80 D e P r i n c i p i o
effet ,-iub ipfa candefcentia carbonis confumi aut deffrui in integrum debe-
re , aut faltem inflammabilitatis proprietatem perdere. A t producitur ta-
men aër inflammabilis ille , licet in contaflu fit cum carbone ignito, nec
flammam concipit, quantumvis ardeat carbo, expulfo jam omni hocce aëre
inflammabili. Hue facit etiam, quod carbo candens, aëre ifto in integrum
privatus, & aquæ immerfus, gas producat hydrogenium. Undenam ? ni-
fi ab aqua hic decoropofita. Ilium autem ex carbone per aquam ingredien-
tem extricari, vetat longe intenfior vis expulfiva ignis, qua nil aëris ultra
expellitur.
Non majore difficultate premitur argumentum, ab reduflione qua-
rundam calcium metallicarum intra gas hydrogenium defumtum, quo fe
ingréffum iilius aëris ip calces demonftraffe contendunt, Ex eo enim, quod
calces metallic* reduci ope gas inflammabilis poffint, minime fluit certa
cbnclufio, gas hoc révéra ingredi calcem. Calces in aëre inflammabili re-
ducuntur : ergo gas inflammabile abforbëtur a calce. Quis ferat hune illa-
tionis modum? Et ita tamen argumentati funt vix non ex omni experimen-
to. Sed demus pro momento, tantam aëris inflammabilis quanti tatem ingredi
in calcem, quanta in ejusmodi experimentis confumitur; an non fpon.
te hinc fequitur, roetalla redufta pondéré increfcere debere, idque in ra-
tione ponderis aëris inflammabilis deperditi ? Id autem certæ refragatur ex-
perientiæ, metallum enim reduftum priffinum récupérât pondus. Nos phæ-
nomeni iftius rationem invenimus in produflione aquæ ex bafibus aëris inflammabilis
calcem ambientis, & aëris vitalis in calce metallka contend,
fecum invicem combinatis. Si quis autem hanc aquæ compofitionem ad-
tnittere reçu fat, rationem decrement aëris inflammabilis, in hac reduflio-
niS*methodo obfervati, reddere fine .hypothefi nunquam poterit.
Quan-
I n f e a m m a b i l i . S i
Quantum valeant expérimenta cum aeidis phosphori vel fulphuris,
intra gas hydrogenium lentis vitreæ ope calefaftis, fkque in phosphorura
vel fulphur converfis, patet luculenter ex. fupra allatis. Eadem phæno-
meni explanatio & hic locum habet. Bails gas hydrogenii, junfta cun*
oxygenio in acidis illis contento, aquam producit. Inde decrementum aë-
ris inflammabilis & evolutio fulphuris aut phosphori. Hæc duo corpora,
in aëre vitali combufta, acidam induere naturam, quin'inde aër, fi purus
eff, alterationem patiatur, expérimenta extra dubium pofuere. An exin-
d e , confiderando fimiil, aërem purum vix ac ne vix inquinari, obfervan-
te etiam Cl. Gren (/, c. Exp. XVI. & XXII. ) inferri aliud quid pofeit,
quam , fubftantias has, induendo naturam acidorum,. effe duntaxat larva-
tas, fponte herum priftina forma pomparentes, fimul atque principio acidi-
ficante, five oxygenio, interventu alterius corporis, quod majorem affini-
tatem cum oxygenio exereeat, fpolientur ? Quæ igitur Prieftleyus contra fim-
plicitatem phosphori & fulphuris obmovit argumenta, vim demonftrationis,
uti vidimus, habent nullam. Refte igitur tamdiu in claffe fimplicium occupent
locum, quamdiu illorum decompofitio, fruftra hucusque tentata,
defiderabitur.
Nec majoris moment! etiam font argumenta a genefi gas acidi ful-
phurici petita. Phlogifton enim in fulphure latere, citra demonftrationem
præfupponitur. At enim quo paflo herum concludere licet a produflione
gas acidi fulphurici ad præfentiam pblogifti in fulphure? Quis chetnicorum
docuit unquam experimentis, principium inflammabile, cujuscunque generis
id etiam fit, ad producendum fluidum aëriforme aut effe neceffarium ,
aut ingredi fynthefim gas acidi fulphurici, aliorumque. Itaque ex adama-
ta hypothefi, acida, folvendo metalla, horum phlogifton, attrahere, li-
L gate,