LXXIX T A B U L A E PHYSIOGNOMCAE EXPL1CATAE. LXXX
Escnwiißiä nostro Yocatiir Kaubirit. Iii ista regione ad
clexti-nni ripaiu Iluvü Rio das Velhas usque ad orientale
aquarum divortium existit vegetatio arvalis (Camposj,
qnae in loeis edilis panels dmiitaxat virgullis
rarisqne arbusculis iiiteniiitlitur, at saepe paludibus
uliginosa est, ul: cniu pralis nliginosis promontoriorum
alpiiioruni qneant eoiiferri. Frequentes ex his campis
altioribus deniittuntur rivi, modo sparsis arbnstis modo
densa illa amicti Tegelatione, quam supra (Tab. 11.)
iiouiine sdvularuiii Caa-apoam deci'ipsimus, quamquam
quae liicee praevaleut arbores ab illis quae sunt iu locis
ilepressioribus aliquantum dilTerant. Coloniae iu bac alpiua
parte regni íluvialis nondiuii crebrae ocourruut, sed
potius baec arva gregibns pro pascuis inservire soleut.
Ribeiraò do Paliiiital, ubi cataractam effingit, pariter
trans saxa ilia Itacoluinitis prorunipit. Est Cataracta
in directum 50 ad 60 pedes alta, sed tota rupes, quam
citatiore celeritate gradalim delapsa superai, multo est
excelsior. Ad ripam Imjus torrentis, qui montium solitiidines
louge lateque implet rauco obtusoque strepitu,
mulla euiineut eaque pulclira ae rara virgulta, Brasiliae
editioris ornamenta, potissimnm e familia Itubiacearum,
Lauriuearum, Vochysiaeearmu, Auonacearnm,
Malpighiacearnm, Scrofularinearum, Graaiinearum et
Filienm. Maxime placebant amico Dr. STEPUANO insignes
qnaedam species Fucimae, Suuvagesiae, Lavradiae,
Myrciae, Cupheae et Vtriculariae; liae postremae
proveniunt ex arena, quam gelidi et puri cataracíae
íluctus proluiiut.
XXin. CAMPI ESTENSI, DESSO TIBGÜITO CONTKCTI PSOPE
SEBRA DE S. ANTONIO Di DESERTO PBOV. MINAROM.
Haec tabula in itinere a Tejuco, primario oppido
districtus qui liabet nomen ab adamante, versus Villani
de Fauado, caput regionis quae audit Tei-mo de Minas
Novas, inter vicos Boriti et Calumbi d. 13. m.
Juuii a me adúmbrala fuit. ExprimiC illa propriam
quandam vegetationem, qua plauities alta (ChapaduJ
inter fluvios Arassualiy ab orieute et Jequelinhouba ab
occidente emiueus, coutecta est (cfr. Itiner. II. p. 476).
Paulla.tim deprimilur illa plauities, quo magis rnpinm
abrupta atque profundas valles faucesque dislrictns
adamantini meridiem versus a tergo reoedunt Ejus
lougitudiuem tenues modo valles intersecant atque qnum
cuncta quae oculus perlustrai densissimis virgultis velata
sint, peregrinus isla specie miro modo aificitur.
Immenso enim frondium mari ciiictus ae lamquam aestn
obrutus liaud potest vulln superare et perspicere baue
iugentem plauitiem, nisi equo vectus aut qnum arborem
aliquam raro islic emiueutem conscenderit. Fruticetum
ejus est generis, quod Miueiros consuernut dicere
Serrado vel Carrasco: virgultorum fronde parum
succosa magua varíelas, quae bene inter se stipata,
saepeque ambienlibus frutieum volubilium ramis
et sertis Dorum connexa sunt, uec nisi raro elatiore
arbore ampie cornata aut palma iuterrumpunlur. Quae
semilae per hoc dumetum spississiuuim ilexnosae feruntur,
eae saepe tam arclae tamque tenues sunt, ut bene
caveas necesse sit, ne inde aberres. Ita plus semel
quum accideret, ut colligendis plantis occnpatus ab
agmiue jumeutorum dereliuquerer, solo campanarum
sonitu admonitus redilum ad illa potili invenire, pernici
pede subseqnens. Vae illi lasso viatori, qui pedibus
ac solus in hoc virgultorum ponto errore defertur,
ubi nullum humaiiae cnlturae vestigium, oumia primaevae
naturae indicia. Iu haue singularem et fere
horridam .naturae specieiu quadrat, quod dixit sumums
noster poeta, GÖTUE, cujus olim familiaritas inter maxima
mihi semper erit fortunae muñera:
Aber abseits, wer ist's?"
Ill's Gebüsch Tcrlicrt sich sein Pfad,
Hinter ihm schlagen
Die Sträuche zusammen.
Das Gras steht wieder auf,
Die Oedtì verschlingt ihn.
