76 D e P r i n c i p i o
que hic evolvendum ab acido muriatico , fi verum effet, quod depræ-
dicant?
Nec majoris momenti eft objefHo Clariflîmi Weftrumb, dum ait,
ferrum, in gas acidum muriâticum oxygénâtum injeftum, & in fundo vafis
médias inter aquas adhucdum candens, nullum producere aërem inflamma-
bilem, vel detonantem; exfpeftandum tamen, fi gas hydrogenium, utpo-
te produ&ura aquæ, unionem iniret cum oxygenio gas acidi muriatici.
Hæc obfervatio egregie confirmât theoriarn noftram de origine aquæ,
Nullus enim chemicorum unquam afferuit, aquam a muriate ferri in iuas re-
folvi partes .conftitutivas, dum ilium etiam Cl, Auclor forma cryftallorum
invenit. Hinc {ponte patet, nullum in experimento hoc enaici potuiffe
aërem infiammabilem, quoniam murias ferri ferrum non eft.
Quod tandem Cl. viri propriam fulminantis inflammationis theoriarn
attinet, oftendit, fpatium vacuum in gas acido muriatico, mutua attraftio-
ne v e l, ut ait, penetrations acidi muriatici & ammoniacs enatum, reple-
ri aëre communi, qui, mixtes cum phlogiflo e metallis vel ammoniaca
evoluto, mox detonando in flammam erumperet, Mirumfane, Cl. virum,
hoc ut explicaret phænoraenon, aëris communis acceffu indigere, quem
tamen, ut fupra vidimus, neutiquam concedit. Utique propterea, quod
oxygenii præfentiam in gas acido muriatico controvertit, licet afferat, me-
talli vim fulminantem non obtinere , nifi gas acidum muriâticum, mixtum
cum fale alcalino vôlatili, aëri communi fit prius expofitum. Inde autem
necdum fequitur neceffitas aëris communis. Fieri enim poteft, ut per aper-
turam yafis, iuperflua forte vel ammoniacs vel gas acidi muriatici portio ,
I n f l a m m a b i e i . n
vim fulminantem fuffocans, in.auras primum abigatur. Etfi etiam aeris ac-
ceffus per exafta & reiteratis vicibus inftituta pericula demonftraretur , nil
adhuc contra rioftrum oxygenium, in gas acido muriatico ad evidentiam
demonftratum, probaret.
Quum itaque, uti vidimus, phsnomena inflammationis, a Cl. We-
ftrumb in gas acido muriatico oxygenato obfervata, theoris antiphlogiftics
egregie refpondeant, nulluS'-video , quare ad principium phlogifticum con-
fugiendum effet, cujus prsfentia etiam his experimentis argumentisque inde
defiuntis egregii illius viri non melius demonftratur, quam hucusque per
alia faehim ell, Hinc mirari latis non poffum, quomodo eximius Weftrumb
ex experimentis fuis conclufionem formare potuerat, videlicet: metalla non
abforbere Oxygenium, five igne, five acidis calcinata; fovere in fe ele-
mentum igni alendo aptum, prouti & carbones, & phosphorus, & fulphur
&c. porro' gas hydrogenium, quacunque methodo obtentum, puriffimo gau-
dere phlogifto, tandem aquam non decomponi &c. conclufionem, qua ,
nifi immaniter fallor, ex experimentis his neutiquam fluit.
Ha;c {unt, inter multa alia minoris momenti, prscipua ilia experi-
menta indeque dedufta argumenta, quibus exiftentiam phlogifti magni nominis
chemici fe demonftraffe arbitrati funt; ipfiflum argumenta, qua fcho-
la Stahliana magni facit, & quafi antidota contra theoriam antiphlogifticam,
imo tanquam propugnacula contra oppugnantes commendat. Ut autem &
noftra & Phlogiftologorum demonftrationis methodus, & probabilitas utrius-
que fyftematis unico quodam velut confpeftu facilius intelligantur, prsci-
pua ejus capita tantisper percurremus.