bus fciendi cupiditas, lummum in me excitabant defiderium, Tondiana expérimenta
imitandi, faepius repetendi, tandemque intelligendi, quo usque
labores metallurgici exinde perfici poffent.
Eo ipfo tempore Viennam ex Hungaria advenit clariiTimus Tondi,
apud nos per aliquot hebdomadas moratus ; precibusque meis pro ilia , qua
eft humanitate & benevolentia, commotus omnia ordine expérimenta, quæ
Schemnitzii inftituerat, coram me aliisque in laboratório Cæfareo tormen-
tario répétât, apparatumque.omnem & precedendi normam, tanli fæpe in
experiments ponderis, ingenue & amiciflime mecum communicavit.
A b illo tempore fulcepi reduftionem non tantum carbonatis calcarei,
magnefiae, & barytici, fed etiam ad eandem m.ethodum carbonatem alumi-
nofum puriffimum reducere tentavi. Ubique obtinui metalla.
S>
Dum ita expérimenta multiplicabam, idemque fæpius metallurh edu-
ftum videbam, cum ex illis, quæ legebam in libello ditto Tdfchenbuch far
Scheidekünflier und Apotheker auf das Jahr 1791. S. 161. — 176., tum ex
operatioribm apparatu & norma, quam maxime autem ex metallorum obten-
torum per viam humidam examine, dubius efte cæpi , & fentire aliter
quam hue usque cum clariffimo Tondi aliisque plurimis eruditis fenferam.
Dum in hifce folam fettor veritatem , cogitabam , nihil hic me
aptius facere poffe, quam fi colletta expérimenta mea publico fubmitterem
judicio , peteremque a digniffimo præceptore meo, fuis ut propterea Colle-
ftaneis infereret. Neccredat, qui hæe leget, fe argumenta reperturum
quæ omne dirbium tollant ; fola enim expérimenta enarravi, quibus paucas
obferohfervationes
fequelasque adjeci. Scopus igitur eft, ut erudiar iple ; & ,
ubi opus, corrigar; ut vel fic etiam pro viribus meis in ampliationem che-
miæ patriae aliquid contribuiffe videar.
I
METALLUM TUNSTfCUM.
Acidum feu oxydum tunfticum parabatur ex tunftate calcareo, fic
difti Stanni fpatofi albi Schlackenwaldenfis, non quidem ad ulläm a beato
Scheele propofitam normam ( vide Grell’s neue chemifche Entdeck, vol. 10.
pag. 209. — 216. & Fourtroy elemens de l'hißoire naturelle Ö de chimie
vol. 2. pag. 445. — 448-) fed methodo fequente. Digsrebatur hæc minera,
fubtiliffimum in pulverem redatta, in acido nitro - muriatico, fatto
ex partibus pondéré æqualibus acidi nitrici, gravitatis fpecificæ = 1289 &
acidi muriatici gravitatis = 1103, in calore ebullitionis tarn diu, donee
nullum in minera veftigium martiale fuperftes detegi poterat. Refiduum
non folutum, aqua deftillata calida ab omni adhærente acido nitro - muriatico
liberatum edulcatumque, fiftebat acidum tunfticum, coloris auran-
tiaci, & omnis ferri expers. Prior methodus Scheeliana fummopere prolixa
eft. Altera methodo per vitrificationem, mediante five carbonate potaf-
fæ, five lodæ, non poteft illud acidum tarn purum, tamque ab omni ferro
liberatum obtineri, cujusmodi obtinetur ad normam expofitam. Pulvis ex
aqua ablutionis folam per quietem fponte præcipitatur , qui coloris fulphurei
erat, quia nedum oxygenio fufficienter eft iaturatus, repetita autem digeftio-
ne in acido nitro - muriatico omnes dotes acquirit fedimenti prioris auran-
tiaci.
A 3 Oxy