Pauci modo montes, in ultimo coelo tamqnam nubes
caeruleae uatantes, finiunt passim prospectnm in immensum
spatium. Qui hic tibi apparent pertinent ad montium
jugnni, adamanlibus opulentum, quod Serra de
S. Antonio, do Gram Mogol vel do Gram Magor dicitur.
Hic mons pariter atque ipse districtus adamantinus
est foriuationis saxi silicei, quod vocanl, duce GUIL.
DE ESCHWEGE, Itacolumìten. In ipsorum hornm campornm
parle orientali sese olTert granites foliaceus, quodammodo
schisto micaceo accedens, qui passim alium
ejnsdem speciei, duriorem iamen atque subtiüoris structurae
complectitnr nunc iu montículos erectum nunc
separalarum molimn specie ilio circuiuclusnni; iu parte
occidentali formatio dominatur schisli micacei, quod in
scliistum argillaceum et talcosmn transit et nldulautia
coutiuet strata Itacoluinitis.
Rari pro portione fontes refrigerant hujus regionis
vegetationem, quae regio tantum abest, ut fruatur coelo
frigidiore ac ventoso quod est plagae Serro Frio, ut
multo calldior sicciorque perpetua aeris serenitate utatur.
Continua autem siccitate, quae mensibus aestatí
nosti-ae comparibus hic obtinet, fieri solet nt multa
virgulta comas suas deculiant; qua re eo magis perspiciuntur
sinuosa parasitorinii serta et varia arma, acúleos,
spinas, setas dico, quibus frútices creberrima
divisae raniificatione rigent. Ex plantis hac in regione
crescentibns aliquam modo partem aíFerre licitum est.
Notantur BIguoniaceae plures e generibus Anemopaegmatis,
Jacarandae et PWiecuctenìi, Acaciae, Mimosas
et Cassiae coiuplures, Qualeae, CalUsthenae,
Kielmeì/erae, Ochnae, Malpighiacearmn varia genera,
Myrsmae, Lucumae, Aspidospermae, Sparattanthelium
Tapinami)a%um, Anoiiae, Delimae, Crotones,
hycìmopliorae, Vernoniae, Albertìniae, Barnadexiae,
lAppiae, JJypUdes, BomOacis species, Laurineae variae
et e palmarum ordine Cocos flexuosa, capitata,
üiplotliemianí campestre, Astrocaryum campestre,
Acrocomia sclerocarpa.
LXXXI TABULAE PHYSIOGNOMICAE EXPLICATAE. LXXXII
XXIT. SILVA IN MONTE CORCOVADO, PROPB SEBASTIANOPOLIN,
PROV. RIO DE JANEUIO.
Haec tabula descripta est e pictara TUOMAE ENDERI
amici ac socii itìueris mei: olfert partem e densa
silva, quae superiorem montem Corcovado obtegit,
atque' co potissimnm beuiguis ocalis inspicieuda electa
fuit, quod repraesentat obscuriini illam iimbram, quam
ibi iaetissima arborom propages ampia fronde per terrain
effundit. Albores euim maguae et ramis longe
pertendentes frondes suas tam arete supra sese in vlridissimam
qua.si portieom contexunt, ut nonnnnquam
soli ipsi aditus fere occlusos sit nec lux iu inferiores
partes luci semper virentis penetret, nisi ventorum violentìa
summi rami discutiuntur. Qua de causa per majorem
anni partem in bis uiagniBcis frondium cameris
fractum dumtaxat videbis lumen, quale imprimis multi
pseudoparasiti, Orchideae, Aroideae et Bromeliaceae,
diligunt, frequentes illi in senescentibus caudicibus
accrescentes. Aéris ipsius calor hic fere per totum annum
panels gradibus est minor, quam in inferioribus regionibus
ad sinum Sebastianopolitanum. Quum hic in locis
soli magis obnoxiis et humilioribus thermometrum die
inter 180—21° C. gelidioribns, inter 23°—26° C. calidioribus
inensibus indicet, in ilio editiore atque umbroso
Silvarum recessn ostendit l . ' io-lS» et 20° -23° C.,
quin magis decidit, ut qui ex ora solis ardore combusta
hue egressus est, benefico graloque gelu afficiatur.
Nec colore nec verbis elTicias, ut horuiu montium
dulces umbras silvarumqne gratiam jure meriloque
depingas; itaque etiam evenit, ut illa refugia cupide
repetantnr ab omnibus, qui e turbuleutis negotiis
et arida urbe profugi tranquillain naturae sereuitalem
desideraut, ubi relieto tumultu Mercurii sanctum eos
silentíum lucorum excipit, ubi Pan, naturae vis omnia
regens et ageiis, eos tamquam in tempio amplectitur,
eos alil, fovet et aegritudine animi extincta miro modo
roboral. Haec celsa ac speciosa silva formatur inaxime
Laurineis aromaticis, e quibus quaedam, nomine
Canella, ab iucolis varie adhibentur, graiidifoliaceis
Cordiis, Gerascanthis, Guatteriis, Rolliniis, Ficis,
largis Melastomaceis, Myrtaceis, quibusdaiu Sapotaceis,
Lecythideis et rariis Leguminosis. Bara vero
adest excelsa arbor saepe plus 100 pedes alta, quam
indigeuae vocant Battào et oh lignum pallido-liliacenm
magni aeslimant. Est eadem, quam uiiper Dr.
