x c v TABULAE PHYSIOGNOMICAE EXPLICATAK. XCVI TABULAE PHYSIOGNOMICAE EXPLICATAE.
urbeiii Rio lie Janeiro die 10. m. Pebv. 1834. Primuiu
pactum coiiiposuit coininercii inter Brasiliani ac pati
iam, decorat us propter id ipsum ab hnperatore PETiio
JI. insignibii.s Crucis australis. Die 5. in. Apriiis
a. 1838 ex orbe novo profectus est Athenas, hie
quoque pnblicaruui rerum iu curia receiiter extructa
defensor. Postquam per octo aiinos utrique regno ninnerà
praeslitit officiosa, ad firmaudain valetudiiiem se
eontulit ill aquas Bagneres de Lucbon iu inoatibus
Pyrenaeis, at occubuit ibi praematura morte die ï. m.
Augusti a. 1846 cum acerbo dolore et civiuni et auiicorum.
Dum yersabatur in S. Sebastiani urbe, Brasiliae
capite , saepiiis perlustrabat (in. Oct. a. 1834,
in. Sept. et Nov. a. 1835, m. Majo a. 1837J amoenissiuias
niontium regioiies iu Serra d'Estrella et totum
juguni Serrae dos Orgaôs, m. aütein Seplembri a. 1836
peragravit silvosos in litore montes in meridie urbis
dictae usque ad Ubatuba, quae est ab hac parle prima
villa proviiiciae S. Pauli, Mihi ipsi, quem Athenis patriani
per Geniianiam petiiurus cum singular! meo gaudio
vitìitabat, depingebat, adniiratione elatus ac laetitia,
vegetationis magiiillcentiam, quam maxime in Serra
do Mar inter urbeni capitaleiu ac fines provinciae
S. Pauli auimadvertisset. Vix esse ullam in orbe regionem,
quae largiorem luxuriam frondium ramorunive
ant vastiores diversissimi generis et nunierosiores plantaruni
species olTerat, quam illud jugum profundis faucibus
discissum, in quo soli e granite dissoluto bene
luixti virtnte, tum vapore aêris propinquo oceano satis
semper humidî, cuncta plantarum vita in inimensum
alafur.
Plantas, quas tabula nostra repraesentaf, eo minus
singnlatini illustrandas putavimns, quod silvae habitus
paene omiiis consentit cum eo, queni in descriptione tabulae
VI. latins exposuimus. Idcirco relegamns potissiiniiin
ad ea, quae supra p. IX — XVI I in iiac explicatione
tabnlariim physiognomiearum tara de natura singularum
plantarum, quae hie quoque occurrunt, notavimus, quam
oninino de potestate, quam adspectus talis silvae habeat
in animum spectatoris.
Celsa arbor a sinistra videtur esse e familia Lecythidearum,
quam merito dicas Coiiratari legalem. Est
nmltis Bromeliaceis, Aroideis, Orchideis et Caniotreto
cnidaiu pro fundamento; simnl earn cingunt funes
laxi et ramosi Bignoniae. E palmis adsunt Gemnma
piiinis alte discissis, gracilis Euterpe eilulis et Syagrus
Mikaniana, quam incolae nominant Coco amarg
o s o s. Coco verde s. Quaviroba.
In duabus arboribus a dextra item conspicinntur
cohortes Filicum, Piperaceae, Bromeliaceae et Aroideae,
quae in ora extrema anticus olferuntur. Cataracta,
in recesso de pariete granitae sese devolvens,
silvani aqnarum vaporibus donat, unde vegetatio et varietate
ac luxuria formaroin nobilitatnr et eo insignis
e s t , quod perpetuo per oinnes menses anni, et sicca
tempestate et hnmida, plantas ostendit semper virentes.
Hoc egregie eonspicitur a parte orientali Serrae do
Mar, quantum ipsa pertinet, e provincia de S. Ca-
(harina usque ad Bahiam, qnum in parte occidentali,
quae jam magis coelo continentis obnoxia est, haec
continua ubertas frondis ac floris iu quibusdam plantis
desit, ita ut inter arbores continua fronde ornatas
etiani eas passim adspicias, quae decrescente paullnui
soli aêrisve hmnore subito cuncta fronde spoliatae calvitie
laborant. At ea conditio raro diutius perseverat
et in occidentali quoque latere silvae montanae per
majorem partem anni laeta fronde exstructae sunt.
XXXV. IÏT XXXVl. PllOPE JUNDICÜARA PUAEDIUM IN Dl-
STaiCTU DBATÜV.A.
