobillum nietallorum ubertateiu Minarum
provincia est cognominata, inveniel plantarum regnum,
quod ab Illis, quae In orientali regione occurrunt, loto
habitu diiferl atque indole. Densae illae atque obscurae
altissimarum arborum silvae primariae recedunt in valles
profmidas. In jugls viatorem cinguiit arva aprica,
colles nudi, saxa abriiptii, et qiium ibi plantas niagnitudine
sublimes, caudicum ambitiiin, frondes spl.ssas pullulanlesque,
singulares varlonnn fuiiiiim complexus,
quibus tota aliqiia silva ad uiiani eandcnique dense implicatam
pergulam videtiir conjuncta, quasi obstupefactus
admiraretur, hic contra delcclatioiie animuiii implent
elegautla vegetabllium pro ratione multo mlnorum,
florum color vividior ac splendidior, formaruin
singulares quaedam discrepanllae. Quo rariiis ibi natura
dispersit vegetabilla, eo melioreni viatori atiento animo
et laeto coiitemplandi Illa piaebiiil opportnnitatem.
Al hic nullam videre memiiii planlao cujusqaam formam,
quae majori me affecerit laetitia et admiratione,
quam miros illos fureillatos caudices iiliorum arborescentium,
e genere Velloziarum, quibus ab incolis nomen
inditum est Canella d'Enia. iMultIs Illa editis fastiglis
vero sunt ornamento, aliis cincia compluribus
herbis et fruticibus tam suavi colore quam delicata et
eleganti forma conspiculs. Saxuin quarzosum flexibile,
quod Itacolumitem solenl nuncupare, praediligunt. Sic
cum alibi tum in vallibus cernunlur auriferae Serrae
de Ouro branco, quod amoenuin jiigum peregrinantes
qui a meridie petiuil caput ¡Minarum, Cidade de Ouro
preto (antea Villa Rica appellatuiiij, in saltii Morro
do Gravier superani, iVIullae aliae et veniislae plautae
cura illis liliis arborescentibiLs consociatae alliclunt
ibi vlatoris oculos. Cui vero amoenissimas illas regiones
montanes non licei ipsi perlustrare, el sufticiat ìiaec
imago nostra, qua baud paucae earum ante oculos
ponnntur plantarum, quae regionis istiiis propriac sunt
existimandae. Hic conspicies altos et singulares graniinum
caespites, ut Paspalum polypliyllum et erianlìntm,
Inter quos interpositae dispersim herbae et
frútices florlbus magniflois distincti, Eryngium, e.nchophyllam,
Lisianthus amplissimus, in saxi scamiiis
Gèsìierae tuberosa et rtipicola, tum Eriocau-
Ion candice duoruin fere pedum et longis pedunculis
d.onatuui, magni frútices havoisierae imbricatue, cujus
ramuli spisse coarctati, et porro e familia Melastomacearum
Chaetogastra repanda et lihynrìtanthera
ampie florentes, eertant iiiviceni colorinn pulcliri-
Indille. Intercedit fmtex quoque PUysocalycis majoris
el Cinciumae (Remijiae^ Vettozii, cujus cortex
nomine Quitta do Campo notus medlcamenfiim antlpyretlcnm
praebel non contenniendiini. (Jelsae arbores
piane absunt ab hac regione. Non nisi Y^eyUeria inoritana
adspicitur fronde quinquefolia el llavoruiii floruin
amplis tliyrsis exornata, prope Lychnophora vìilosa