52 P. V IRG I L I I G E O R G I CA L IB . M
Fert ebenum: folis eft turea virga Sabaeis.
Quid dbi odorato referam fudantia liOgno
Balfamaque, et baccas femper frondentis acanthi?
120 Quid nemora Aethiopum molli canenda lana?
Velleraque ut foliis depeclant tenuia Seres?
Aut quos Oceano propior gerit India lucos,
Extremi iìnus orbis ? ubi aera vincere fummum
Arboris haud ullae jaclu potuere fagittas.
125 Et gens illa quidem fumds non tarda pharetris.
Media fert triftes fuccos, tardumque faporem
Felicis mali: quo non praefendus ullum,
Pocula lì quando faevae infecere novercae,
Mifcueruntque herbas, et non innoxia verba,
130 Auxilium venit, ac membris agit atra venena.
Ipfa ingens arbos, faciemque iìmillima lauro :
Et, li non alium late jaélaret odorem,
Laurus erat. folia haud ullis labentia. ventis :
Flos apprima tenax. animas et olenda Medi
135 Ora fovent ilio, et fenibus medicantur anhelis.
Sed neque Medorum iilvae, didffima terra,
Nec pulcher Ganges, atque auro turbidus Hermus,
Laudibus Italiae certent: non Baétra, neque Indi,
Totaque turiferis Panchaia pinguis arenis.
140 Hsec loca non tauri fpirantes naribus ignem
Invertere, fatis immanis dentibus hydri;
Nec galeis, deniifque virum feges horruit haftis :
Sed gravida: fruges, et Bacchi Mafficus humor
Implevere : tenent oleaeque armentaque laeta.
145 Hinc bellator equus campo fefe arduus infert :
Hinc albi, Clitumne, greges, et maxima taurus
Viciima, fepe tuo perfufi flumine facro,
Roma-
P . V I R G I L I I G E O R G I C A L IB . II. 53
Romanos ad tempia Deum duxere triumphos.
Hic ver affiduum, atque alienis meniìbus æftas :
150 Bis gravidæ pecudes, bis pomis udlis arbos.
At rabidæ tigres abfunt, et fæva leonum
Semina: nec miferos fallunt aconita legentes:
Nec rapit immenfos orbes per humum, neque tanto
Squameus in fpiram traélu fe colligit anguis.
155 Adde tot-egregias urbes, operumque laborem:
Tot congefta manu prærupds oppida faxis:
Fluminaque antiquos fubter labentia muros.
An mare, quod fupra, memorem, quodque alluit infra,
Anne lacus tantos? te, Lari maxime; teque
160 Fluédbus et fremito affurgens, Benace, marino?
An memorem portos, Lucrinoque addita clauftra:
Atque indignatum magnis ftridoribus æquor,
Julia qua ponto longe fonat unda refufo,
Tyrrhenufque fretis immittitur æftus Avernis?
163 Hæc eadem argenti rivos, ærifque metalla
Oftendit venis, atque auro plurima fluxit.
Hæc genus acre virum, Merfos, pubemque Sabellam,
Aifuetumque malo Ligurem, Volfcofque verutos
Extulit: hæc Decios, Marios, magnofque Camillos:
170 Scipiadas duros bello: et te, maxime Cæfar,
Qui nunc extremis Aiiæ jam vicio r in oris,
Imbellem avertis Romanis arcibus Indum.
Salve, magna parens frugum, Saturnia tellus;
Magna virum : dbi res andquæ laudis et ards
175 Ingredior; fanello s aufus recludere fontes;
Afcræumque cano Romana per oppida carmen.
Nunc locus arvorum ingeniis: qüæ robora cuique,
Quis color, et quæ fit rebus natura ferendis.
G 3 ' Difficiles