Silvarum S e r r a e do Mar , prope oceanuni, singulari
et inagnificentia et luxuria, quam modo amici nostri
landibus ornare conati sunius, hic ipse complures dies
retinebatur in praedio Jundioua r a (sen Jundacoara;),
iu confinio provinciaruni Rio de Janeiro et S. Panli.
Nullius ille asseruit plctoris suffecturum aevuni, ut
imagine quasi figeret, quae hic prorsus egregia et mirabilia
exhibeat vegetatio, perpetuo atque indefesso
procreandi nisu spectabilis. Quocirca in universum
dumtaxat exhibere studuit arbornm et virgnltorum pulchram
indolem itemqne regionum speciosam natnram,
omissa in singulis aerumuosa diligentia. Est pictura
quodammodo altera vita totius silvae, piena vigoris
naturalis.
Tab. XXXV. ostendit primaevae silvae margineni,
qualis in istis terris saepissinie apparet in ipsa vicinitate
praedioruin, quorum aedificia aut in loco silvae
patefacto ant in naturali prato exstruuntur. Arbores,
plurium saeciilorum, in 60 — 80 pedes eminentes spissae
adstant atque intermixtis arbustis parietem fere
impenetrabilem efficiunt. Parvulus lluvius intra depressas
ripas arenosi luti lente prolabitur ex profundiorlbus
silvae umbris, in quo simplex est ponticulus, paucaruui
trabinm ope constructns, quod genus — Ping
ú e l a vocatur — in illis inviis regionibus crebrius
e s t , quam pontes saxis compacti. Solis splendida lux
ab extrema silva Ingrediens virgulta largissimo vestita
arborumque fastigia modo illustrât niirifice, modo umbrae
auget obscuritatem.
A sinistra spectantis iniagineni primo cernitur in
aqua N^mpkaea quaedam, albiflora. Aguapé incolarum,
in altera ripa virgnltum foliis ornatum ingentibus,
rainis super rivuni propendentibus. Solanum
noniinabat MAHV. Pone illud eminet palma, neseio
an Euterpe edulis, licet ejus caudex non directus
uti in figura, sed potins per curvainina ascendere soleat.
Arbor alia, alta et spisse coniata, quam MAHÏ
X C V I I
TOCabat L o u ro, possit haberi Cardia aut Gerascantlms,
quo certe nomine ibi etlam plures species hujus
generis feruntur. Inter eas Passifloreae et Cucurbitaceae
serpunt in altura. A dextra in fronte adest Beqonia
rbizoraate crasso foliisque magnis insignis. Arbor
super fluviuni transversa est ex Urticeis, vel Pliarmacosìjceu
vel Urostigma. Frondium raritas aeque ac
pseudoparasitorura iiinltitudo ex Orchideis, Cacteis,
Bromeliaceis, Aroideis nec minus arbiiscula veri parasiti,
forsan Cousmpoa, senilem et jam marcescentera
arboris aetatem indicare videntur. Ex virgultis
pone eara dependent serta Mikaniae adeo quidem contexta
ut intuituni intra silvani prohibeant.
Tab. XXXVI. Hujus quoque regionis consimilis
antecedenti natura est. Apparent prima quasi majoris
cultnrae dementa, qua colonus silvani primaevam sibi
vicinani format atque vitae adconimodat, eodem modo
illa usus, quo aula domestica. In rivo silvarum ombris
proflaente aqna mollis ac pura lavatrici optatam
opportunitatem offert. (Juotiens contemplor hujus tabulae
picturani, redit gratissimus ille mihi sensus, istic in
feliciore plaga non casara solum esse domum, sed securitatem
prosequi homines ultra in opacam silvae familiaritatein.
Sinistrórsum a fronte extat juxta aquam ingens
Philodendron foliis pinnatifidis. Arbor grandis in media
tabula, multis obtecta pseudoparasitis et immensis Lianis
circuravoluta, ab amico nostro nonien patrium Sant a
L u c i a accepit; nude mihi qnidem valet pro insigni
illa Euphorbiacea, quam ci. FIVEIRE ALLEMAO vernáculo
nomine S a n t a Luci a tamquam novuni genus et
speciem OphthalmnUapti macrophylli descripsit et depinxit
(Trabalbos da Sociedade Vellosiana Aug. 1849).
