A t enim interrogat Glariflimus Gren ( l. c. pag. 80.) nonne vers»
quilibet videt, meram hie adeffe logomachiam? Quid enim eft principium
carbonum, quod alias quoque aërem inflammabilem carbonum nuncupat Cl,
Lavoifier i Nonne idem fub ipfo intelligit, quod nobis phlogifti nomine
'venit? Ut refponfum Cl, Nahuys ( 1. c. pag, 63.) ad eandem objeclionem
Clariffimi de la Metherie meum faciam, propria illius verba adducere mibi
liceat. ,, Graviter errat Cl. de la Metherie, dum put at, nos eodem mo-
„ do ftatuere, materiam carbonaceam ineiTe ferro, aliisque metallis, ac
,, Stahlius fuum phlogifton in iisdem contineri voluit. Stahlius enim il-
„ lud pro principio metalli habuit, ita ut mefallum non raaneat metallum,
„ quando ab eo privatur, verum tum in ealcem abeat; dum nos folummo-
„ do ftatuimus , materiam carbonaceam, feu plumbaginero, interpofitam
„ vel mixtam elfe particulis metalli , uti duo corpora diftinfta, quæ cer-
„ tam afimitatem lecum invicem habent,, fed non ita combinatam cum iis-
„ dem , vel tantopere neceffariam, ut metallum non maneat, fi mate-
,, ries hæc carbonacea vel plumbago ab eo, fepararetur. E contrario nos
* ftatuimus, materiam illam a métallo feparari poffe, absque quod ilia fe-
„ paratione quid de fua natura metallica amittat, imo potins eo perfeciius
„ metallum eile, quo magis hac fubftantia liberari poiTit. Procul igitur a
,, veritate abeft conclufio ClariiHmi de la Metherie, 8c cum maxime erro-
„ nea, dum dicit nomine tantum mutato , materiam carbonaceam prorfus
„ convenire cum phlogifto Stahlii, cum luo aëre inflammabili, & adhuc
,, magis erronea, cum dicit, nos eodem modo fubftarutiam illam1 tanquam
„ principium corporum agnofeere, quam Stahlius fuum phlogifton. Porro1
„ fi materies carbonacea eadem. effet cum fie di£lo phlogifto Stahlii, tum,
,, eodem modo fulphur & phosphorum traçantes cum aëre puro, ac car-
» bones & metalla nnnnulla, aërem fixum ohtinere deberemus, ho c au fera
,, non contingit, & hinc materies carbonacea prorfus diftinfla eft a phlo-
gifto Stahlii; illud enim juxta ipfius mentem in omnibus corporibusunum
„ idemque eft, “ Tantum Cl. Nahuys.
Sed videamus porro, quid diferiminis inter aërem inflammabilem &
materiem carbonaceam intercédât. 1) Ille, aqua calcis antea optime per-
lotus, lupra hanc comburitur, quin cuticula in aqua calcis appareat, ob-
fervante ipfo Cl. Gren (/. c. Exper. XXX.) confequenter nullum producit
aërem fixum. Carbo, ab aëre inflammabili prius orbatus, & intra aërem
vitalem aut vulgarem combuftus, gignit aërem fixum in ratione pönderis
carbonis combufti & aëris diminuti. a) Aër inflammabilis, mixtus cum
aëre vitali débita proportione, & incenfus, condenfatur in aquam pondus
utriusque aëris habentem, &quidem, fi puriffimi funt, absque ullo aëris
refiduo. Carbo in eodem aëre combuftus, aquofi loco fluidum producit
aëriforme acidura carbonicüm. 3) Aëris inflammabilis libra una decompo-
n it, lecundum Clariflimi Lavoifiéri ( Traité élémentaire de chimie Tom. I.
pag. 108.) expérimenta, libras 5> uncias 10 , drachmas 5 , & grana 24
aëris vitalis; dum e contra æquale pondus carbonis duntaxat libras 2, uncias
9 , drachmanr 1 cum granis 10 ejusdem aëris vitalis coniumit. - His
penfitatis, an ullo modo verifimile eft, gas inflammabile & carbonium,
quæ in combinatione cum uno eodemque aëre vitali fluida duo tantopere
diverfa producunt, adeoque etiam vel ipfa hic adeo diverfa funt, unam
eandemque lubftantiam effe poffe. Et fi porro materies carbonacea eadem-
effet cutii aëre inflammabili,, quænam probabilis ratio dari poteft, cur una
eademque fubftantia, decomponendo aërem, fluida adeo inter fe diftinfta
producat, alterum gas acidum carbonicüm, elafticum, acjdulum, alterum
fluidum aquolum, vix elafticum, omnis acidi expers. Abunde igitur pa