FREIRE ALLEMAO ut e genere Nyctaginearum nomine
Andradeae floridae accuratius descripsit. Caesatpinia
echinata L. (C. vesicaria Veli. IV. t. 89.), quae
LEBYI tempore his in moiitíbus frequens proveuiebat,
Araboutan Tupinambazibus dieta, hodie fere extincta
est. Inter magnas arbores consistuiit iuferioris ordinis
plantae Robiaceae, Apoeyneae, Asclepiadeae, Siimydeae,
Erythrnxyla. Sed quis haec omnia enumerati
Addo modo, quod, quam conspicis palmam, sit Syagrus
(antea Cocos) Mikaniana, quae ab incolis dicitur
Cocoaniargoso.
Tab. pliysiogu.
XXV. KIPAE FLUVII JAl'URA, IN PIVOV. niO NEGRO, TEMPORE
DECf5SSUS AQUAHUM.
In hac tabula conspicitur superioris Japurà (Yupurá
vocilaut hmie fluvium plerique Indiani) regio, supra
Catadupam Cupatiuensem, qualìs mihi occursabal
mense Januario adverso flumine naviganti, alveo aquarum
copia satis desütuto. Fluvii ripae, ubi aqua magna
est, inuiidatae ad majorem partem, nunc liberae ceriiuntur,
modo latera obliqua arenosa vel argillacea offereutes,
modo sed rariores saxuin arenarinm fere soli
instar stratum, albidum, graiiosuiii. Passim in illis sepulta
jaceut Ugna iu fluvium imniissa, putredine jam
vario modo alTecla. In solo, aquaruiii undis band amplins
irrigato, celeriter propullulaiit gramiua annua aut
aliae pereunes species caespilosae euiiltunt cnlmos suos
numerosos, inox Hörem exliibituros. In crepidinibus
saepe apparent magna multitudine sociales species Carladovicae,
quaruiu folia bipartita humum lacla viriditate
exornant. Largiores, quam in inferiore amnis
regno, hic cernuntur late nexi contexllque Salsaparilhae
frútices spinosi (Smitax papiracea Poir. Griseiib.
in Flor. BrasU. Smilac. p. 5. t. 1.), iu infimis locis
juxta fluvium vigentes, atque alii frútices volubiles una
cum densis vepretis, quae demissa ripa arenosa et
ipsae spoliata fundamento, saepe magnificis floribus exornata,
declinant iu fluvii aquas nunc pariini alias minusque
límpidas. Parvae ex aqua insulae passim emergunt,
modo omni vita carentes, modo fruticeto bumilibusque
arboribus exstructae, quae aqnarum illn-s ie
non ita facile auferuntur. Haec sunt quae primaria benevolo
lectori hic ofl'eruutur.
De natura et proprietate vegetalionis prope .lapura
fluvium hic non est quod multa explanem, relegato
lectore ad ea quae in itiner. HI. p. 1231 — 123.')
et p. 1283 — 1287 descripta sunt. Id aulem adjicio,
posse conslitui, hujus fluvii finitumam vegelatìonem
mutarl, prout terrae solum escendat, ita ut in hac regione,
quam ipse peragravi, duo gradus vel scalae
pouantur, iu quibus utrisque vegetatio singularitalem
qnandaiu exhibeat. Iu inferiore parte, quam permeai
Japurà, ab ore fluvii in Solimoés fere eadem est vegetatio
quae in viciiiitate fluvii Amazonum, profundisslma
regione ipsius uiagnae convallls. Ripae sunt
iisdem ornatae arboribus, quae ad Amazonum amiiein
eiliciuut silvani lltoralem seu Ygabo; nec tale silvae
genus plane deficit etiam ad cataractas Cupatenses. Saxum
soliduiu liic fere nusquam ad lucem prodit. Inter
cataractas Cupatenses, quae uti dictum est, formantiir saxo
arenario albo, tenui granoso, et magnum aquarnm
lapsum apud Arara-Coara, ubi Humen persecult granitem
grandi-granosuin rubeum, solum paullulum esurgit, hic
illic prospicit vivum saxum et vegetatio paullaliiu alio
habitu afflcilur. Arbores humiliores, ramis minus extensis
comisque angustioribus, non elTingunt silvam
ita ùiipnram, vastani, quasi temeratain ac maculatam,
qualis est in ipsa affiiiitale aiiiiiis primarii. Est potius
1 3