In hac et nonieii quadrat et coiisentiunt, quae aniicissinius
mihi FHELBE ALLEMAO, botanices apud Sebastianopolitanos
professor meritissinius, de ista arbore tradidit,
qui vir egregio studio illas patriae suae arbores
illustrat, quae festinantem peregrinatoreni fallant necesse
est. Arbor — ita ille — oecurrit in provincia
Rio de Janeiro per tepidos montiuni dejectus in húmido
solo argillae. Facies non ita spectabilis. Folia
subviridia saepe unum pedem longa, continua per anni
decursum, corona vero semper plus minus niarcida aut
nuda. Lignatores ab ea abhorrent propter succi laetei
acre venenum, quo in cute inflamniationes et vesiculosae
eruptiones excitantnr, oculi vero vel sola exhalatione
vehementer inflammanlur. Quam ob causam valgus
eam noiniiie ejus Sauctae distinxit, quam pro patrona
ocnloruni reverentur. Juxta eam dextra assnrgit
ardua altera, quam MAHY appellabat Tapinboam.
Haee est Laurínea, quam idem ci. FHEIBE ALLEMAO
descripsit in opere „Plantas novas do Brasil" sub nomine
Silvia navalium. Frequentia serta Cucurbitacearnm,
Passifiorearum, Bronieliacearum scaiidunt inter
ramos arbornm, quas simal greges Pseudoparasitoriim
passim occupant.
x c v i u
XXXVII. SILVA I'UIMAEVA INTEH UHATUVA ET JDNDICUAIIA,
IN CONEINIIS MIOV. S. PAULL ET SEIIASTIANOPOLITANAE.
E x lis tabidls, quas arbitrio nostro liberaliter
comniisit gens Maryana, liane praesentem propterea
edeudam curavinius, quod oculis nostris offei-t singularem
quendam habiluui silvosi jugi Serrae do Mar;
qui habitus cum totius regionis propriam naturam exhibeat,
tuin ipsaiii ejus tractus agriculturani hand parum
dirlgit atque constituit.
Cernuntur hic fauces prol'undae, in ardua latera
niontium silvestrium imniissae. Humus, quae torrente
aquarum nudata est, coiisistit argilla subrubra, silicosa
; voragine infima stagnantibus aqnis impiota baud
Improbabile videtur, vi Inibrinui fauces diluendo patefactas
esse, hurnorem vero istie reiuaiienteni, qulppe
plautis fluviatllibus sterilem, non esse perpetuum, sed
inde pauUatini per buìiiiim ac saxa delabi In profunda.
Hae vorágines fréquentes sunt per Serrani do
Mar: ineunte aetate pluviae per altissinias partes bnniore
implentur, contra tempore siccitatis aqua destitutae
parcis modo tenerisque graminibns vestiuntur.
Id ipsuin, quod magna pars bnmoris ex aère cadeiitls
non per superficieni deflult in profunda, sed desidit
in solidnni fundum, efflcit praecipuo modo, ut et humus
et vegetatio slngularl illa condilione, qua cousplcimus,
appareat.
Universum scilicet jugum Serrae do Mar, id quod
jara suo loco supra indlcatura est, coniposltum est granite
aut gueusso-granite, super quod genus saxi vivi
incubât per diversos gradus 2, 3, fi — » pednm lutum
rubieundnin, arenosum, parum fictile; hoc Ipsum per
strata superiora coutiuet argillani, nuiltuin quarzi (et
ejus fragmenta acria, acuta, necdnni detritu teretla)
atque paucas mieae laminillas. Sub ipso hoc strato
humi rubrae est saxuni gnenssi plus minus dissolutum;
maxime spatuui agreste (Feldspath), quod in se liabet,
ita afi'ectum est, ut inter dígitos queat conteri, quuui
rellquae partes, quarzuni ac mica, plus minus deminutae
et discnssae, tamen nondura penltus dissolntae sinl
in alteram speciem. Contra spaluni agreste tiansiit in
Caolin aut In terrain porcellanain. Dignosces modo
magna quaedam spali crystalla in eam formara transmutata,
modo venas ejusdem, plures dígitos valentes,
diversa via per saxuni serpentes.
His ita constitutis band Injuria colllgas vel statuas,
argillam rubrani, ferro immlxtain, silice et mica
refertain, quae per longam partem provinciae Rio de
Janeiro humum eflìingit, iu qua silvae illae crescnut
magnificae, ortam esse protinns e saxo gneussi Isto
modo dissoluto, in qua commulalione humor aèris,
multo acido carbonico perfusus, primarias partes agit.''*)
») Amiens iioster SCBOKCir DK , qui iirgillam r..l)i-»m
latoi-um locorum itiligeiiler inquisivll C0lisfrva5oès soliro a origem
,10 barro »crincljio na provincia ilo Bio de Janeiro, in Trabaliios da