Sive inde occultas vires, et pabula terras
Pinguia concipiunt: five illis omne per ignem
Excoquitur vitium, atque exfudat inutilis humor:
Seu plures calor ille vias et caeca relaxat
90 Spiramenta, novas veniat qua fuccus in herbas:
Sèu durat magis, et venas aftringit hiantes : -
Ne tenues pluviae, rapidive potentia Solis
Acrior, aut Boreae penetrabile frigus adurat.
Multum adeo, railris glebas qui frangit inertes,
95 Vimineafque trahit crates, juvat arva : neque ilium
Flava Ceres alto nequicquam fpeclat Olympo:
Et qui, profciifo quae fufcitat aequore terga,
Rurfus in obliquum verfo perrumpit aratro,
Exercetque frequens tellurem, atque imperat arvis.-
100 Humida folftitia atque hiemes orate ferenas,
Agricolae: hiberno laetiflima pulvere farra,
Laetus agei'. nullo tantum fe Myfia cultu
Jatìat, et ipfa fuas mirantur Gargara meffes.
Quid dicam, jaélo qui femine cominus arva
105 Infequitur, cumulofque ruit male pinguis arenae ?
Deinde fatis fluvium inducit, rivofque fequentes ?
Et, quum exuilus ager morientibus aeftuat herbis,
Ecce, fupercilio clivofi tramitis undam
Elicit: ilia cadens raucum per levia murmur
110 Saxa ciet, fcatebrifque arenda temperat arva.
Ouid, qui, ne gravidis procumbat culmus ariftis,
Luxuriem fegetum tenera depafcit in herba,
Quum primum fulcos aequant fata ? quique paludis
Collegium humorem bibula deducit arena?
115 Praefertim incerds fi menfibus amnis abundans
Exit, et obduclo late tenet omnia limo :
Unde
Unde cavae tepido fudant humore lacunae.
Nec tamen (haec quum fint hominumque boumque labo-
Verfando terram experti) nihil improbus anfer, (res
120 Strymoniaeque grues, et amaris intuba fibris,
Officiunt, aut umbra nocet. Pater ipfe colendi
Haud facilem effe viam voluit, primufque per artem
Movit agros, curis acuens mortalia corda :
Nec torpere gravi paffus fua regna veterno.
125 Ante Jovem nulli fubigebant arva coloni:
Nec Ugnare quidem, aut partiri limite campum
Fas erat : in medium quaerebant : ipfaque tellus
Omnia liberius, nullo pofcente, ferebat.
Ille malum virus ferpentibus addidit atris,
130 Praedarique lupos juifit, pontumque moveri :
Mellaque decuffit foliis, ignemque removit,
Et paifim rivis currenda vina repreifit:
Ut varias ufus meditando extunderet artes
Paulatim, et fulcis frumenti quae re ret herbam :
135 Et filicis venis abftrufum excuderet ignem.
Tunc alnos primùm fluvii fenfere cavatas :
Navita turn ftellis numeros et nomina fecit,
Pleiadas,- Hyadas, claramque Lycaonis Arcton.
Turn laqueis captare feras, et fallere vifco,
140 Inventum: et magnos canibus circumdare faltus.
Atque alius latum funda jam verberat amnem,
Alta petens : pelagoque alius trahit humida lina.
T nm ferri rigor, atque argutae lamina ferra: :
(Nam primi cuneis fcindebant fiifile lignum.)
143 Turn varias venere artes. labor omnia vicit
Improbus, et duris urgens in rebus egeftas.
Prima .Ceres ferro mortales vertere terram
E 2 In