6o D e P r i n c i p i o
Jidiort detentum diu, fpargere vapores rubros.' En in hoc proceffu aci-
dum nittofum decompofitum, illius oxygenium a calce plumbi abforbtum,
& alterum illius principium, jam calorico junftum, expanfum in gas ni-
trofum, quod ab aëre vitali", ex eadem calce expulfo, mox iterum in aci-
dum nitrofum forma vaporum rubrorum convertitur. Idem phenomenon
igitur in experimento fuperius laudato locum habest, neceffe ell. Eo ipfo
momento , quo oxygenium ex calce plumbi v i ignis folaris extricatur, &
conjunftim cum gas hydrogenio obvio deflagrando in aquam denfatur , aci-
dum nitrolum in calce plumbi latens in lua refolvitur principia. C a lx ,
nunc partim oxygenio fpoliata & in metallum redufla, trahit in fe oxygenium
acidi nitrofi, mox iterum cum gas hydrogenio in aquam coeuns. Ba-
fis acidi nitrofi, nullam offendens materiem, quaciim unionem iniret, præ-
ter caloricum, nunc.a decompofito aëre inflammabili vinculis fuis libera-
tum, faturatur igitur calorico, formamque induit aëris nitrofi. Quum ita-
que in hoc proceffu gas hydrogenium, condenfando fefe cum aëre vitali
calcis plumbi & acidi decompofiti nitrofi, liquorem aquofum format, hinc
intelligitur, nullum in apparatu remanere potuiffe & expeftandum fuiffe gas
aliud, quam nitrofum. Calx plumbi, hac ratione omni privata aëre vital
i , forma comparet metallica.
Tandem adhuc examinanda reliant argumenta, defumta , a produ-.
ftione lulphureti potaffæ (hepatis fulphuris) ex fulphate potaffæ ( tartaro,
vitriolato ) ; fulphuris ex acido vitriolico ; & phesphori ex acido phospho-
ri ; in aëre inflammabili inclufis, admiffo in excipulum igne lolari lentis vi-
treæ ope concentra to.-
Quem-
I N* F Z, A M M A B I L I. 6l
Quemadmodum Cl. Priellley reduftione oxydorum metallicorum in
aëre inflammabili p/æfentiam phlogilli in métallo, illiusque abforbtionem
demonllrare annilus ell, fic quoque illud ipfum phlogillon ad producen-
dum phosphorum vel fulphur ex acido phosphori & vitrioli neceffarium,
aëremque inflammabilem verum effe phlogillon, experimentis docere conatur.
Ex illis, quæ fuperius in corollario Nro. 4. enarravimus, haud difficile
erit, explicationem dare produftionis fulphuris vel phosphori ope gas in-
flammabilis accenfi, dum modo refleclere velimus, comp,Qlitione bafium
illius aëris & oxygenii, quod partem conllitutivam illorum acidorum, ful-
phurici videlicet 8l phosphorici, conllituit, enafci aquam. Hinc fponte
liquet, acidum fulphuricum, fuo privatum oxygenio, ficque in fulphur
converfum, concrefcere debere cum foda in fulphuretum five hepar lulphu-
ris. Quod attinet genefim fulphuris ex acido vitriolico mediante aëre inflammabili,
explicationem dedimus, ubi de eodem experimento a Cl. Kir-
wan addufto fermo fuit, Generatio phosphori iisdem innititur circumllan-
tiis. Bafis illius privata oxygenio, interventu aëris inflammabilis, quocum
in aquam denfatur, calore volatilis reddita, obducit floccorum phosphori
forma parietes internas campanæ. In omnibus his cafibus gas hydrogenium
majorem minoremve patitur imminutionem, pro diverfitate quantitatis aqua?
ex combinatione oxygenii enatæ.
A ll phosphorum non effe fubllantiam fimplicem , concludit Cl,
Priellley ( Trans.phil. T. LXXV. pag. 7 — 20.) ex notabili ilia quantita:
te gas carbonici, quæ, inflammando phosphorum in aëre vitali, obtinetur;
quodque combinatione illius aëris cum phlogillo generaretur, quum nemo
plumbaginem aut carbonium ipfi ineffe phosphoro, tarn facile ad'mittere
poffet.